هواپیمای جاسوسی لاکهید یو-۲ (U-2) یک هواپیمای شناسایی دوربرد بلند پرواز است که اولین بار در سال ۱۹۵۵ در ایالات متحده آمریکا و به سفارش آژانس اطلاعات مرکزی این کشور ساخته شد. این هواپیمای تک موتوره جهت پرواز در ارتفاع بسیار بلند و همچنین همه شرایط آب و هوایی شبانه‌روز تا ارتفاع ۲۱ کیلومتری تولید شده است. در ادامه با میهن پست همراه شوید.
هواپیمای جاسوسی لاکهید یو-۲ (U-2) کماکان برای تحقیقات سنسورهای الکترونیکی ، کالیبراسیون ماهواره‌ای ، اعتبار سنجی داده‌ها و اهداف ارتباطاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و این هواپیماه شناسایی بیش از ۶۰ سال توسط ایالات متحده و دیگر کشورها مورد استفاده قرار گرفتند که البته در دو زمینه جاسوسی و اکتشافات علمی کاربرد داشتند.
هواپیمای جاسوسی لاکهید یو-۲ (U-2) که سپتامبر سال گذشته ۲۰۱۶ در شمال کالیفرنیا دچار سانحه شد ، جان یک فرد و دو خلبان آن را گرفت و همین مسئله باعث شد ارتش آمریکا جنبه‌های مختلف این اتفاق را مورد تحلیل قرار دهد تا علت سقوط هواپیما به طور دقیق مشخص شود. هواپیمای U-2 سابقه طولانی در فعالیت‌های جاسوسی دارد و آغاز فعالیت آن در ارتش آمریکا به دهه ۱۹۵۰ میلادی برمی‌گردد. ولی چطور ممکن است که چنین هواپیمایی همچنان در حالت عملیاتی قرار داشته باشد؟
ریچارد ابولافیا مدیر تحقیقات مرکز Teal Group در خصوص علت اصلی استفاده طولانی مدت از هواپیمای جاسوسی لاکهید یو-۲ (U-2) می گوید :
در عرصه هوانوردی این است که طراحی قوی و کارآمد دارند و در زمینه تحقیق و تحلیل‌های علمی در عرصه هوانوردی و صنایع دفاعی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. او توضیح داد «کلارنس کِلی جانسون» که نخستین بار هواپیمای U-2 را طراحی کرد، اتفاقی را در تاریخ هوانوردی رقم زد که تا پیش از آن صورت نگرفته بود و آنچه که هواپیمای جاسوسی لاکهید یو-۲ (U-2) را مجزا می‌کند این است که پرنده آهنی مذکور می‌تواند نسبت به دیگر هواپیماها در ارتفاع بالاتر و برای دوره زمانی طولانی‌تر پرواز کند و به همین خاطر U-2 یک گزینه بسیار مناسب برای جاسوسی محسوب می‌شود.
هواپیماهای جاسوسی این روزها بسیار معمول هستند و در نقاط مختلف جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. حتی در عصر کنونی که ماهواره‌ها فعالیت می‌کنند، این هواپیماها همچنان کاربرد دارند. به گفته ابولافیا ماهواره‌ها در یک لایه دیگر فعالیت می‌کنند و نمی‌توانند به سرعت هدف جدید را مورد توجه قرار دهند.
هواپیمای جاسوسی لاکهید یو-۲ (U-2) به هنگام ماموریت های جاسوسی و به عبارتی شناسایی ، درست در یک مدار مشخص می‌گردند و قابلیت حرکت ندارند. همچنین شرایط جوی نامساعد باعث می‌شود ماهواره‌ها نتوانند به خوبی کار کنند. در مقابل هواپیماهای جاسوسی انعطاف بیشتری دارند و می‌توانند به صورت آزادانه از یک نقطه زمین به نقطه دیگر پرواز کنند و عملیات‌های آنها می‌تواند با هزینه کم در هر زمان صورت گیرد.
زمانی که در سال ۱۹۵۵ میلادی نخستین مدل از هواپیمای جاسوسی لاکهید یو-۲ (U-2) مورد استفاده قرار گرفت،مشکل اصلی مراکز جاسوسی این بود که به صورت مخفیانه با سرعت و دقت بیشتر عمل کنند. هواپیماهای جاسوسی پیش از جنگ جهانی اول مورد استفاده قرار می‌گرفتند و آن زمان از چنین پرنده‌های آسمانی برای عکس‌برداری از مواضع دشمن استفاده می‌شود.
با این وجود دولت آمریکا در زمان جنگ سرد به دنبال راهی می‌گشت تا بتواند بر فراز مواضع اتحاد جماهیر شوروی پرواز کند و در عین حال هواپیماهای آن شناسایی نشود تا مورد هدف قرار بگیرد. در آن زمان هواپیمای U-2 روی کار آمد و در سال‌های بعد از آن هم توانست محبوبیت خود را برای حضور در این عملیات ها حفظ کند.
لاشه های سرنگون شده هواپیمای جاسوسی لاکهید یو-۲ (U-2) و برخی از قطعات باقیمانده از انواع گوناگون سرنگون شده این هواپیما در موزه های چندین کشور به نمایش در آمده است که از جمله این کشورها می توان به چین ، کوبا و روسیه اشاره کرد:
چین : لاشه یکی از این هواپیماها به شماره ۵۶-۶۶۹۱ در شهر پکن در موزه نظامی انقلاب مردم چین، به نمایش در آمده است. البته این لاشه دوباره مونتاژ شده است. این هواپیما در تاریخ ۱۰ ژانویه سال ۱۹۶۵ در جنوب غربی پکن توسط یک موشک اس-۷۵ دوینا سرنگون شده است.
این هواپیما در اختیار نیروی هوایی تایوان بوده و خلبان آن جک چانگ لی یی نام داشته است. پس از سرنگونی این هواپیما، جک چانگ زنده مانده و دستگیر می شود و در نهایت در تاریخ ۱۰ نوامبر ۱۹۸۲ آزاد می شود.
کوبا : برخی از قطعات یکی از این هواپیماها به شماره ۵۶-۶۶۷۶ در سه موزه مختلف در کوبا به نمایش گذاشته شده است. این هواپیما به ایالات متحده آمریکا تعلق داشته و خلبان آن سرگرد رودولف اندرسون نام داشته است. این هواپیما در جریان بحران موشکی کوبا و بر فراز خاک کوبا در ۲۷ اکتبر ۱۹۶۲ به وسیله موشکهای اس-۷۵ دوینا ساقط و خلبان آن کشته می شود.
روسیه : لاشه یکی از این هواپیماها به شماره ۵۶-۶۶۹۳ در موزه نظامی شهر مسکو به نمایش گذاشته شده است. این لاشه متعلق به هواپیمایی است که در تاریخ اول می ۱۹۶۰ توسط یک موشک اس-۷۵ دوینا در استان سوردلوفسک روسیه سرنگون شد. البته خلبان این هواپیما به نام فرانسیس گری پاورز زنده مانده و توسط نیروهای شوروی دستگیر و پس از مدتی آزاد می شود.
تصاویر بالا عکس های تهیه شده توسط خلبان های هواپیمای جاسوسی لاکهید یو-۲ از زمین است که در لبه جو زمین در حال ماموریت شناسایی هستند
مشخصات هواپیمای جاسوسی لاکهید یو-۲ (U-2)
طول : ۱۹,۲متر
طول بال هار: ۳۱,۴ متر
ارتفاع : ۴,۸۸ متر
سطح بال ها : ۹۲,۹ متر مربع
وزن خالی : ۶,۴۸۶ کیلوگرم
بیشترین وزن برخواستن : ۱۸,۱۴۴ کیلوگرم
بیشترین سرعت : ۸۰۵ کیلومتر بر ساعت
کمترین سرعت برای کسب اطلاعات : ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت
برد : ۱۰,۳۰۸ کیلومتر
حداقل سقف پرواز : ۲۱,۳۰۰ متر
استقامت پرواز : ۱۲ ساعت
