توفان تهران سازمان هواشناسی را به هوا می‌برد؟!

3 مدیر ارشد ساز سازمان هواشناسی کشور از مقام خود استعفا دادند و منتظرند با پذیرش آن توسط رییس سازمان هواشناسی در آتش انتقادات پر شمار روزهای گذشته بسوزند یا با رد درخواستشان، به نوعی اعاده حیثیت کرده و مجال ادامه کار بیابند.

به گزارش «تابناک»، از آن دوشنبه کذایی که ناگهان توفان 120 کیلومتری آسمان تهران را تیره و تار کرد و با وارد آوردن خسارات متعدد، جان سه تن را گرفت، نوک پیکان انتقادات متوجه سازامان هواشناسی شد تا روزگار مدیران این سازمان آن چنان تیره و تار شود که نتیجه آن چیزی نبود جز رقم خوردن اشتباهات متعدد.

از آن روز به بعد، خبر آغاز قریب الوقوع توفانی دیگر تقریبا به تیتر ثابت رسانه ها تبدیل شد و هر بار غلط از آب در آمد تا آشکار شود که چشم ترسیده مدیران هواشناسی از تکرار رویدادی تلخ، کار خودش را کرده و اعتماد عمومی به پیش بینی‌های ارائه شده توسط ایشان به شدت خدشه دار شود؛ اعتمادی که تازه چند سالی بود ترمیم شده بود و معلوم نیست چقدر زمان لازم است به شرایط پیش از توفان باز گردد.

هرچه مردم اتفاقات رقم خورده در روز تاریک تهران را بیشتر متاثر از قصور هواشناسی می‌دیدند و در هر مجالی که می‌یافتند، از عدم توانایی سازمان عریض و طویل زیر مجموعه وزارت راه و شهرسازی در پیش بینی توفان داد گلایه سر می‌دادند، کم نبودند شمار مدیرانی که بر آتش افروخته می‌دمیدند و از غافلگیر شدن می‌گفتند تا این گونه نشان دهند که اگر از وقوع این رویداد آگاه شده بودند، می‌توانستند کاری کنند کارستان!

بدین ترتیب به نظر فایده چندانی نداشت که مدیر کل هواشناسی استان از غیر قابل پیش بینی بودن وقوع توفان بگوید و با تشریح چگونگی رشد و نمو ابرهای همرفتی در این فصل از سال گفته و با استناد به مولفه‌های شکل گیری توفان، وقوع این پدیده را ناشی از تلفیق سامانه جوی وارد شده به کشور با جریان محلی ذکر کند که موجب شد به جای بارش رگبار، تندبادی رقم بخورد که در زمین های کویری جنوب تهران، غبار آلود شده و توفان زایی کند.

اما ماجرا به انتقادات مردمی و اعتراض و فرافکنی برخی مسئولان که هیچ تلاشی برای ایمن سازی صورت نداده و نمی‌دهند، محدود نشد تا ابتدا خبر برسد که نمایندگان مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و همچنین شورای شهر تهران رسیدگی به چرایی ماجرا را در دستور کار قرار داده و قصد توضیح خواستن از مدیران هواشناسی را دارند و بعد خبری به نقل از استاندار تهران منتشر شود که گفته بود: «اگر سازمان هواشناسی در پیش‌بینی و اعلام طوفان کوتاهی کرده باشد، یقیناً مدیر هواشناسی عزل و اگر بی‌دقتی در کار باشد، توبیخ می‌شود.»

بدین ترتیب تهدید به عزل و توبیخ، راه تساهل و تسامح را بست تا سه تن از مدیران ارشد هواشناسی، «مدیرکل هواشناسی استان تهران»، «مدیرکل پیش‌بینی و هشدار» و «مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات هواشناسی» سازمان هواشناسی مجاب به تقدیم استعفا به مقام مافوق شوند.

با انتشار این خبر در شرق، پیگیری خبرنگار «تابناک» نشان داد که ساکنان ساختمان سازمان هواشناسی استان تمایلی به تایید یا تکذیب خبر نداشته و در تکافوی مشورت و احتمالا گردآوری مستندات و اطلاعات جهت عازم شدن به استانداری تهران هستند؛ همان جایی که بالاترین مقام دولتی در استان، وعده عزل و توبیخ ایشان را در صورت اثبات کوتاهی یا بی دقتی داده است.

البته هاشمی، استاندار در ادامه گفته بود «در صورتی که سازمان هواشناسی امکانات لازم را در حد پیش‌بینی نداشته باشد بحث جدایی است که با حضور تیم متخصص در روز سه‌شنبه مورد بررسی قرار می‌گیرد.» اما آنچه نه این مقام بدان اشاره کرده بود و نه مدیران هواشناسی توانسته بودند در مجال های به دست آمده پس از توفان در مورد آن با مردم سخن بگویند، فقدان سامانه هشدار سریع بود.

برای درک این موضوع کافی است که بدانیم عزیز اوقلی، مدیر کل هواشناسی استان تهران در گفت‌وگو با «تابناک» تاکید داشت که به محض اطلاع از شکل گیری توفان، مراتب را مدیران ستاد بحران استان اطلاع رسانی کرده و بعدتر، با رسیدن توفان به اسلام شهر، زمان تقریبی ورود آن به تهران را هم به ایشان اطلاع داده است اما نه وظیفه هشدار دادن در این باره به ایشان محول شده و نه ابزاری برای اطلاع رسانی سریع در اختیار ایشان قرار گرفته است.

از سوی دیگر، مدیرانی که به واسطه اطلاع از وقوع توفان، می‌بایست برای بحران آماده شوند نیز راهکاری برای اطلاع رسانی سریع ندارند این نقص ساختاری نه هنوز چاره جویی شده و نه تلاشی برای رفع این خلا شگفت آور در جریان است؛ با این حساب، دیگر چه فرقی می‌کند با وقوع توفان متوجه آن شویم یا چند سازد زودتر؟

اما هرچه مدیران هواشناسی و استانداری فقدان سامانه هشدار سریع را از یاد بردند، کمیسیونی که به دستور وزیر در وزارت راه و شهرسازی برای بررسی ماجرا شکل گرفت، جای خالی آن را احساس کرد تا شکل دهی چنین سامانه‌ای در دستور کار قرار گرفته و نخستین حسن رقم خوردن توفان در پایتخت آشکار شود، اما این حسن در شرایطی مطرح می‌شود که گویی نوبت لنگیدن جای دیگری از ماجرا فرارسیده است.

اکنون سه مدیر ارشد سازمان هواشناسی استعفایشان را تقدیم رئیس سازمان کرده و فشارهای وارد آمده به خود را به سمت وی روانه کرده‌اند تا چالشی سخت برای داوود پرهیزگار، رییس سازمان هواشناسی کشور فراهم آورند که تبعات آن غیر قابل چشم پوشی است.

از یکسو اگر با این استعفا ها موافقت شود، قصور و کوتاهی مسئولان هواشناسی تلویحا پذیرفته شده و اعتبار آینده این سازمان خدشه دار خواهد شد و از سوی دیگر، اگر پذیرفته نشود، معلوم نیست چگونه می‌توان به انتقادات وارد شده پاسخ گفت و افکار عمومی را قانع کرد تا توفان تهران تبدیل به ضرب المثلی در جامعه برای فرار از مسئولیت نشود؟

بدین ترتیب می‌توان ادعا کرد که مهم ترین چالشی که سازمان هواشناسی پس از آن رویداد با آن مواجه شده، نه انتقادات وارد آمده، نه حجم گلایه ها و نه حتی تهدید به عزل مدیران این مجموعه، که استعفای سه تن از مدیران ارشد آن است!