به گزارش خبرنگار مهر، “همایش بین المللی جهان عاری از خشونت: گفتگو برای صلح، امنیت و حقوق بشر” با همکاری فصلنامه مطالعات بین المللی، مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مرکز ملی مطالعات جهانی شدن پنج شنبه 25 اردیبهشت در پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد.
در این همایش دکتر سید محسن فاطمی استاد روانشناسی دانشگاه هاروارد به بررسی مدل اسلامی و شیعی در خصوص صلح پرداخت و تصریح کرد: در هستی شناسی اسلامی تأکید بر صلح و آرامش فردی است. پیامبر این دین حضرت محمد(ص) پیامبر صلح و آرامش نام گرفته است. همه چیز در اسلام باید بر اساس صلح و آرامش باشد.
وی افزود: برای تحقق صلح ابتدا باید در درون به صلح و آرامش رسید. تا درون به صلح و آرامش نرسیم در روابط با دیگران نمی توانیم با صلح و آرامش رفتار کنیم.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: بر اساس تأکیدی که حضرت علی(ع) از انعطاف پذیر بودن در دین اسلام دارد، امکان باز بودن، انعطاف پذیر بودن در قالب این دین وجود دارد.
وی در ادامه به بررسی نظریه هانتینگتون پرداخت و گفت: نظریه هانتینگتون در درون خود یک عیب فلسفی دارد و درک و شناختی که در این نظریه وجود دارد درکی شخصی و فردی است و در درون این نظریه خود را نفی می کند.
وی با اشاره به وجود خشونت و تنش در روابط میان انسانها تصریح کرد: تمامی انواع خشونت و تنش را در رویکردها و نظریه های علوم انسانی که ابتنا بر انسان دارند مشاهده می کنیم. در این نظریه ها ذهنیت درگیر فرایند صلح نشده است لذا درکی از همکاری در ذهن آنها وجود ندارد.
استاد دانشگاه هاروارد یادآور شد: یعنی ما باید در درون خود به یک آگاهی برسیم و در عرصه عمل نیز آنرا انجام دهیم. در اینجا بحث عمل مهم است. چون در درون خود همکاری و گفتگو را نپذیرفته ای مدر عمل نمی توانیم آنرا محقق سازیم و با صحبت و حرف نمی توان آنرا عملیاتی کرد.
وی در پایان تأکید کرد: تا توازنی میان ذهن و عمل در خصوص صلح وجود نداشته باشد محقق نمی شود. بنابراین اگر بتوان گفتمان عدم آرامش فردی را تغییر دهیم می توانیم به ظرفیتی برای تحقق صلح برسیم.
در ادامه این همایش دکتر محمد رضا دهشیری استاد روابط بین الملل دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه موضوع “راهکارهای خشونت زدایی و تحقق صلح در عصر جهانی شدن” را مورد بررسی قرار داد و تصریح کرد: جهانی شدن یک پدیده چند وجهی و پیچیده است و در درون خود قابلیت تولید صلح و خشونت را دارد.
وی افزود: جهانی شدن هم چهره خشونت آمیز دارد و هم چهره صلح آمیز. با مدیریت تغییر می توان به مهار خشونت و ترویج صلح پرداخت.
وی در ادامه به بررسی ویژگی های مدیریت تغییر پرداخت و گفت: تأکید بر آموزش چندبعدی و رویکرد خاکستری به مسائل شناختی از جمله ویژگیهای این نوع مدیریت است.
دهشیری تأکید کرد: شبکه سازی و توجه به فرایندها در کنار توجه به ساختار و کارگزار ویژگی دیگر این نوع مدیریت است. توجه به هویت تعاملی یا چند لایه ویژگی دیگر این نوع مدیریت است. باید توجه داشت که باید به هویت ایجابی توجه کرد و نه اینکه با نفی دیگری و سلب دیگری به هویت خود معنا بخشید.
وی توجه به رویکرد تمدنی به جای رویکرد ایدئولوژیک در روابط بین الملل را یکی از دیگر از ویژگیهای مدیریت تغییر دانست و گفت: ما با یک جهانی شدن سروکار نداریم و کشورها با سطح توسعه خود می توانند جهانی شدن خود را داشته باشند. می توانیم وحدت ارزشها در عین کثرت روشها را در عصر جهانی شدن داشته باشیم.
در ابتدای این همایش پیام حجت الاسلام سید محمد خاتمی ریئس جمهور پیشین جمهوری اسلامی ایران قرائت شد. در بخشی از این پیام آمده است: “صلح مطلوب ولی دیریاب، دلپذیر آدمی از دیرباز بوده است. ولی آنچه مطلوب آدمی است همیشه تحقق عینی نمی یابد. کلمه ” صلح ” اگر به معنی دفع و رفع جنگ باشد هم به لحاظ مفهوم و هم از حیث تحقق از جنگ متاخر است و تاریخ نیز این امر را تائید می کند اما مفهوم صلح به لحاظ ارزشی چنان جایگاهی دارد که کمتر مفهومی می تواند با آن برابری کند. صلح در دین های بزرگ و نزد صاحب نظران متفکر و خیر اندیش همواره مورد ستایش قرار گرفته و انسان ها به آن فرا خوانده شده اند.
“سلام” که مرادف صلح به کار می رود اگرچه دامنه مفهومی آن گسترده تر از صلح است، از اسامی خداوند است، خدائی که خیر و زیبایی مطلق است و بهشت جاودان نیز در قرآن کریم “دارالسلام” نام دارد. و در سنت مطلوب اسلامی، مردمان در رویاروئی، به یکدیگر سلام می گویند.
در کتاب مقدس از جنگ نکوهش و از صلح ستایش شده است از جمله در کتاب اشعیاء نبی آنجا که می گوید: “او در میان اقوام داوری خواهد کرد و اقوام بسیاری را سرزنش خواهد کرد و ایشان شمشیرهای خود را برای خیش و سر نیزه های خود را برای اره خواهند شکست و قومی بر قوم دیگر شمشیر نخواهد کشید و دیگر جنگ نخواهد بود.”
همچنین در بخش دیگری از این پیام تصریح شده است: ” آنچه امیدوار کننده است اینکه انسانیت در سیر کمالی خود بیش از پیش به اهمیت صلح و لزوم برقراری آن در عرصه حیات اجتماعی پی می برد بدانسان که امروز اگر بنای سرودن حماسه باشد “حماسه صلح” به جای حماسه جنگ سروده خواهد شد. این همه اما در عالم نظر و خیال است و تا رسیدن به زندگی صلح آمیز که همگان و بخصوص قدرتمندان به آن تن دهند و اساس سامان اجتماعی ملی و بین المللی قرار گیرد راه درازی پیش رو داریم.
صلح نیازمند جان های صلح طلب است که هم آن را بدانند و بشناسند و هم آن را بخواهند و برای استقرار آن همه تلاش خود را به کار گیرند تا خشونت و جنگ افروزی از میان برخیزد یا دست کم منزوی شود و ساز و کار هایی که اساس رابطه انسانی را معین می کنند دگرگون گردد و خودخواهی و دیگر ستیزی و تبعیض که پایه آن ساز و کارهاست جای خود را به دیگر پذیری و رواداری مطلوب و زیبائی پسندی دهد.”