سلامت نیوز: معاون محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست گفت: هم اکنون 290 سفره آب زیرزمینی شرایطی به مراتب بدتر از دریاچه ارومیه دارند؛ بر همین اساس باید رویکردهای برنامه‌ای کشور در حوضه منابع آب تغییر کند و در مورد سدسازی‌ها تجدیدنظر صورت گیرد.
احمد علی کیخا به مناسبت هفته محیط زیست در جمع خبرنگاران در مورد کم آبی و خشکسالی کشور، آبگیری دریاچه هامون، شکار، آتش سوزی جنگلها و مشکلات محیط بانان توضیحاتی داد.
او گفت: با توجه به رسیدن فصل گرما و خشکالی‌های پیش رو احتمال آتش سوزی در جنگلها وجود دارد برای همین همه بخشها و دستگاهها باید برای مهار کردن آتش‌سوزی‌ها در جنگلها و پارک‌های ملی همکاری کنند.
کیخا ادامه داد: متأسفانه در آتش‌سوزی‌های قبل، عدم هماهنگی میان دستگاه‌های ذیربط وجود داشت، از طرفی هم امکانات و تجهیزات کافی در سازمان محیط زیست وجود ندارد.
او با اشاره آبگیری تالاب هامون گفت: این تالاب 30 درصد آبگیری شده و در همین حد هم باعث امیدواری مردم است، امسال به دلیل بهبود رابطه با کشور افغانستان برای احیای تالاب هامون شرایط نسبت به سال‌های گذشته بهبود یافته است و امید می‌رود در سال جاری گرد و غبار ناشی از تالاب هامون کاهش یابد.
معاون طبیعی سازمان محیط زیست گفت: طوفان تهران همه را شوکه کرد و سبب نگرانی شد درحالی‌که سیستانی‌ها سال‌های متمادی است که با طوفان‌های 120 و 140 کیلومتری زندگی می کنند و خم به ابرو نیاورده‌اند.
در جدول زیر مهمترین اظهارات کیخا و برخی مدیران سازمان محیط زیست آورده شده است:
نام
مسوولیت
شرح موضوع
احمدعلی کیخا
معاون محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیسا
– بیشترین اثر تحریم‌ها روی محیط زیست کشور بوده است به طوری که کشور را از واردات تکنولوژی‌ها و فناوری‌های لازم برای صیانت از محیط زیست و حیات وحش محروم کرد. به گفته وی از دولت و وزارت امور خارجه خواستار شد تا با دیپلماسی فعال محیط زیست، خواسته‌های محیط زیست و علاقمندان آن را به گوش جهانیان برسانند.
– هم اکنون 290 سفره آب زیرزمینی شرایطی به مراتب بدتر از دریاچه ارومیه دارند؛ بر همین اساس باید رویکردهای برنامه‌ای کشور در حوضه منابع آب تغییر کند و در مورد سدسازی‌ها تجدیدنظر صورت گیرد. سازمان محیط زیست به هیچ عنوان موافق احداث حتی یک سد در کشور نیست، در شرایط ایده‌آل باید از منابع آب در دسترس کشور 20 درصد استفاده شود و 80 درصد باقیمانده در اختیار طبیعت قرار گیرد. این در حالی است که بر اساس گزارشات ارسالی بیش از 75 درصد از منابع آبی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و فقط 25 درصد در اختیار طبیعت است. در چنین شرایطی چاره‌ای نیست که برنامه‌های کشاورزی کشور با 40 یا 50 میلیارد مترمکعب آب اجرایی شود.
– برخوردهای شایسته دادستانی‌ها برای حفظ محیط زیست کشور بسیار خوب است و در این باره استان فارس در مقایسه با سایر مناطق کشور عملکرد شایسته‌تری داشته است و در برخورد با متخلفان و متجاوزان زیست محیطی عملکرد قابل ملاحظه‌ای داشته است.
– شکستن اسلحه‌های شکاری اندیشه‌ای بود که در یک سمن در مریوان صورت گرفت و بر همین اساس از استانداران خواستار شدیم در ثبت و تسهیل شرایط کاری سمن‌ها همکاری ویژه‌ای داشته باشند.
– باتوجه به وضعیت منابع آب در کشور خواستار بازنگری در وضعیت سدسازی و سدهای موجود در کشور هستیم. البته سازمان محیط زیست موافق احداث سد در کشور نیست مگر اینکه سدی در شرایط ضروری و برای تامین آب شرب بخواهد احداث شود که آن هم نیاز به بررسی و تحقیق علمی دارد. در شرایط ایده آل باید از 20 درصد منابع آبی در کشور استفاده شود و 80 درصد دیگر هم ذخیره و هم در اختیار طبیعت قرار گیرد اما در کشور ما از 75 درصد منابع آبی برای شرب، صنایع و دیگر مصارف استفاده می شود و فقط 25 درصد برای طبیعت باقی می ماند که آمار نگران کننده ای است. باید در برنامه های توسعه ای و کشاورزی مدیریت منابع آب با دقت مورد توجه قرار گیرد.
– متاسفانه بودجه سازمان محیط زیست در تمام بخش ها ازجمله بخش تنوع زیستی جوابگو نیست به گونه ای که در بودجه 93 سازمان محیط زیست اعتبار بخش محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست کمتر از یازده صدم درصد از کل بودجه کشور است.
– سازمان حفاظت محیط زیست با وزارت آموزش و پرورش تفاهم نامه ای امضا کرد که گنجاندن آموزه های زیست محیطی و اهمیت حفاظت از آن در کتاب های درسی جزء اولویت های این تفاهم نامه بوده است. همچنین با وزارت علوم نیز مکاتباتی شد تا در دانشگاه ها به مقوله محیط زیست توجه بیشتری شود.
هومن جوکار
مدیر پروژه بین المللی یوزپلنگ آسیایی– به طور کلی پس از مطرح شدن یوز در رسانه ها و فوتبال کشور تمام سعی خود را کرده ایم که پیامد این موضوع بتوانیم بخشی از هزینه های حفاظت از زیستگاههای این گونه ارزشمند را که تاکنون از طریق سازمان محیط زیست تامین می شده از منافع دیگر تامین کنیم. بودجه سازمان آنقدر قوی نیست که بتوانیم تمام تمهیدات لازم برای حفاظت همه جانبه یوزپلنگ آسیایی را داشته باشیم اما رایزنی هایی برای کسب اعتبارات از منابع دیگر انجام شده و نتایج رضایت بخشی نیز حاصل شده است. به زودی مرکز آموزش و تحقیق یوزپلنگ آسیایی در تهران و پارک پردیسان را ه اندازی می شود. دلبر و کوشکی دو یوز نر و ماده در اسارت هم پس از احداث این مرکز به آن منتقل خواهند شد.
– یکی از تهدیدات بالقوه یوزپلنگ آسیایی حضور دام در زیستگاههای این گونه است بنابراین اقداماتی در خصوص انتقال واحدهای دامپروری موجود در نقاط حساس زیستگاه یوز به مراتعی کم آسیب تر فراهم شده است. در چند ماه گذشته دو یوزپلنگ توسط سگ های گله تلف شده اند ،این اقدام تا حدودی تهدید این گونه ارزشمند را توسط دامداری ها کاهش می دهد.
– آموزش ویژه محیط بانان زیستگاه یوز برای توانمند سازی بیشتر آنها یکی دیگر از اقدامات پروژه یوزپلنگ آسیایی است و 35 مورد یوزپلنگ در زیستگاههای این گونه ارزشمند در کشور ظرف سه ماه گذشته دیده شده است
عالیخوانی
مدیر دفتر حفاظت شکار و صید سازمان محیط زیست
– در 6 ماه آینده بازدید کاملی از تمام باغ وحش های سراسر کشور برای ارزیابی کلی وضعیت باغ وحش ها و باغ های پرندگان در دستور کار است و چنانچه نیاز به اصلاح و تغییرات باشد پیگیری ها و اقدامات لازم جهت استاندارد سازی انجام می شود. با توجه به درخواست بسیاری از تشکل های مردم نهاد و مردم و همچنین مشکلات فراوانی که در سیرک های کشور وجود دارد کمیته ای متشکل از اساتید دانشگاه مسئولان سازمان محیط زیست و نمایندگان سازمان های مردم نهاد در دفتر حیات وحش و شکار و صید تشکیل شده تا بتوان سیرک های کشور را به استانداردهای بین المللی نزدیک کرد.
– تجدید نظر در ضرر و زیان گونه های حیات وحش یکی دیگر از اقدامات این دفتراست. اصلاح حقوق و تکالیف گروه های اختصاصی مرتبط با حیات وحش و تشکیل کارگاه های آموزشی پس از ماه رمضان از دیگر اقدامات در دست بررسی است.همچنین تشکیل کارگاه مهارت منطقه ای حفاظت از پلنگ در استان لرستان، مازندران، خراسان شمالی، قزوین، اصفهان و البرز را مطابق نقشه راه گربه سانان یکی دیگر از اقدامات این دفتر است.
مسعود باقرزاده کریمی
مدیر کل دفتر زیستگاههای سازمان محیط زیست
متأسفانه شاخص‌های زیست محیطی در کشور نسبت به دهه گذشته بسیار پسرفت داشته است.البته هم اکنون نسبت به آینده امیدوارتر هستیم و می‌توان امید داشت که در آینده و در دهه‌های پیش رو شاخص‌های زیست محیطی در کشور رشد یابد. خوشبختانه هم اکنون اولویت‌بندی تخصیص آب حوضه‌ها بعد از شرب و باغات دائمی به محیط زیست تخصیص یافته است. به طوری که محیط زیست پیش از کشاورزی در اولویت است. اثرات اجرایی این امر در آینده نمایان می‌شود. ضمن آنکه در سیستم نظام اجرایی دولت این رویکرد در حال پیشروی است.
فرشاد فتاحی
مدیر کل موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست
– دفتر موزه‌ها و ژنتیک سازمان محیط زیست در 5 گروه گیاهی، جانوری، بیوتکنولوژی، دیرینه‌شناسی و موزه تاریخ طبیعی فعالیت می‌کند ، بسیاری از گونه‌های جانوری به لحاظ ژنتیکی از اهمیت بالایی برخوردار هستند به طوری که کشورهای مختلف هم اکنون بهره‌های فراوانی را از این موضوع می‌برند. به عنوان نمونه می‌توان به گونه مارمولک خانگی اشاره کرد زمانی که دم این مارمولک قطع می‌شود این گونه جانوری مجدداً قادر خواهد بود بر اساس ژنتیک، برای خود دمی از نو بسازد. در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا در حال مطالعه درباره ژنتیک این گونه جانوری هستند تا در جهت بهبود نقص عضو در انسان‌ها استفاده کنند.
– در برخی از کشورها گرده‌افشانی باغات آلبالو و گیلاس موجب شده تا 270 میلیارد دلار برای تولید این دسته از میوه‌ها صرفه‌جویی در هزینه‌ها به عمل آید بر همین اساس باید گفت که خدمات اکوسیستم بسیار حائز اهمیت است.بسیاری از فسیل‌ها به آمریکا منتقل شدهاند که از جمله می‌توان به ببر دندان شمشیری اشاره کرد.
پاسخ به سوالات
در ادامه این نشست کیخا و معاونان او به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند که در جدول زیر آورده شده است:
سوال
فرد پاسخ دهنده
پاسخ
وضعیت محیط بانان
کیخا
متأسفانه گاهی اوقات محیط بانان بی‌رحمانه دچار حمله می‌شوند؛ امیدوار هستیم روزی فرا رسد که برای حفظ و صیانت از محیط زیست کشته ندهیم چرا که محیط‌بانان در دفاع از خودشان ناچار هستند تیراندازی کنند.
احتمال عفو شدن دو محیط بان دنا ظرف یک ماه آینده امکان دارد.رایزنی های لازم برای بخشودن دو محیط بان منطقه دنا انجام شده و نتایج بسیار خوبی به دست آمده است.
خانواده مقتول درباره محیط بان دنا اسعد تقی زاده تقریبا رضایت کامل داده و ظرف یک ماه آینده به نظر می رسد موافقت کتبی خود را که نیازمند به تاییدات عشیره ای است اعلام کند. در حال حاضر پدر و مادر مقتول با بزرگواری این محیط بان را بخشوده و مراحل نهایی عفو او طی می شود و تنها نیازمند طی مراحل سنتی است.
همچنین برای بخشوده شدن محیط بان خالدی یکی دیگر از محیط بانان دنا نیز رایزنی های لازم انجام شده و به نظر می رسد به زودی عفو وی از قصاص نیز قطعی شود.البته درخصوص خالدی از نظر قانونی نیز پیگیری هایی انجام شده تا موضوع پرونده وی از قتل عمد به قتل شبه عمد تغییر یافته و به طور کلی حکم اولیه قصاص این محیط بان نقض شود.با بخشش و بزرگواری خانواده مقتولان این دو محیط بان به زودی عفو شده و از قصاص رهایی یابند.
ببر روسی
کیخا
از این پس سازمان محیط زیست بنا ندارد طرح‌های کورکورانه انجام دهد. برای تعیین تکلیف ببر موجود مکاتباتی انجام شد و سازمان دامپزشکی معتقد است که این ببر باید معدوم شود. سازمان محیط زیست در ادامه مسیر مکاتباتی با نهادهای بین‌المللی صورت داد که نتیجه آن این بود که نهادهای بین‌المللی توصیه قطعی برای معدوم‌سازی ببر سیبری نداشتند. در آخرین مکاتبه خواستار شدیم که یک بار دیگر آزمایش‌های لازم از ببر سیبری انجام شود. هم اکنون و در شرایط کنونی همکاران ما در سازمان محیط زیست نظری برای معدوم‌سازی ببر سیبری ندارند.
گردشگری
کیخا
هر مکانی که درصدد طرح گردشگری طبیعی است در ابتدای امر باید طرحش به سازمان محیط زیست ارجاع داده شود این در حالی است که تاکنون طرح گردشگری برای جزیره آشوراده به سازمان محیط زیست ارائه نشده است تا ارزیابی تخصصی در مورد آن صورت گیرد.
انتقال حوضه به حوضه آب
کیخا
اجرای طرح ها،مراحلی دارد و ما نمی توانیم مانع مطالعات در سایر بخشها شویم اما در مرحله اجرا، طبق قانون ید مجوز سازمان محیط زیست را داشته باشند. ما هنوز برای انتقال آب بین حوضه ای هیچ مصوبه ای نداریم تا بخواهیم مانع آن شویم چون ما معتقدیم که مشکلات هر حوضه آبی باید در همان قسمت حل شود.
توریسم شکار
کیخا
به طور کلی رویکرد ما تشویق برای شکار نیست اما برخورد با این موضوع باید علمی و منطقی باشد. با احساسات نمی توان این مشکل را حل کرد مثلا در استان فارس 5 سال شکار ممنوع بود اما این منجر به حفظ منابع طبیعی نشد و الان بیشترین آمار تخلف شکار غیرمجاز را در فارس داریم. بنابراین باید برای مناطق مختلف کشور نسخه های متفاوتی داشته باشیم. ما در 17 استان مجوز ندادیم و در برخی استانها هم برای گونه های خاص مجوز دادیم.
جنگلهای زاگرس
کیخا
40درصد منابع آب کشور از جنگل های زاگرس تامین می شود از این رو خواستار توجه بیشتر دولتمردان به حفاظت از این جنگل ها هستیم. همچنین جنگل های هیرکانی با قدمت بیش از یک میلیون سال جزو ذخایر باارزش طبیعی در کشور هستند که باید حفظ شوند از این رو برای حفاظت از جنگل های موجود باید نگاه حفاظتی بر نگاه بهره برداری اقتصادی غالب باشد.
تعداد بلوطهای کشور
ابولقاسمی
یک کارگروه برای حفظ جنگلهای بلوط تشکیل دادیم اما اظهارنظرها در اسن باره متفاوت است،برخی معتندند که نباید کاری به جنگل داشت و خودش خودش را احیا می کند و برخی هم معتقدند که باید دخالت هوشمندانه داشت. ما مه معتقدیم که باید مداخله علمی داشته باشیم.درحال حاضر در محدوده زاگرس مرکزی، 100 هزار هکتار در مرحله خشکسالی قرار دارد.هنوز تعداد دختان مشهص نشده و در استانهای کهگیلویه و بویر احمد و چهارمحال و بختیاری درحال آمارگیری هستند.
منبع:خبرآنلاین