به گزارش میهن پست – این روزها شاید کمتر دختر بچه ای باشد که در اتاقش خبری از عروسک وارداتی و غربی باربی نباشد . این در حالی است که در کشور علاوه بر انتقاد از خانواده ها در خصوص خرید این عروسک غربی برای بچه ها هرگز از واردات آن جلوگیری نشده و حتی از تولید کنندگان عروس بومی نیز حمایتی به عمل نیامده است .تولید کنندگانی همانند بی بی ۸۸ ساله که شاید امروز در ایران فقط اوست که عروسک هایش باید یک تنه با باربی بجنگد.
عروسک‌هایی با سبیل و لباس‌های به رنگ تیره که قصه آن خبر از قافله دزدان می‌دهد، دسته‌ای از مهمانان زن با لباس‌های رنگین که عروس و دامادی را دوره کرده‌اند، قافله‌ی شتران که ساربانش آن را می‌کشد و به روی دیوار نصب شده است، کلاه قرمزی و ننه اسکندر کارتون انیمیشنی «شکرستان»، ساخته دست “بی‌بی حاضر” ۸۸ ساله هستند.
سری به نمایشگاه عروسک‌های “بی‌بی حاضر ” که در نگارخانه “میرمیران” خانه هنرمندان برپا بود، زد که در ادامه می‌خوانید:
عروسک‌های بی بی نوستالژیک است و ما را یاد مادربزرگ‌هایمان که عروسک می‌بافتند تا با آن دوران کودکی‌مان را سپری کنیم، می‌اندازد.
“بی بی حاضر” با همراهی بهمن عباس‌پور (نوه‌اش) وارد می‌شود در حالیکه عصایش را به زمین می‌کوبد و با کمری خمیده و چادر مشکی که بر سر دارد.
او روی صندلی نشست و ما از بی بی خواستم تا یکی از قصه‌های عروسک‌هایش را برایم تعریف کند و او با لهجه‌ی زیبایش قصه «سَمَمبَر» را گفت.
این هنرمند ۸۸ ساله می‌گوید که عروسک‌هایش را یکی- دو روزه می‌دوزد و معمولا ۶ ساعت زمان میبرد تا یک عروسک به دنیا بیاید اما عروسک کلاه قرمزی خیلی وقتش را گرفته است و پارچه‌هایی که با آن آثارش را خلق می‌کند، بچه‌ها و نوه‌هایش بقچه، بقچه برایش می‌آورند. او حتی از کروات پسرانش عروسک‌های مار می‌سازد.
همه عروسک‌های زن قصه‌های “بی‌بی” حجاب دارند، از او پرسیدیم چرا همه عروسک‌هایش حتی زن‌های عشایری‌اش هم حجاب دارند؟ و او پاسخ می‌دهد: «چون دلم می‌خواهد، همه عروسک‌هایم حیا دارند!»
او ادامه می‌دهد: «هر بار که هر کسی به دیدن عروسک‌هایم می‌آید، خوشحال می‌شوم و برایش کلی دعا می‌کنم تا هر چه از خدا می‌خواهد به او بدهد.»
او دستهایش را از روی هم بر می‌دارد، کلاف کاموا و میل بافتنی‌اش را از داخل کیف‌اش بیرون می‌آورد و شروع به بافتن می‌کند و می‌گوید: « ۹ ساله بودم که ازدواج کردم و در سن ۱۸ سالگی فرزند اولم متولد شد و ۴۰ ساله بودم که همسرم را از دست دادم.»
چون سن بی بی بالاست و نمی‌تواند بسیار صحبت کند، نوه او درباره کارهایش توضیح می‌دهد: «بی بی لیف و پادری و… می‌بافت اما بعد از اینکه پزشکان به او گفتند، این کار به بینایی او آسیب رسانده است و نباید دیگر این کار را انجام دهد، از سال ۸۲ شروع به ساخت عروسک کرد. ابتدا از عروسک‌هایی که دست بچه‌های فامیل می‌دید الگوبرداری می‌کرد، بعدها به پیشنهاد نوه‌هایش عروسک‌هایی را که قصه‌هایش را برایمان تعریف می‌کرد، ساخت.
هر کدام از این عروسک‌ها برای خودشان اسم دارند. برای نمونه اسم یکی از آن‌ها «ننه ماهی»، «آقا گنجشکه»، «نسای کفتر باز» و… است. هر کدام آن‌ها از قصه‌هایی که از زبان مادربزرگ و مادر بی‌بی نقل قول شده است، بیرون آمده‌اند.»
او ادامه می‌دهد: «بسیاری از این عروسک‌ها منحصر به فرد است و در دنیای بیرونی وجود ندارد. بی‌بی برخی از عروسک‌ها را هم با تماشای برنامه‌های تلویزیون خلق می‌کند از جمله ننه اسکندر کارتون انیمیشن «شکرستان». لباس بسیاری از عروسک‌ها هم با توجه به لباس‌های سنتی مردم عشایر استان فارس هستند که با پارچه‌های دور ریختنی خانواده دوخته شده است.»
او می‌گوید: «بی‌بی حاضر از سن ۷۸ سالگی بدون آنکه هیچ کلاسی برود یا دوره‌ای دیده باشد، عروسک می‌سازد. پیش‌تر از این‌ها هم گفته بود که مادرش هم مانند این عروسک‌ها را می‌ساخته تا به عنوان اسباب‌بازی از آن استفاده کند. به عبارتی آموزش این کار نسل به نسل بوده است.»
نوه “بی‌بی حاضر” که خودش در مقطع کارشناسی ارشد رشته بازیگری درس خوانده است، ادامه می‌دهد: «با انجمن عروسک‌سازان خانه تئاتر صحبت‌هایی کردم که قصه‌های بی‌بی حاضر را به شیوه خیمه شب بازی برای نشان دادن قابلیت نمایشی عروسک‌ها به همراه قصه‌هایشان را به مرور زمان نشان دهم.»
او همچنین می‌گوید: «بی‌بی حاضر در شیراز زندگی می‌کند و زمانی که دیدم تعداد بسیاری از این عروسک‌ها را ساخته است، تشویق‌اش کردم تا آن‌ها را هدفمند کند تا به سمت عروسک‌های قصه‌اش برود و هنگامی که برای اولین بار در نمایشگاهی با نام «پرواز خیال» که نیمه دوم فروردین ماه ۹۳ و به همت انجمن هنرمندان خودآموخته برگزار شد، شرکت کرد انگیزه‌اش چند برابر شد.
بعد از برگزاری نمایشگاه «پرواز خیال»، خانه هنرمندان مشتاق بود که این آثار برای فروش گذاشته شود، حتی وزیر کار و احمد مسجدجامعی (رئیس شورای شهر) هم بعد از بازدید از این نمایشگاه تمایل به خرید آثار داشتند تا آن‌ها را به عنوان یک هنر سنتی معرفی کنند، ، مجید سرسنگی (مدیر خانه هنرمندان) هم نسبت به فروش عروسک‌ها اصرار داشتند اما چون آن نمایشگاه مجموعه‌ای از آثار هنرمندان خود آموخته بود، من پیشنهاد دادم که بهتر است این آثار در نمایشگاه انفرادی به فروش برسد.»
او قیمت کوچکترین عروسک بی‌بی حاضر را ۱۰ هزار تومان و بزرگترین آن را ۶۰ هزار تومان بیان می‌کند.
نوه بی‌بی حاضر می‌گوید: «بی‌بی ستاره‌ها را خوب می‌شناسد و قبل از آنکه چشمانش آب مروارید بیاورد، هرگاه که به روی پشت بام می‌رفتیم ستاره‌ها را به درستی معرفی می‌کرد و زمانی که چشمانش ضعیف شده بود به ما می‌گفت، یعنی می‌شود یکبار دیگر بتوانم ستاره‌ها را ببینم؛ هنگامی که بعد از عمل چشمانش توانست ستاره‌ها را ببیند بسیار خوشحال شد و به وجد آمده بود.
بی‌بی نقاشی هم می‌کشد و از هر خلاقیتی استفاده می‌کند تا زمانش را از دست ندهد، یکبار هم از من خواست تا برایش هواپیما بکشم، دفعه بعد که به شیراز سفر کردم حدود ۲۰ نقاشی از هواپیما آورد و به من نشان داد. بی‌بی سواد ندارد و تنها می‌تواند اسمش را به فارسی بنویسد.»
بی بی این روزها در سلامت به سرمی‌برد و تنها دست‌ها و چشمهایش کم کار شده است و انگار فقط خودش تنها نظاره گر شکست عروسک هایش در لشگر کشی باربی به ایران است؟
و این هم عروسک بی هویت و بی حجاب باربی در بازار ایران که البته ما علاوه بر این که با کادری حساب آن را با عروسک های با حجاب بی بی جدا کردیم بلکه برای درج تصویر آن در سایت نیز مجبور شدیم که آن را با فتوشاپ سانسور کنیم.
شما قضاوت کنید؟
