گرانی بازار خودرو خبر جدیدی نیست اما اینکه این گرانی کنترل نمی شود و پایان نا پذیر خواهد بود بسیار عجیب است. در این مطلب از میهن پست به بررسی بازار خودروی ایران می پردازیم.
گرانی بازار خودرو در حالی رخ می دهد که در سال گذشته دو شرکت خودروسازی ایرانی اقدام به پیش فروش خودرو داشتند. صف های خرید طولانی نیز برای این فروش خودرو تشکیل شد و حتی برخی از مردم برای چند خودرو ثبت نام کردند که نوعی دامن زدن به بازار دلالی بود و بعد از آن خودروسازها نتوانستند طبق شرایط پیش فروش محصول را به مشتری تحویل دهند، چرا که مشخص شد این دو خودروساز نزدیک به 400 هزار تعهد پیش فروش و فروش فوری دارند که در طول یک سال ثبت نام آن را انجام داده اند. بنابراین این موضوع به عنوان دو خلاء همچنان وجود دارد، از سوی دیگر نیز عرضه به اندازه تقاضا در بازار وجود ندارد.
قیمت خودرو به مولفه میزان عرضه و تقاضا ارتباط دارد. چنانچه در این هفته عرضه از سوی خودروسازان کاهش یابد، قطعا شاهد گرانی خودرو خواهیم بود. یک کارشناس بازار خودرو در پاسخ به این پرسش که قیمت خودرو تا پایان هفته چه روندی را دارد و آیا شاهد گرانی خودرو خواهیم بود؟ گفت:
«قیمت خودرو به مولفه میزان عرضه و تقاضا ارتباط دارد. چنانچه در این هفته عرضه از سوی خودروسازان کاهش یابد، قطعا قیمت خودرو هم گران خواهد شد. متاسفانه در کشور ارائه آمار تولید و فروش خودرو انگار محرمانه است. بنابراین برآورد دقیقی از میزان تولید خودرو نداریم و نمی‌توانیم هم به طور جامع درباره آینده قیمت خودرو پیش‌بینی داشته باشیم.»
فربد زاوه افزود:
«آنچه از وضعیت فعلی خودروسازان مشخص این است که به دلیل سیاست‌های پولی کشور تورم در سال آینده مجدد افزایش می‌یابد. به همین دلیل ممکن است قیمت خودرو در سال آینده هم افزایش چشم‌گیری داشته باشد.
او در پاسخ به این پرسش که در فضای سیاسی و اقتصادی فعلی آیا ممکن است صادرات خودرو به بازارهای منطقه عملی شود؟ اظهار کرد: «یکی از بازارهای جذاب صادراتی برای بنگاه‌های خودروسازی کشور عراق و سوریه بود.
به دلیل مناقشات اخیر سیاسی با کشور عراق ورق برای صادرات خودرو به این بازار منطقه برگشت. آنچه که مشخص است به دلیل ناآرامی‌های سیاسی و تحریم‌های آمریکا صادرات خودرو به هر دو بازار یعنی عراق و سوریه روند پایداری ندارد.
خودروسازان در مراحل مختلف برای پیش فروش خودرو اقدام‌هایی را انجام دادند، اما نتیجه هیچ‌کدام به نفع بازار نبوده است. در اکثر پیش فروش‌های خودروسازان، مردم امکان ثبت‌نام ندارند و چند ثانیه از زمان مقرر ثبت‌نام می‌گذرد، پیغام تکمیل ظرفیت روی صفحه ثبت‌نام خودروسازان شکل می‌بندد.
وقتی مردم می‌بینند از طریق ثبت‌نام‌ها نمی‌توانند صاحب خودرو شوند وارد بازار می‌شوند و همین امر به صورت متناوب باعث افزایش تقاضای خرید خودرو می‌شود. در حال حاضر بازار خودرو از کمبود محصولات شرکت‌های خودروسازی رنج میبرد و معلوم نیست چه زمان قرار است عرضه و تقاضا هماهنگ شود.
شرکت‌های خودروسازی بر این باور هستند که تولیدات شان نسبت به سال گذشته بهتر شده است و با سرعت بهتری می‌توانند معوقات خود را پاس کنند ولی نگاهی به آمار تولید خودرو نشان می‌دهد که تولیدات خودروسازان بیش از 30 درصد کاهش داشته است.
کاهش 30 درصدی تولید خودرو و متعهد نبودن به ثبت‌نام‌های صورت گرفته باعث شده، عرضه و تقاضا روزبه‌روز فاصله بیشتری از هم بگیرند. از مدت‌ها پیش کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند که در ماه های پایانی سال شاهد گرانی خودرو خواهیم بود و البته این هشدار را داده بودند که اگر خودروسازان برای افزایش تولید و تأمین قطعه برنامه‌ریزی نکنند، قیمت‌ها شوک آور خواهد شد.
طی چند روز اخیر بازار به پیش‌بینی کارشناسان نزدیک شده است و بازار هر روز مشتریان را با قیمت‌هایی مواجه می‌کند که باور کردنی نیست. این نشان می‌دهد که خودروسازان هشدارها را جدی نگرفتند.
محمود خسروی یکی از فعالان بازار خودرو است. او می‌گوید:
«چند وقتی است که بازار خودرو در رکود به سر میبرد. در حالی که مردم به خودرو نیاز دارند و خیلی‌ها برای تغییر و تحول خودرو منتظر فرصت هستند، قیمت‌ها اجازه هیچ گونه کاری را به آنها نمی‌دهد. ادامه این روند بازار خودرو را با رکود بیشتری مواجه کرده است، رکودی که معلوم نیست چه زمان به پایان می‌رسد. بازار خودرو دیگر رمق ندارد و ما نمی‌توانیم خودروهایی را که خریداری کردیم به فروش برسانیم.»
مشاهدات عینی ما نشان می‌دهد که برخی از نمایشگاه‌داران از فروش خودرو امتناع می‌کنند و معتقدند که وقتی می‌توانند در ماه پایانی سال با قیمت‌های بالاتری خودرو به فروش برسانند چرا اکنون موجودی انبار و نمایشگاه خود را خالی کنند.
از سویی گپی با مردم نشان می‌داد که مانند گذشته دیگر به گرانی خودرو ها حساس نیستند، آنهایی که دیگر توان خرید خودروهای داخلی را ندارند قید پرسیدن قیمت خودروهای صفر را زدند و سراغ بازار کارکرده‌ها رفتند. به نظر می‌رسد طی چند وقت اخیر بازار کارکرده‌ها بخصوص آنهایی که سال بالایی دارند، بیشتر شده است.
