به گزارش میهن پست – صبح فردا عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور دولت یازدهم میزبان دبیران کل ۱۳ حزب سیاسی کشور است تا دولت جدید بیش از پیش اهمیت و توجه خود به مقوله تحزب را در کشور روشن کند. یکی از موضوعات محوری این نشست قرار است مسئله خانه احزاب باشد.
به گزارش خبرنگار مهر، خانه ای که قرار بود مأمن احزاب و تشکل های سیاسی کشور برای همراهی و همدلی بیشتر آنها در فضای سیاست زده ایرانی باشد، اما چند سالی است که به دلایل متعددی به تعطیلی کشیده شده است.
تاریخچه خانه احزاب
اولین مجمع عمومی خانه احزاب در سال ۱۳۷۹ در سالن اجتماعات وزارت کشور برگزار و حسین موسوی تبریزی از دبیران کل تشکل های اصلاح طلب به عنوان رئیس شورای مرکزی آن انتخاب شد.
این تشکل که طبق اساسنامه آن، نهادی مدنی ، غیردولتی، دارای شخصیت حقوقی مستقل، متشکل از نمایندگان احزاب و گروههای سیاسی پروانه دار است؛ پس از برگزاری دومین مجمع عمومی خانه احزاب در سال ۸۲ حسن غفوری‌فرد را در قامت رئیس شورای مرکزی دید، گرچه در سومین مجمع عمومی آن در آ‌غاز سال ۱۳۸۴ بار دیگر سیدحسین موسوی تبریزی به این سمت بازگشت. انتخابی که در چهارمین مجمع هم تکرار شد.
در پنجمین مجمع عمومی این تشکل که در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۸۸ تشکیل شد با توجه به کناره‌گیری موسوی تبریزی از قبول مسؤولیت در خانه احزاب، حسین کاشفی به عنوان رئیس شورای مرکزی انتخاب شد. اما در سال ۹۰ که خانه احزاب قصد داشت دوباره انتخابات برگزار کند وزرات کشور بدلیل مشکلات قانونی و عدم تمدید پروانه اجازه برگزاری انتخابات را به این تشکل نداد.
شورای مرکزی خانه احزاب مرکب از ۱۵ نفر عضو اصلی و ۶ نفر عضو علی البدل است که برای مدت دوسال توسط مجمع عمومی انتخاب خواهند شد.
دلایل توقیف خانه احزاب
بنابراین این گزارش سال ۱۳۸۳ مهلت پروانه تشکل صنفی خانه احزاب به اتمام رسید بود و متولیان این مجموعه صنفی برای برگزاری کنگره بر اساس اساسنامه و تمدید پروانه اقدامی نکردند. اما مردادماه سال ۸۹ بود که سیدصولت مرتضوی، معاون وزیر کشور وقت در یک نشست خبری بطور رسمی اعلام کرد که فعالیت خانه احزاب غیر قانونی است.
مرتضوی در مورد ایرادات وارده به خانه احزاب توسط کمیسیون ماده ۱۰ احزاب گفت: خانه احزاب مانند سایر تشکل‌ها یک تشکل است که کمیسیون ماده ۱۰ احزاب به اساسنامه این تشکل ایراداتی را وارد کرد و قبل از انتخابات خانه احزاب (یعنی انتخاباتی که در مهرماه ۸۸ برگزار شد) مکاتبات متعددی را با دبیر کل خانه احزاب انجام داد. و به آنها گفتیم باید اساسنامه‌شان را اصلاح و بعد از آن انتخابات برگزار کنند، اما متأسفانه عزیزان ما از این مسأله غفلت و مجمع عمومی برگزار کردند.
وی افزود: وقتی اساسنامه معیوب باشد انتخاباتی که بر اساس آن اساسنامه صورت گرفته نیز معیوب است و به جهت این ایرادات، نماینده وزارت کشور به آن جلسه برگزاری انتخابات اعزام نشد و با این وجود از نظر کمیسیون ماده ۱۰ احزاب، انتخابات صورت گرفته مخدوش است و تا زمانی که اساسنامه اصلاح نشود ما فعالیت خانه احزاب را قانونی نمی‌دانیم و معتقدیم کسانی که برای این دوره خانه احزاب انتخاب شده‌اند نمی‌توانند به عنوان تشکل خانه احزاب فعالیت کنند.
محمدعلی پورموسوی مدیرکل سیاسی وزارت کشور نیز در گفتگو با مهر در مورد عدم فعالیت خانه احزاب گفته بود : خانه احزاب تشکلی صنفی متشکل از احزاب دارای پروانه فعالیت کشور است که از سال۱۳۸۳ تاکنون به دلیل اختلافات داخلی میان اعضای تشکل روال قانونی برای تمدید پروانه فعالیت آن طی نشده لذا فاقد هیات رهبری قانونی است.
دبیر کمیسیون ماده ۱۰ احزاب، تاکید کرد: با توجه به غیر دولتی بودن خانه احزاب هر گونه الزام و اجبار ورای قانون وزارت کشور برای دخالت در وضعیت داخلی این تشکل شائبه دولتی کردن آن را در اذهان ایجاد خواهد نمود.
اختلافات میان اعضا
این نهاد صنفی به منظور ایجاد فضای سیاسی در کشور و ارتقاء و گسترش فرهنگ حزبی و فعالیت گروهی و تقویت روحیه تعاون و تفاهم بین احزاب و گروههای سیاسی خانه احزاب ایران تشکیل شده بود. هدفی که با عملکرد اعضای خود به حاشیه رفت.
محمدنبی حبیبی دبیرکل حزب موتله اسلامی در گفتگو با مهر با انتقاد از عملکرد خانه احزاب در زمان فعالیت گفت: در زمان اصلاح طلبان خانه احزاب به خانه اصلاح طلبان تبدیل شد و از آن زمان بود که خانه احزاب کارایی خود را از دست داد. خانه احزاب جای همه سلایق مختلف است و باید به گونه ای باشد که هر سلیقه ای نظرش را بیان کند، خانه احزاب فی نفسه مفید است به شرطی که از جناحی شدن آن جلوگیری شود.
همچنین امرالله شیخیانی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به دلایل تعطیل شدن خانه احزاب گفت: کمیسیون ماده ۱۰ احزاب به عنوان بالاترین مرجع تصمیم گیر برای فعالیت خانه احزاب آخرین شورای مرکزی خانه احزاب را تایید نکرده است و امروز که چند سال از این موضوع می گذرد طبق قانون آن شورای مرکزی رسمیت و جایگاه قانونی ندارد.
وی با تاکید بر اینکه خانه احزاب نباید سلیقه‌ای اداره شود گفت: خانه احزاب باید از انحصارطلبی یک گروه خارج شود.
شیخیانی با بیان اینکه ما سه جریان مختلف در کشور داریم اذعان کرد: خانه احزاب باید طوری ساماندهی شود که برای همیشه هر سه جریان سیاسی کشور اعم از اصولگرایان، اصلاح طلبان و اعتدالیون در این خانه حضور داشته باشند .
این فعال اصلاح طلب خاطرنشان کرد: یکی از دلایلی که خانه احزاب را به تعطیلی کشاند این بود که یک گرایش سعی می کرد در آخرین مرحله خانه احزاب را در دست بگیرد، در اعتراض به همین موضوع احزاب و تشکل های جناح دیگر از فعالیت در خانه احزاب کناره گیری کردند؛ بنابراین ما می‌خواهیم این مشکلات و آسیب ها دیگر تکرار نشود و تمام گروههای سیاسی احزابشان در این تشکل صنفی حضور داشته باشند.
بادامچیان در واکنش به عملکرد احزاب اصلاحات در خانه احزاب در گفتگو با مهر، گفت: خانه احزاب به دلیل مشکلات قانونی و عدم اجرای مصوبات و قوانینی که خود آنرا تصویب می کرد، از اهداف تشکیلاتی خود منحرف و در نهایت تعطیل شد.
وی با بیان اینکه خانه احزاب در دور سوم کارکردش را از دست داد، تصریح کرد: در دور سوم خانه احزاب تبدیل به خانه اصلاح طلبان شد و عملکرد احزاب اصلاح طلب اقدامات مثبت دور اول و دور دوم این تشکل سیاسی را هم تحت تاثیر قرار داد.
عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی،افزود: بسیاری از احزاب اصلاح طلب احزاب یک نفره هستند که سازمان و تشکیلات ندارند و اگر قرار باشد خانه احزاب دوباره احیا شود باید این موضوع رسیدگی شود در غیر این صورت باز شاهد تشکیل خانه اصلاح طلبان خواهیم بود نه خانه احزاب.
تصمیم به احیای مجدد خانه احزاب در دولت جدید
اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و توجه ویژه عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور به احزاب و برگزاری گردهمایی با احزاب و تشکل های سیاسی، احزاب به فکر احیای مجدد خانه خود شدند.
محمدرضا باهنر در اولین گردهمایی احزاب و تشکل های سیاسی با وزیر کشور با بیان اینکه دولت یازدهم وقت بسیار مناسبی برای حرکت جدی و حرکت به سوی نظام حزبی است.گفت: ما خانه احزابی می‌خواهیم که به جای رسانه در آنجا گپ و گفت کنیم از این رو امیدواریم وزارت کشور اصلاح ساختار خانه احزاب را در دستور کار قرار دهد.
در همین راستا یدالله طاهر نژاد عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در گفتگو با مهر در خصوص وضعیت احزاب در دولت جدید و فعالیت مجدد خانه احزاب گفت: به نظر می رسد با توجه به وعده های روحانی در انتخابات و مراسم معارفه وزیر کشور به فعالین و تشکل های سیاسی فضا برای توسعه فعالیت احزاب و به طور مشخص خانه احزاب فراهم شده است و بر همین منوال اعضای شورای مرکزی خانه احزاب بر اساس برنامه هایی که در سال های گذشته سبب متوقف شدن آن شده بود به تکاپو افتاده و فعالیت های خود را ادامه می دهند.
طاهر نژاد افزود: پیش می کنم در آینده نه چندان دور شاهد فعالیت مجدد خانه احزاب خواهیم بود.
رحمانی فضلی هم بعد از برگزاری اولین نشست خود با احزاب در برنامه تلویزیونی نگاه یک با بیان این که احزاب درخواست بازگشایی مجدد خانه احزاب را داشتند، تاکید کرد: احزاب درآن جلسه خواستار حمایت حقوقی و قضایی وزارت کشور از خودشان بودند و تقاضا داشتند تا در فرآیندهای سیاسی نظام مشارکت جدی داشته باشند و در قانون احزاب بازنگری شود.
وی بیان داشت: در آن جلسه قرار شد خانه احزاب فعال شود زیرا از سال ۸۳ به دلیل اختلافات درونی مجوز آن تمدید نشده است از این رو شورای قبلی و یا شورای جدید باید از کمیسیون ماده ۱۰ احزاب درخواست صدور مجوز مجدد کند.
نسخه های مختلف احزاب برای فعالیت مجدد در خانه احزاب
اما با توجه به اینکه اکثر سخنرانان حاضر در نشست احزاب و تشکل های سیاسی با وزیر کشور به موضوع احیای خانه احزاب پرداختند و آنرا به عنوان یک مطالبه جدی از وزارت کشور خواستار شدند اما وزیر کشور گفت: احزاب خودشان در این زمینه اقدام کند وزرات کشور هم اگر جایی لازم بود کمک خواهد کرد و این موضوع موجب شد در پایان این جلسه دبیران کل احزاب پیرامون چگونگی فعالیت مجدد خانه احزاب با یکدیگر به بحث و جدل بپردازند و هر یک از آنان نیز نسخه ای متفاوت برای این نهاد صنفی می پیچیدند.
شیخیانی دبیرکل حزب مردم می گفت: آخرین شورای مرکزی خانه احزاب به تائید کمیسیون ماده ۱۰ احزاب نرسیده و عمر هر شورای مرکزی هم دو سال است ولی امروز ۸ سال از این مضوع می گذرد بنابراین اگر شورای مرکزی قبلی می خواهد انتخابات برگزار کند باید به دادگاه شکایت کند تا آن دادگاه بر علیه رای کمیسیون ماده ۱۰ احزاب رای دهد.
وی با اشاره به راه حل قانونی این ماجرا، افزود: باید یک سوم احزاب عضو شناسنامه دار خانه احزاب به وزرات کشور درخواست کنند که مجمع عمومی فوق العاده برگزار کنیم. از طرفی هم ژاله فرامرزیان در پاسخ به وی گفت: از یک زمانی به بعد وزرات کشور خانه احزاب را به رسمیت نشناخته است؛ لذا باید طی یک نامه رسمی اعلام کند که مثلا بعد از شورای مرکزی سوم دیگر شورای مرکزی خانه احزاب بعدی را به رسمت نمی شناسم تا یک فراخونی صورت گیرد. چراکه آخرین شورای مرکزی برای برگزاری انتخابات به وزرات کشور نامه داده و وزرات کشور جوابی نداده است؛ بنابراین باید وزرات کشور مسئولت اتفاقی که در این نهاد صنفی افتاده است را بپذیرد و نسبت به این مسئله ورود پیدا کند.
از طرفی هم نجف قلی حبیبی دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها در گفتگو با مهر، در پاسخ به این سوال که چرا احزاب بر سر خانه احزاب به نتیجه نمی رسند، گفت: فهم آقایون از این مسئله متفاوت است و همین موضوع موجب می شود به نتیجه ای در این زمینه نرسیم.
نایب رئیس آخرین شورای مرکزی خانه احزاب، گفت: من که در خانه احزاب هستم می گویم انتخابات آن دوره قانونی بود و وقتی دوره به پایان رسید خواستیم انتخابات برگزار کنیم به وزرات کشور اطلاع دادیم اما وزرات کشور جواب نداد و بعد هم ساختمان وزرات کشو را از ما گرفتند.
وی تاکید کرد: یک نهاد قانونی وقتی که زمانش تمام می شود تا وقتیکه جانشین جدید برایش بیاورند باید همان اعضای قبلی کار را به بعهده داشته باشند.
وی با بیان اینکه ما از وزارت کشور درخواست کردیم که در برگزاری انتخابات به ما کمک کند، گفت: ما می گوییم وزارت کشور بیاید و برای برگزاری انتخابات یک شورای نظارتی تشکیل دهد تا در روند انتخابات نظارت داشته باشد. اما آقایون قبول نمی کنند.
شیخیانی دبیرکل حزب مردم در گفتگو با مهر با اشاره به راهکار قانونی فعالیت مجدد خانه احزاب گفت: طبق اساسنامه باید یک سوم احزاب عضو خانه احزاب درخواست کنند که مجمع عمومی فوق العاده برگزار شود تا برای ادامه کار خانه احزاب تصمیم گرفته شود. چراکه کمیسیون ماده ۱۰ احزاب به عنوان بالاترین مرجع تصمیم گیر برای فعالیت خانه احزاب آخرین شورای مرکزی خانه احزاب را تایید نکرده است و امروز که چند سال از این موضوع می گذرد طبق قانون آن شورای مرکزی رسمیت و جایگاه قانونی ندارد.
همچنین مصطفی کواکبیان بعد از برگزاری این نشست سه راه حل برای بازگشایی خانه احزاب، ارایه کرد. وی در مورد راهکارهایش گفت: اولین راه حل این است که ما بگوییم همان شورای مرکزی سابق خانه احزاب مجمع عمومی را برپا و با انجام تغییرات اساسی در اساسنامه، انتخابات جدید شورای مرکزی برگزار شود.
عضو شورای موسس خانه احزاب تصریح کرد: وزارت کشور همچنین باید بدون مشارکت احزاب، متولی برگزاری مجمع عمومی شود و انتخابات شورای مرکزی را برپا کند.
کواکبیان خاطرنشان کرد: سومین پیشنهاد نیز این است که هیاتی منتخب از نشست هم اندیشی احزاب که قرار است فردا در وزارت کشور برگزار شود، تشکیل و با برگزاری مجمع عمومی، تغییرات لازم را در اساسنامه خانه احزاب لحاظ و شورای مرکزی را انتخاب کند.
وی با بیان این که اگر می خواهیم همه احزاب کشور نقش آفرین باشند پیشنهاد سوم بهترین گزینه است، یادآور شد: با توجه به اشکالاتی که بعضی از احزاب اصولگرا به خانه احزاب وارد می کنند ممکن است نخواهند شورای مرکزی فعلی کار خود را ادامه دهد.
بنابراین گزارش علیرضا زاکانی عضو کمیسیون ماده ۱۰ احزاب در گفتگو با مهر خبر از جلسه برخی از احزاب با وزیر کشور پیرامون احیای خانه احزاب داد و گفت: به منظور احیای خانه احزاب سه شنبه ۱۵ بهمن ماه جلسه ای با حضور وزیر کشور و ۱۳ دبیر کل حزب برگزار می‌شود.
حال باید منتظر بمانیم و ببنیم که آیا بعد از این جلسه مستاجران سرگردان خانه احزاب صاحب خانه می شود یا خیر؟! مستاجرانی که بدلیل عدم پایبندی به قوانین خانه، پشت در مانده‌اند آیا در جلسه فردای وزیر کشور با ۱۳ دبیر کل احزاب سیاسی می توانند مجددا کلید خانه احزاب را بدست آورند؟
