به گزارش میهن پست – کشتی 270 متری رافائل که در دهه 60 میلادی ساخته شده بود، توسط چند ایرانی ثروتمند از ایتالیایی‌ها خریداری شد. این کشتی تجملی با 60 متر پهنا و گنجایش 1800 مسافر، یک شهرک تفریحی پر تجمل بود، با 6 استخر مخصوص کودکان و بزرگسالان و 750 کابین به صورت سوئیت‌های بزرگ و کوچک که در توصیف آن گفته می شد حمام هایش با مرمرهای گرانبهای ایتالیا پوشیده شده بود.
هدف از خرید این کشتی این بود که در یکی از جزایر ایران مستقر شود و جاذبه ای برای جهانگردان خارجی از جمله ثروتمندان کشورهای حاشیه خلیج فارس باشد تا برای مدتی از امکانات تفریحی آن استفاده کنند.
این خرید، همزمان با وقوع انقلاب اسلامی شد و خروج کارکنان ایتالیایی رافائل و شرایط آن روز، باعث شد تا پروژه مد نظر خریداران آن مسکوت بماند. در سال ۱۳۶۲ تصمیماتی برای استفاده از رافائل در گوشه و کنار کشور شنیده می شد.
اما سرانجام روز 26 آبان سال 62 دو هواپیمای عراقی در ضمن بمباران خارک و بوشهر چند موشک هم به رافائل بی آزار و محترم زدند که تا نیمه اش در آب فرو رفت اما وجودش مزاحم تردد کشتی ها شد. در این زمان یک یدک کش، رافائل را که دیگر کسی داوطلب خریدش نبود، به منطقه ای دیگر منتقل کرد اما یک ماه بعد زمانی که رافائل بدون برق خاموش مانده بود، کشتی باری ایران سیام به آن خورد و کاری را که هواپیماهای عراق آغاز کرده بودند به پایان برد.
رافائل شش سال بعد از آن که به سواحل ایران آمد، آرام آرام به زیر آب رفت، تکه تکه شد و مانند عروسی جان باخته و زنگ زده، نزدیک بوشهر زیر آب خفته بود. فرو رفتن این کشتی تفریحی که بزرگترین کشتی مغروق در خلیج فارس است تا امروز هم اثرات و تبعاتی برای تردد کشتی ها و محیط زیست دریایی کشورمان داشته است.
اما اکنون خبری خوش از سوی مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست در اختیار ما قرار گرفته که نشان می دهد قرار است، رافائل پس از دقیقا 30 سال و 30 روز، از خواب شیرین بیرون بیاید و دولت با کمک متخصصان مجرب و تجهیزات نیروی دریایی ارتش، قصد دارد این کشتی را از آبهای بوشهر خارج کند.
به گفته مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به اینکه متخصصان کشورمان، تجربه عملی برای خارج سازی کشتی های غول پیکر از عمق دریا نداشته اند، بررسی ها نشان داد نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی توان بررسی محاسبات و انجام این کار را داراست و اکنون نمایندگان قوه مجریه و ارتش، در حال بررسی و استخراج دستورالعمل های لازم و دستیابی به توافق با نیروی دریایی ارتش هستند.
اگرچه تجربه ناموفق خارج سازی نفتکش سونگ بونگ متعلق به کره جنوبی، از عمق آبهای جزیره خارک باعث شده بود تا مسئولان کشورمان با احتیاط بیشتری درباره رافائل برنامه ریزی کنند، اما تجارب و تخصص بالای نیروی دریایی ارتش باعث شده تا بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته، احتمالا تا پایان سال 93 این عملیات با موفقیت به پایان برسد و تایتانیک ایرانی بار دیگر خورشید را به نظاره بنشیند.
جا به جایی کشتی رافائل مجوز ارزیابی زیست محیطی را دریافت نکرده
محمد درویش مدیر کل دفتر مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست در اینباره به خبرگزاری دانا گفت: معاونت دریایی سازمان محیط زیست در نامه ای به طور رسمی مخالفت خود را درخصوص جا به جایی کشتی رافائل از بندر بوشهر به نیروی دریایی اعلام کرده است. وی با بیان این نکته که پروژه بیرون آوردن کشتی رافائل از آب های خلیج فارس ارزیابی زیست محیطی را دریافت نکرده است، ادامه می دهد این طرح متوقف است اما گویا مسوولان نیروی دریایی قانع نشده اند.
ارزش سازه کشتی رافائل دست‌کم پنج برابر هزینه‌ای بالاکشیدن آن است
درویش دلیل پافشاری نیروی دریایی برای خروج کشتی افسانه ای را ارزشمندی فلزات به کار رفته که بالغ بر 30 میلیارد تومان برآورد شده است عنوان کرد که بر اساس برآوردهای انجام گرفته، هزینه بیرون کشیدن رافائل از دل دریا حدود 5 میلیارد تومان پیش بینی شده است، که با این برآورد درآمد برهزینه پیشی می گیرد.
رافائل مامنی برای زیستمندان خلیج فارس
اما مدیر دفتر مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست ارزش اکوسیستمی این سازه را که پس از گذشت 30 سال تبدیل که به یک اکوسیستم مصنوعی شده بیش از 30 میلیارد دانست و گفت: باید برای برآورد ارزش این کشتی غرق شده ارزش اکوسیستمی خلیج فارس را در نظر بگیریم، چراکه با تبدیل شدن به یک اکوسیستم مصنوعی برای زیستمندان دریایی و به تدریج مرجان‌ها بر بدنه آن جای گرفته اند.
سازه های مصنوعی زیر آب جاذبه های اکوتوریسم دارند
وی معتقد است: میلیون‌ها ماهی، گیاه آبزی هم در آن رشد و نمو کرده و چهره‌ای متفاوت، رازآلود و یگانه به آن بخشیده‌اند؛ به نحوی که خود تبدیل به یکی از جلوه‌ها و جذابیت‌های بوم‌گردی (اکوتوریسم) زیر آب برای غواصان علاقه‌مند شده و می‌تواند علاوه برای دانشمندان و پژوهشگران شیلات و محیط زیست دریایی از این منظر هم پولساز باشد. مهم‌تر آن که وجود این لاشه‌ی غول پیکر در زیرآب، اجازه نمی‌دهد تا صیادان سودجو با استفاده از روشی غیرقانونی و مهلک به نام ترال، تمامی اندوخته‌ی جانوری و گیاهی کف بستر خلیج فارس در این ناحیه را از میان بردارند.
وی به تجربه های موفق کشورهای همجوار مثل امارات در این زمینه اشاره کرد تصریح کرد: در دبی تکه هایی مصنوعی از کشتی ساخته و در دریا رها می کنند تا بر جاذبه های تفریحی زیر دریای خود بیافزایند، درویش با بیان این نکته که این روش در همه نقاط دریایی جهان انجام می شود و ضربه ای به حیات دریایی وارد نمی شود تصریح کرد: چنین سازه هایی با ایجاد اکوسیستم مصنوعی برای ماهی ها و مرجان ها نه تنها خطر آفرین نیست که مفید هم هست.
مدیر دفتر مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست از اجرای چنین طرحی در جزیره کیش توسط منطقه آزاد کیش با همکاری سازمان محیط زیست خبر داد و ادامه داد: در جزیره کیش مجسمه هایی ساخته در سطح دریا رهاسازی شده تا فشار از روی سواحل آسیب پذیر مرجانی برداشته شود و جاذبه های گردشگری زیر دریا و غواصی هم افزایش یابد.
محیط زیست و صیادان مخالفند اما سازمان بنادر تعیین تکلیف خواهد کرد
محمدرضا فاطمی کارشناس محیط زیست دریایی نیز در گفت و گو با خبرنگار دانا با بیان اینکه این کشتی پس از سال ها یک زیستگاه مصنوعی را به وجود آورده است گفت: وقتی صیادان خبر انتقال رافائل را شنیدند مخالفت کردند، چون ماهی های زیادی در این منطقه متمرکز شده اند که صید آن ها رارونق می دهند.
وی معتقد است: با وجود مخالفت های صیادان و دوستدران محیط زیست باید از بعد ایمنی تردد و کشتی رانی نیز به این مساله نگاه کرد،بر اساس رای و نظر سازمان بنادرو کشتی رانی، اگر این کشتی ایمنی تردد شناورها را دچار مشکل کند خروج آن اجباری است.
دراین رایطه خبرگزاری دانا، برای پیگیری آخرین وضعیت و تصمیمات گرفته شده در این باره از دستگاه های مسوول به سراغ دو سازمان بنادر و کشتیرانی کشور رفت که هیچ کدام پاسخگو نبودند و اظهار بی اطلاعی کردند، باید باز هم منتظر ماند و دید که مسوولان دریایی کشورمان برای لاشه‌ی مغروق و آرام گرفته‌ی رافائل چه تصمیمی خواهند گرفت.
منبع:isna
