به گزارش میهن پست – ایران کشوری در چهار راه جهانی است، کشوری که همواره از شرق و غرب مورد یورش بیگانگان قرار گرفته، لذا هرگاه نیرومند بوده، دشمنان را سرکوب کرده و هرگاه کم‌توان بوده، نبرد نظامی را از کف داده؛ لذا همواره نیازمند سپاهی نیرومند و به‌سامان بوده است.در حالی‌که حکومت بغداد به دلیل شورش‌های داخلی در پرتگاه فروپاشی قرار گرفته و بنا به اقرار صدام توان ارتش عراق را تحلیل برده بود، محمد رضا پهلوی به امضای قرارداد ۱۹۷۵ (۱۳۵۴) الجزایر با عراق روی‌آورد.
قرارداد الجزایر در آن‌زمان به منزله نجات حکومت استبدادی عراق بود. این قرارداد در ٢٣خرداد ١٣۵۴ با میانجی‌گری “هواری بومدین ” رییس‌جمهور وقت الجزایر بر اساس “خط تالوِگ” در اروند‌رود به امضا رسید. خط تالوِگ در قوانین بین‌الملل به مفهوم خط میانی آبراه اصلی است که در پایین‌ترین سطح، قابل کشتی رانی است.
ایران کشوری در چهار راه جهانی است، کشوری که همواره از شرق و غرب مورد یورش بیگانگان قرار گرفته، هرگاه نیرومند بوده دشمنان را سرکوب کرده و هرگاه کم‌توان بوده نبرد نظامی را از کف داده، لذا همواره نیازمند سپاهی نیرومند و به‌سامان بوده است.
با اوج‌گیری انقلاب اسلامی در سالهای انتهایی رژیم پهلوی، ترس دولت‌های جهان از ارتشی نیرومند در ایران و به‌‌خطر افتادن منافع بلند‌مدت کشورهایی مانند آمریکا در منطقه، واکنش‌هایی را برانگیخت.
از نخستین رفتارها، مخالفت چند تن از سناتورهای آمریکایی با فروش تجهیزات پیشرفته به ایران بود. این مخالفت‌ها که چندی پیش از برگزیده‌شدن “جیمی کارتر” به ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۱۹۷۶ (۱۳۵۵) رخ داد، چندی بعد با انتشار کتابی به نام “سقوط ۷۹ ” که به فروپاشی رژیم پهلوی، اصلی‌ترین متحد آمریکا در منطقه اشاره داشت، کاملاً علنی شد.
آن‌ها به این مسأله پی‌برده بودند که با وجود ارتشی نیرومند در صورت روی‌کار آمدن نیروهای انقلابی، هیچ قدرتی توانایی رسیدن به اهداف خود در منطقه را نخواهد داشت.
در این میان، سخنان “شاپور بختیار” (آخرین نخست‌وزیر رژیم پیشین) مبنی بر اینکه “ایران نمی‌خواهد نقش ژاندارم را در خلیج فارس بازی کند” و تکرار همین سخنان از سوی سران دولت موقت با ادبیاتی دیگر در کنار تضعیف ارتش به وسیله گروه‌های چپ‌گرا و گروهک منافقین باعث شد که خلیج فارس به جولانگاهی برای ناوهای آمریکایی تبدیل شود. البته دست توطئه‌های فرامرزی برای تضعیف ارتش در داخل نیز به‌چشم می‌خورد.
از سوی دیگر آمریکایی‌ها برای نابود کردن ابزارهای پیشرفته جنگی و تضعیف هر چه بیشتر ارتش ایران و جلوگیری از نفوذ انقلاب اسلامی در میان کشورهای منطقه، جنگ هشت سالهای را به ایران تحمیل کردند تا به خیال خود، توان نظامی ایران را به پایین‌ترین سطح ممکن کاهش بدهند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به علت اغتشاشات گروهک‌ها و تلاش آن‌ها برای تضعیف ارتش و در شرایط نابسامانی که توانایی نظامی- دفاعی ایران وخیم بود، سران کشور عراق در سخنان و نامه‌های پیاپی خود خواستار تجدید‌نظر در قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر شدند، از آن جمله می‌توان به سخنان “سعدون حمادی” وزیر امور خارجه وقت عراق به کاردار سفارت ایران در ۱۰ فروردین ۱۳۵۸ اشاره کرد.
از دیگر سو در همین زمان، صدام سرگرم خرید جنگ‌افزار از شوروی بود و ارتشیان عراق به‌وسیله نیروهای شوروی تعلیم داده می‌شدند. او به این هم بسنده نکرده و به خرید جنگ‌افزار از فرانسه برای افزایش استعداد نظامی ارتش عراق به‌منظور اقدامات تجاوزکارانه پرداخت.
این پشتیبانی‌ها به لطف دلارهای پادشاه عربستان و شیخ کویت و سایر کشورک‌های جنوب خلیج فارس در تمام طول جنگ ادامه داشت. از سوی دیگر کشورهای فرانسه و آمریکا از تحویل تسلیحات ایران که پیش از انقلاب خریداری شده بود، خودداری می‌کردند.
از جمله کشورهای دیگری که در تجهیز رژیم صدام سهیم بودند می‌توان به آمریکا، چین، آلمان، اسپانیا، آفریقای جنوبی و… اشاره کرد. البته باید به‌یاد داشت که هزینه بسیاری از این جنگ‌افزارها از سوی شیوخ عربی تأمین می‌شد.
با توجه به اقدامات انجام شده و داشتن آمادگی لازم توسط ارتش عراق، سرانجام به‌دنبال حملات هوایی نیروهای متجاوز عراق در ۳۱ شهریور ۵۹، تهاجم سراسری نیروی زمینی آن کشور نیز در سحرگاه روز اول مهر ماه ۵۹ در تمام جبهه‌ها به‌طور همزمان آغاز شد. (ناگفته نماند که دولت عراق از فروردین ۵۸ تا یورش سراسری، در مجموع ۶۳۶ بار به مرزهای ایران حمله نظامی کرده بود).
نیروهای عراقی در سه جبهه شمالی، مرکزی و جنوبی به حمله پرداختند. در جبه جنوبی تهاجم از شلمچه آغاز شده بود، علت این کار این بود که محور شلمچه- خرمشهر نزدیک‌ترین و آسان‌ترین محور از بصره به خرمشهر بود. فاصله شلمچه تا خرمشهر تنها ۱۷ کیلومتر و نسبت نیروهای مهاجم به مدافع ۴ به ۱ بود.
استعداد نیروهای مهاجم به‌شرح زیر بود:
۱٫ گردان‌های تانک المقداد و خالد تیپ ۶ لشکر ۳ زرهی
۲٫ واحدهای درگیر در محور تنومه پاسگاه کیلومتر ۲۵-حسینیه
۳٫ واحدهای درگیر در محور تنومه،کوشک و پادگان حمید(شمال منطقه عملیاتی خرمشهر)
۴٫ یگان‌هایی که در بصره و کرانه اروند‌رود مستقر و پشتیبان نیروهای یورشی بودند
۵٫ نیروهایی که پس از مقاومت مردمی خرمشهر به منطقه فرستاده شدند که یک گروهان شیمیایی نیز در آن به چشم می‌خورد
۶٫ سه گردان خدمات
بعثی‌ها برآورد کرده بودند که ظرف ۲ یا ۳ روز خرمشهر را اشغال خواهند کرد، اما در جبهه ایران، لشکر ۹۲ زرهی اهواز قرار داشت که با توجه به تصفیه‌های داخلی کاملاً تضعیف شده بود.
استعداد کل نیروهای دفاعی ایران به شرح زیر بود:
پایگاه دریایی خرمشهر، لشکر ۹۲ زرهی، گردان ۱۵۱ دژ (حدود یک گردان پیاده)، هنگ ژاندارمری آبادان، گردان ساحلی ژاندارمری خسرو‌آباد، بسیج مردمی، یک آتش بار ۱۷۵ میلیمتری و یک آتش بار ۱۳۰ میلیمتری.
با این وجود، زمانی که نیروهای متجاوز به دروازه‌های خرمشهر رسیدند با مقاومت دلیرانه مردم غیوری روبرو شدند که با تجهیزات و تفنگ‌های سبک به دفاع از شهر و میهن خویش برخاسته بودند.
این مقاومت دلیرانه و حماسی، واهی‌بودن پندارهای صدامیان را مشخص و در همان روزهای نخستین آن‌ها را زمین‌گیر ساخت. قابل ذکر است با توجه به برتری بی‌چون و چرای نظامی نیروهای عراق در منطقه جنگی و با وجود گردان‌ها و یگان‌هایی با تجهیزات سنگین آن‌ها هرگز گمان نمی‌بردند که در مقابل نیروهایی با کمترین تجهیزات زمین‌گیر بشوند. آن‌ها این اصل را فراموش کرده بودند که هر ایرانی در دفاع از خاک خویش، ایستادگی خواهد کرد.
مردم خونین‌شهر در برابر نیروهای زرهی و بمباران‌ها تا آخرین نفس و تا واپسین نفر به مقاومت پرداختند و سرانجام پس از ایجاد ۳۵ روز حماسه جاویدان، ارتش عراق با تحمل خسارات و تلفات سنگین توانست در ۴ آبان ماه ۱۳۵۹ خرمشهر را اشغال کند. نکته مهم این حماسه این است که پایداری و استواری مردم سبب شد تا دولت وقت ایران، زمانی را بدست بیاورد تا خود را به آمادگی نسبی برای مقابله با عراق برساند.
سرانجام با اجرای عملیات “بیت‌المقدس” با رمز عملیاتی کربلای ۳ که از تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۶۱ آغاز و به مدت ۲۶ روز در ۴ مرحله انجام شد، ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب‌اسلامی و بسیج مردمی توانستند پس از ۱۹ ماه مناطق عظیمی از میهن پهناور و خاک پاک ایران را از دست دژخیمان صدامی نجات دهند.
در مرحله چهارم این عملیات که از ۱ تا ۴ خرداد ماه به طول انجامید، نیروهای سرافراز و پاسداران خاک ایران جاویدان در ساعت ۲ بعد از‌ظهر توانستند پس از ۵۷۸ روز اسارت، پرچم ایران اسلامی را برفراز مسجد جامع شهر به اهتزاز در‌آورده و خونین‌شهر را به مام میهن برگردانند.
منبع: باشگاه خبرنگاران
