میهن پست – نیترات یک ماده شیمیایی به فرمول NO3- است. نیترات اکسیده‌ترین شکل نیتروژن است که در سیستم‌های طبیعی یافت می‌شود. نیتروژن یک یون با بار منفی (آنیون) است که با یونهای بار مثبت (کاتیون) ترکیب می‌شود و به صورت نمک‌های نیترات پتاسیم یا نیترات سدیم در میآید. نیترات یکی از محلول‌ترین آنیون‌هایی است که شناخته شده است. نیترات به صورت نیترات سدیم و نیترات پتاسیم به عنوان کود کشاورزی به کار می‌رود.
نیترات یک تهدید بالقوه سلامتی به خصوص برای نوزادان است، چرا که باعث بیماری به نام “متهوگلوبینمی” یا “سندروم نوزاد کبود” را ایجاد می‌کند. این عارضه به خصوص اگر نوزاد از شیر خشک رقیق شده با آب با نیترات بالا تغذیه شده‌اند، ممکن است رخ دهد. اما نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، حتی اگر مادر از آب با غلظت بالای نیترات نوشیده باشد، در معرض خطر متهموگلوبینمی نیستند.
هنگامی نیترات با خوردن غذا و نوشیدن آب وارد بدن می‌شود، در روده به نیتریت بدل می‌شود، و بعد در خون با هموگلوبین (پروتئین ناقل اکسیژن در خون که رنگ سرخ ناشی از آن است) ترکیب می‌شود و متهموگلوبین ایجاد می‌شود، و به این ترتیب توانایی انتقال اکسیژن خون کاهش می‌یابد.
این هشدار را جدی بگیرید که برای دم کردن چای آب سرد شده کتری را مجددا نجوشانید.
بارها اتفاق می‌افتد که برای درست کردن چای آب کتری را پس از جوش آمدن خاموش کنید و پس از مدتی فراموش خواهید کرد که از آن استفاده کنید و مجدد مجبور به جوشاندن آن هستید.
باید این هشدار را جدی بگیرید که برای دفعه بعد از انجام این کار دست بردارید، چرا که آب مجددجوشیده شده تبدیل به مواد خطرناکی می‌شود که سلامتی را تهدید می‌کند باید گفت که با این کار ترکیبات خطرناکی در آب جوش انباشته می‌گردد، به جای آنکه از این مواد پاکسازی کردند از این دست ترکیبات می‌توان به آرسنیک،نیترات و فلورید اشاره کرد.
نمک کلسیم از جمله ترکیباتی است که با این کار در آب انباشته شده و ایجاد سنگ کیسه صفرا می‌کند و در صورت مصرف بیش از حد این آب بروز سنگ‌های کلیوی را نیز به همراه خواهند داشت.
حال آب دوباره جوشیده شده چگونه بر روی بدن اثر می‌گذارد؟
نیترات یک ماده سمی است، زمانی که این ماده موجود در آب درمعرض حرارت بالا قرار می‌گیرد ترکیبات نیترات آن کاملا تغییر یافته و به نیتروسامین تبدیل می‌گردد گفتنی است که این ماده به شدت سرطان زا بوده و انواع سرطان‌ها را شامل می‌گردد.
آرسنیک نیز یک ماده مسموم کننده می‌باشد که مصرف طولانی مدت آب‌های دوباره جوشیده باعث بروز مشکلات جدی برای بدن چون سرطان، بیماری‌های قلبی، مشکلات عصبی و حتی ناباروری می‌شود.
جذب فلوراید بالا نیز باعث ایجاد مشکلات عصبی می‌شود که این اتفاق در کودکان منجر به تاخیر شناختی می‌گردد.
برای آنکه از مشکلات در امان بمانید کافی است کتری را از آب جوش سرد شده خالی کرده و مجددا آب بریزید و بجوشانید.
چه کار می‌شود کرد؟
یک مسئله مهم بالا بردن آگاهی عمومی در مورد کیفیت آب،غذا و محیط زیست است. بالابردن آگاهی عمومی باعث می‌شود فشار افکار عمومی به تصویب قوانین و اقدامات اجرایی برای جلوگیری از آلودگی آب بینجامد. امروزه کیت‌های خانگی برای آزمایش آب از لحاظ نیترات به بازار آمده‌اند، همچنین کیت‌های خانگی برای اندازه‌گیری میزان سرب (یک فلز سنگین سمی) و رادون (یک گاز رادیواکتیو سمی) در حال ورود به بازار هستند.
آزمایش نیترات آب آشامیدنی شایع‌ترین آزمایشی است که افراد،آزمایشگاه‌های تجاری و آزمایشگاه‌های ناظر دولتی مثلا در ادارات بهداشت انجام می‌دهند، چرا که آلودگی با نیترات یکی خطر بهداشتی عمده‌ای برای انسان‌‌ها و حیوانات به حساب میآید.
بسیاری از کیت‌های تجاری اندازه‌گیری نیترات و روش‌های اندازه‌گیری نیترات در سازمان‌ها از فلز سنگین کادمیوم استفاده می‌کنند تا فرآیند آزمایش نیترات را کوتاه کنند. کادمیوم فلزی سمی است. بنابراین در استفاده از این کیت‌ها باید احتیاط کرد و دفع آنها نیز باید صورتی انجام گیرد که باعث آلودگی محیط زیست نشود. البته اخیرا کیت‌های اندازه‌گیری نیترات نیز به بازار آمده‌اند که روش دیگری بدون کادمیوم را به کار میبرند و بنابراین خطرات کیت‌های قدیمی را ندارند.
