میهن پست – احساس خستگی همیشگی همواره در بین بیشتر افراد جامعه به چشم می خورد موضوعی که به اعتقاد بیشتر متخصصان ناشی اختلالات روحی و روانی و یا درگیریهای ذهنی و روحی ناشی به واسطه کارهای سخت و تنش های ناشی از آن ، نداشتن آرامش در خانواده و زندگی در مکان های پر استرس است .
خستگی دائمی یکی از مشکلات رایج افراد دنیای مدرن محسوب میشود. طبق آمار، حدوداً یک نفر از هر ۵ نفر به صورت غیرعادی خسته است و یک نفر از هر ۱۰ نفر دچار خستگی به مدت طولانی است. زنان بیشتر از مردان احساس خستگی میکنند.
بیشتر اوقات خستگی با روحیه و تراکم استرسهای کوچک زندگی ارتباط دارد و نمیتوان آن را به مشکلات جسمی ارتباط داد.
معمولاً برای افرادی که اظهار خستگی میکنند، یک آزمایش خون انجام میشود تا اگر دچار بیماری کمخونی ناشی از فقر آهن یا کمکاری غده تیروئید هستند، مشخص شود.
اگر علائم دیگری مانند عادتهای ماهیانه شدید، کاهش وزن، تغییر عادات روده، ریزش مو، تشنگی شدید و غیره به همراه خستگی وجود داشته باشد، احتمال این که فرد به یک بیماری نهفته مبتلا باشد، زیاد است.
اگر میخواهید ببینید چگونه خسته میشوید، به موارد زیر توجه کنید:
بخشهایی از زندگی مانند خانواده یا محل کار که ممکن است خستهکننده باشد
هر اتفاقی که باعث ایجاد خستگی شده است، مانند عزاداری یا طلاق
چگونه سبک زندگی باعث خستگی شما میشود
بنابراین خستگی یکی از شایعتریننشانههایی است که بیمار به خاطر آنبه پزشک و مراکز بهداشتی درمانیمراجعه مینماید. خستگی احساسیاست که توسط بیمار و به صور مختلفاز جمله: بیحالی، کسالت و زود خستهشدن، فقدان انگیزه و نیرو، ازدستدادن میل و علاقه به کارهایروزمره شادابی کم یا احساس یأس وناامیدی بیان میشود; همچنین بهصورت احساس باطنی ضعف و میلشدید به استراحت یا خوابیدن نیز بیانمیگردد.
عمده دلایلی خستگی مداوم :
شیوه زندگی و خستگی
خستگی را میتوان به عوامل مرتبط با سبک زندگی مانند مصرف بیشازاندازه الکل یا رژیم غذایی نامناسب ارتباط داد. اگر شبها الکل مصرف کنید، احتمالاً نیمهشب از خواب بیدار میشوید. اگر بیشازاندازه الکل مصرف میکنید، افسرده شده و خواب بیکیفیت خواهید داشت.
اگر الگوی خوابتان مختل شده باشد، به عنوان مثال در شیفت شب کار میکنید، روزها میخوابید یا از بچهها نگهداری میکنید، خواب شبانه مختل میشود و در طول روز احساس خستگی میکنید.
دلایل روانی خستگی مداوم
خستگی روانی بسیار رایجتر از خستگی ناشی از علل جسمی است.یکی از علل اصلی خستگی روانی، اضطراب است که باعث بیخوابی و خستگی دائمی میشود. طبق یک تحقیق، نزدیک به یک سوم از افرادی که در تحقیق شرکت کرده بودند، به شدت بیخواب بودند که معمولاً در اثر مشکلات شغلی و نگرانیهای مالی به وجود آمده بود. همچنین محققان معتقدند بین بیخوابی و پایین بودن انرژی ارتباطی وجود دارد.
نگرانیها و فشارهای زندگی روزمره ممکن است فرد را خسته کند. حتی اتفاقات مثبت مانند جابهجایی به خانه جدید یا ازدواج نیز میتواند باعث خستگی شود. شوک احساسی مانند خبرهای بد، عزاداری یا طلاق باعث میشود انرژی فرد تحلیل رود.
علت های جسمی خستگی
بیماریهای زیادی وجود دارند که باعث خستگی میشوند. نه تنها بیماریهای مشخصی مانند کمخونی و تیروئید، بلکه عوامل تعجبآوری مانند دیابت، عدم تحمل غذا و اختلال خوابی به نام آپنه خواب میتواند باعث بروز خستگی شود.
اضافهوزن یا لاغری نیز ممکن است باعث خستگی شود؛ زیرا بدن برای انجام فعالیتهای روزمره بایستی بیشازاندازه کار کند. اگر لاغر هستید، قدرت ماهیچههایتان کم است و به سرعت احساس خستگی میکنید.
بارداری به ویژه در ۱۲ هفته اول ممکن است انرژی شما را کاهش دهد.
راهکار مقابله با خستگی همیشگی
در چنین مواقعی و بسته به شرایط جسمانی و روحی ممکن است شما به بیماریهای مختلفی دچار شده باشید که طبعاً درمان آنها میتواند سبب رفع خستگی مزمن ایجاد شده نیز بشود و یا این که موارد زیر را مد نظر قرار دهید:
به تغذیه مناسب اهمیت دهید
رژیم غذایی، تأثیر بسیار مهمی بر میزان دریافت انرژی، ذخیره و آزادسازی آن در هنگام لزوم دارد. به همین دلیل توجه به توصیههای تغذیهای نقش موثری در تنظیم انرژی بدن ایفا میکند.
روزانه آب کافی میل نمایید
یکی از دلایل خستگی که بسیاری از ما به آن بیتوجه هستیم کمبود آب بدن است. متأسفانه بسیاری از مردم در نوشیدن آب خساست به خرج میدهند. اگرچه در منابع مختلف هشت لیوان آب، به عنوان میزان استاندارد روزانه مورد نیاز عنوان شده اما نوشیدن بیش از این میزان آب به خصوص در فصول گرم سال کمک زیادی به بازیابی انرژی و حفظ تعادل مایعات بدن خواهد کرد.
در نظر داشته باشید که نباید منتظر بمانید تا دهانتان خشک شود و احساس تشنگی به شما دست دهد تا سراغ آب بروید. بلکه نوشیدن آب را باید به عنوان یکی از امور روزمره در نظر گرفته و به انجام آن، حداقل هشت بار در روز عادت کنید.
گاهی اوقات وقتی احساس خستگی میکنید تنها نوشیدن یک لیوان آب، با جبران کمبود ایجادشده به راحتی شما را سر حال میآورد. البته هیچ نوشیدنی نمیتواند جایگزینی واقعی برای آب خالص باشد. به همین دلیل تا حد ممکن از نوشیدنیهای شیرین مثل انواع نوشابههای گازدار و آب میوههای مصنوعی دوری کنید.
برای رفع خستگی همیشگی از چای سبز و خاصیت آنتیاکسیدان غافل نباشید
چای سبز دارای مقدار بالایی از ماده آنتیاکسیدان پلیفنول است. یعنی همان مادهای که سبب ایجاد طعم تلخ مخصوص چای سبز میشود.
از آنجایی که برگهای چای سبز نسبت به چای سیاه تازهتر بوده و کمتر تحت فرایند اکسیده شدن قرار میگیرند به میزان حدود ۴٠ درصد دارای انواع پلیفنول هستند. این در حالی است که میزان پلیفنولها در چای سیاه حدود ١٠ درصد است. (اینجا را ببینید.)
نکته جالب دیگر این است که میزان کافئین موجود در چای سبز حدود یکسوم چای سیاه است اما میزان انرژی ایجاد شده توسط این چای با چای سیاه برابر است. فراموش نکنید که چای را با شیر مصرف نکنید چون کازئین (گونهای از پروتئینهای موجود در لبنیات) شیر مانع تأثیرات مثبت چای خواهد شد.
خوردن سبزی ها و میوه را فراموش نکنید
در مورد خوراکیها بهترین توصیه این است که تا حد ممکن از خوردن قندهای ساده، چربیهای اشباع و چربیهای ترنس خودداری کنید.
به عنوان یک قاعده کلی باید بدانید که هر چه از خوراکیهای طبیعی مثل میوه، سبزی، حبوبات، دانههای روغنی، غلات کامل و نان درست شده از آنها دور شده و به سمت غذاهای مصنوعی و فرآوریشده مثل انواع غذاهای آماده، فستفودها، انواع کنسروها و نان درست شده از آرد سفید پیش بروید، میزان قندهای ساده، چربیهای اشباع و ترنس رژیم غذایی خود را افزایش دادهاید.
بدن انسان برای تولید انرژی از گلوکز نیازمند ویتامین ب است. اما مشکل اینجاست که انواع ویتامینهای ب در رژیم غذایی بسیاری از افراد به میزان کافی یافت نمیشود. به همین دلیل در صورت ابتلا به خستگی مزمن و عدم دریافت میزان کافی ویتامینهای گروه ب در رژیم غذایی، میتوانید قرصهای مکمل حاوی این ویتامینها را به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید.
مبارزه با عفونتهای پنهان
یکی دیگر از دلایل خستگی مزمن، ابتلا به عفونتهای خفیفی است که به علت “بدون علامت” بودن، شما را راهی مطب پزشک نمیکنند. به عبارتی شما متوجه وجود آنها نیستید، ولی نتیجه مخرب آنها بد شما را تحت تاثیر قرار میدهد.
اغلب ما تصور میکنیم در صورت ابتلا به عفونت دچار علایم حادی مثل تب، درد، سرفه، ضعف شدید و مانند اینها خواهیم شد. این موضوع سبب میشود علامت مزمنی همچون خستگی هرچند ملایم اما همیشگی را از نظر دور کنیم.
بنابراین برای اینکه دچار چنین مشکلی نشوید باید به صورت دورهای، وضعیت ابتلای خود به انواع عفونت حتی از نوع خفیف آن را کنترل کنید.
بهداشت دهان و دندان و دستگاه گوارش، جدی گرفتن تغییرات اجابت مزاج از جمله اسهالهای گاه و بیگاه و بهداشت دستگاه تناسلی به خصوص در خانمها (به علت مواجهه بیشتر واژن و دستگاه ادراری با انواع میکروبها) از جمله اقدامهایی است که میتواند از ابتلا به چنین عفونتهایی پیشگیری کند.
و اما مهمتر از همه ورزش را فراموش نکنید
یکی از بهترین روشها برای مقابله با خستگی و افزایش انرژی، فعالیت بدنی منظم است.
فعالیت میتواند شامل قدمزدن روزانه به مدت نیم ساعت، دوچرخهسواری، شنا، دویدن و ورزشهای هوازی دیگر باشد.
فعالیت بدنی سبب آزاد شدن نیتریک اکسید از دیواره رگها شده و منجر به بهبود وضعیت گردش خون درون رگهای خونی میگردد. یکی از نکات جالب در مورد بدن انسان این است که از طریق مکانیسمی به نام فیدبک لوپ (حلقه بازخوردی) به آنچه که ما انجام میدهیم پاسخ میدهد.