بیدار شدن زود هنگام از خواب مشکلی است که بیشتر افراد هر جامعه ای با آن دست و پنجه نرم میکنند، چرا که سحرخیزی عملی است برابر با غلبه بر احساس خوش خواب به وقت سحرگاه، و سحرخیزی یعنی غلبه بر این خواب لذت بخش برای رسیدن به دستاوردهای بهتر و بزرگتر که برای همه ما موضوعی کاملا حل شده و برای بعضی ها نیز کماکان مشکل ساز است.
در این میان پاسخ به این سوال که آیا احساسی که از بیدار شدن در صبح زود دارید آمیخته ای از دوست داشتن و نفرت است؟ همیشه جواب بیشتر مردم به این سوال مثبت بوده است. همه ما می دانیم که سحرخیزی بهره وری انسان را بالا می برد، انسان را هوشیارتر و باانگیزه تر می کند. شاید دلیل اینکه کارآفرینان موفق نظیر ریچارد برانسون و مدیرعامل شرکت های چند میلیارد دلاری مانند تونی برچ و ایندرانویی (مدیرعامل شرکت پپسی کولا) قبل از طلوع آفتاب از خواب بیدار می شوند نیز در همین نکته نهفته است.
بنابراین در چنین شرایطی تنها مشکلی که وجود دارد این است که شما به طور قطع از اینکه زودتر از وقت معمول از خواب بیدار شوید، متنفر هستید. اینطور نیست؟ اگر شما با این موضوع موافق هستید که سحرخیزی عامل پیشرفت و موفقیت است ولی از آن دسته افرادی هستید که با شنیدن صدای زنگ ساعت در صبح به خود می گویید: «باز یک روز دیگر»، نگران نباشید.
با این حال ما در میهن پست شما را با تکنیک هایی آشنا خواهیم کرد که با رعایت آنها همه روزه صبح ها از رختخواب بیرون جسته خیلی راحت تر و حتی با شادی و نشاط بیشتر شروع می کنید.
برای سحر خیز بودن باید از خواب شب شروع کرد: اغلب مطالعات نشان داده است که سطح انگیزه افراد با نوع خواب آنها در ارتباط است. برای مثال، خواب نوع REH (REH مخفف کلمات حرکت سریع مردمک چشم است و شامل قسمتی از مراحل خوابیدن است که انسان در حال خواب دیدن است.) اگر یک استراحت جانانه در طول شب نداشته باشید و در طول مدت زمان خواب چندین بار مرحله REH را تجربه کنید، از ارنژی و انگیزه شما برای برخاستن از رختخواب در یک زمان مشخص کاسته خواهد شد.
یکی از روش هایی که می توان بر این مشکل غالب شد آن است که انسان برای زمان قبل از خوابیدن خود برنامه ریزی کند. عاملی که باعث می شود کیفیت خواب و استراحت شما بهبود پیدا کند. در ادامه این مطلب شما با استراتژی هایی آشنا می شوید که کارآفرینان موفق برای به خواب رفتن و داشتن یک خواب خوب از آن استفاده می کنند.
خوردن کافئین خود را کنترل کنید: آقای الون ماسک موسس شرکت تسلاموتور فاش کرد که او در طول روز قهوه زیادی می نوشیده ولی اکنون مقدار آن را به یک تا دو فنجان در روز محدود کرده است. با انجام این کار او دیگر شب ها احساس بی خوابی نمی کند و خواب بهتری هم دارد.
در اواخر شب از تجهیزات الکترونیکی دوری کنید: آیا می دانستید که روشنایی صفحه تلفن همراه، تبلت یا کامپیوتر همراه (لپ تاپ) شما قبل از خوابیدن می تواند تاثیر منفی بر عادات خواب شما بگذارد. به همین دلیل خانم آریانا هافینگتون (موسس و سردبیر نشریه هافینگتون پست) شب ها قبل از خواب تلفن همراه خود را از اتاق خوابش دور نگه می دارد؛ عادی که او پس از گذراندن یک دوره خستگی زیاد به دست آورد.
اگر ممکن هست شبها مدت کوتاهی کتاب بخوانید: بیل گیتس موسس شرکت بزرگ مایکروسافت هر شب قبل از خواب عادت داشته یک ساعت مطالعه کند و اعتقاد داشت این کار باعث می شده او زودتر به خواب برود. (کتاب های مورد علاقه او شامل زندگینامه ها، کتاب های تاریخی و نشریات و مقالات فرهنگی می شد.)
ایجاد محیطی که خوابیدن را در شما تحریک کند نیز سودمند است. برای مثال اتاق خواب خود را تا حد امکان تاریک کرده، صفحه ساعت هشدار دهنده را از جلوی چشمان خود دور کنید یا اگر در محله پر سروصدایی زندگی می کنید، یک مجموعه آهنگ های آرام مناسب برای دقایق قبل از خواب تهیه کرده و گوش دهید.
به ارزشمند بودن سحرخیزی در زندگی خود بیندیشید: اگر انسان به اهمیت تغییر واقف نباشد، ایجاد هر نوع تغییر در زندگی اش مشکل خواهد بود پس باید از خودتان بپرسید: چرا زود بیدار شدن برای شما مهم است؟ چرا می خواهید از صبح خود بیشتر استفاده کنید؟ آیا به این مسئله اعتقاد دارید که ایجاد یک برنامه کامل صبحگاهی و تبعیت از آن به کاهش وزن شما کمک می کند؟ که باعث می شود تناسب اندام داشته باشید و در نتیجه اعتماد به نفس شما را بهبود می بخشد و انرژی لازم برای گذراندن روزتان را فراهم می کند؟ یا شاید فکر می کنید اگر قبل از طلوع آفتاب از خواب بیدار شوید برای انجام کارهایی که به شما احساس رضایت و آرامش می دهند مثل مطالعه، نوشتن یا … وقت لازم را پیدا می کنید؟
هر گاه برای شما این نکته روشن شد که چرا می خواهید صبح ها زودتر از خواب بیدار شوید، به این نکته نیز پی خواهید برد که تغییر کار ساده ای است.
بیدار شدنتان را به تاخیر نیاندازید: شما به عنوان نمونه در یک روز صبح چند بار دکمه چرت زدن یا snooze ساعت خود را می زنید؛ یک بار، دو بار، پنج بار، یا بیشتر؟ هر چند ممکن است به نظر برسد چند دقیقه بیشتر خوابیدن با هر بار خاموش کردن صدای زنگ ساعت چیز خوبی است اما باید بدانید که اینطور نیست. فشردن دکمه چرت زدن باعث خسته شدن بیشتر شما شده، سیکل خواب را بر هم می زند و باعث می شود تا طی روز، کارهای خود را با اکراه انجام دهید.
از این گذشته، هنگامی که این دکمه اولین قدمی باشد که در صبح برمی دارید، شما در واقع روز خود را با به تعویض انداختن کارها شروع کرده اید. انجام این کار به ناخودآگاه به ذهن شما این پیغام را ارسال خواهد کرد که شما حتی آنقدر اعتماد به نفس ندارید که صبح از رختخواب خود بلند شوید. باید گفت این کار نمی تواند آغاز گر یک روز خوب باشد.
پس به نظر شما چگونه می شود از عادت چند دقیقه خواب بیشتر خلاص شد؟ فرض کنید ساعت یا تلفن همراه خود را دور از تخت خود گذاشته و مجبور هستید برای خاموش کردن زنگ هشدار آن از تخت خود بلند شوید.
روش بیدار شدن صبحگاهی را تغییر دهید: تلاش کنید تا در صبح خود یک تحول بنیادی ایجاد کنید، برای مثال با بیدار شدن در ساعت ۴ صبح. معمولا اگر عادت دارید تا ظهر بخوابید، این کار می تواند یک فرآیند دشوار باشد.
شما با ایجاد تغییراتی کوچک می توانید به تغییراتی بزرگ برسید. آگاه تر شوید و به سطح بالاتری از شور و شوق برسید. پایبندی به چنین فرآیندهایی دقت شما را در زندگی بالا برده، به شما آرامش داده و کمک می کند تا بتوانید روش صحیح را در ایجاد تغییرات پایدار انتخاب کنید.
برای مثال اگر شما معمولا در ساعت ۷ صبح از خواب بیدار می شوید، این فرآیند به شما کمک می کند تا از فردا ساعت ۶:۴۵ از خواب بیدار شوید. هنگامی که به بلند شدن از خواب در وقت جدید عادت کردید، ساعت برخاستن خود را به ۶:۳۰ تغییر دهید. با هر بار ۱۵ دقیقه زودتر از خواب بیدار شدن، تقریبا بدون هیچ گونه تلاشی شما کم کم به یک فرد سحرخیز تبدیل می شوید.
صبح ها فعالیت های لذتبخش و مورد علاقه خود را انجام دهید : برخاستن از خواب در صبح زود به خودی خود دشوار است؛ حال تصور کنید برای انجام کاری که اصلا علاقه ای به انجام آن ندارید از خواب بلند شده اید… به نظر نمی رسد این کار کمتر از شکنجه باشد.
به همین دلیل شما باید فرآیندی را برای بیدار شدن در صبح انتخاب کنید که پر از فعالیت های مورد علاقه شما باشد. چیزهایی که حال شما را بهتر می کنند و باعث پیشرفت شما در زندگی می شوند.
تعدادی از کارهایی که من با انجام دادن شان در صبح زود بیشترین بهره را از آن لحظات برده ام عبارتند از: انجام تمرینات کششی، نویسندگی و ایجاد لیست تشکر به خاطر داشته هایم و و گذران اوقاتی خوش با خانواده.
حالا شما می توانید فهرستی از کارهای مورد علاقه خود را که انجام ان در صبح وجود دارد آماده کنید تا مشوقی باشد برای سحرخیزی و شروع یک روز خوب.
این هم پنج روش آسان برای داشتن یک صبح راحت و پرثمر. اکنون بیشترین کاری که شما لازم است انجام دهید آزمایش کردن یک یا تمام این روش هاست. چه کسی می داند؟ شاید رابطه عشق و نفرت از صبح شما تبدیل به یک عشق واقعی صددرصدی شود؛ به طوری که روزی شما به خودتان بگویید: «بالاخره یک روال صحیح و سازنده را برای صبح خودم پیدا کردم!»
سحر خیزی و فواید علمی آن برای بدن :از نظر علمی ثابت شده است که بیشترین نسبت کورتیزون در خون هنگام صبح است که از ۷ تا ۲۲ میکروگرم در هر ۱۰۰ میلیلیتر پلاسما میرسد و کمترین نسبت آن هنگام غروب است که به کمتر از ۷ میکروگرم در هر ۱۰۰ میلیلیتر پلاسما میرسد. مشهور است که کورتیزون مادهی مؤثری است که فعالیتهای جسم را افزایش و به طور کلی باعث تنوع فعالیتهای آن میشود. این ماده نسبت قند خود را که نیروی لازم برای بدن را تأمین میکند افزایش میدهد.
به عبارتی دیگر بیدار شدن در صبح زود، خواب طولانی را قطع میکند و ثابت شده است فردی که ساعات طولانی با حالت ثابتی میخوابد در معرض بیماریهای قلبی به ویژه بیماری تصلب شریان یا گرفتگی رگ قرار میگیرد که باعث حملات قلبی میشود. زیرا خواب آرامش مطلق است و اگر زیاد طولانی باشد باعث تهنشین شدن مواد چربی بر دیوارههای رگهای شریانی از جمله رگهای کرونر قلبی میشود.
بد نیست بدانید که هنگام سحر بیشترین میزان گاز ازن در هوا وجود دارد؛ آنگاه به تدریج از مقدار آن کاسته میشود تا اینکه هنگام طلوع به کمترین حد خود میرسد. اخیرا ثابت شده است که گاز ازن – یکی از مواد تشکیل دهندهی اکسیژن موجود در لایههای بالایی زمین که از برخی از اشعههای زیانبار جلوگیری میکند – صبحگاهان به طبقات مماس با سطح زمین میرسد سپس با برآمدن آفتاب بالا میرود.
در این میان پزشکان از آثار درمانی شگفتانگیز این ماده در حیرتند به طوری که ثابت شده است این گاز بسیاری از بیماریهای روحی و جسمی را درمان میکند و هیچ گونه آثار جانبی هم ندارد. این گاز تأثیر مفیدی بر دستگاه عصبی و فعالیتهای فکری و جسمی انسان بر جای میگذارد و باعث میشود صبح زود اوج زمان فعالیت فکری و جسمی انسان باشد.
همچنین ثابت شده است که تزریق ازن جسم را کاملا فعال میکند و احساس بسیار خوبی به انسان دست میدهد. به همین خاطر هنگامی که انسان نسیم سحر یا باد صبا را استشمام میکند وجد و هیجانی به وی دست میدهد که با هیچ یک از ساعات شب و روز قابل مقایسه نیست. نور آفتاب هنگام طلوع به سرخی تمایل دارد و چنان که مشهور است این رنگ باعث تحریک اعصاب میشود و هوشیاری و قدرت تحرک انسان را بالا میبرد. به همین ترتیب نسبت اشعهی ماواء بنفش هنگام طلوع بیش از هر زمان دیگری است و این اشعه باعث میشود پوست بدن ویتامین د تولید کند که برای رشد جسم لازم است.
رابطهٔ سحرخیزی و اخلاق: دانشمندان ارتباط مهمی را بین تمایل افراد به صداقت و کرنوتایپشان یافتند و بر اساس یافتههای آنها، افراد سحرخیز صبحهنگام اخلاقمدارتر بودند و شبزندهدارها نیز شبها بیشتر صادق بودند. کرنوتایپ یعنی زمانی که افراد بیشترین تمایل به خوابیدن را دارند یا این که دارای بیشترین انرژی هستند. مطالعه انجامشده در دانشگاه هاروارد رفتار تقریبا ۲۰۰ نفر را بررسی کرد و سوژههای آزمایشی در آزمونهای حل مسئله و بازیهایی شرکت داشتند بدون این که بدانند میزان صداقت آنها در حال ارزیابی است. این مطالعه رابطه بین تصمیم اخلاقی و «کرونوتایپ» (عادات زمانی خواب) را بررسی کرد؛ یافتههای دانشمندان نشان داد سحرخیزان، شبها بیشتر احتمال دارد که غیرصادق باشند.