از خواص جادویی گل گاوزبان اگر چیزی نمی دانید کافیست که ما را در میهن پست همراهی کنید چرا که جوشانده و دمکرده این گیاه حواس پنجگانه را تقویت کرده و بسیار نشاطآور، بازکننده رنگ رخسار، کاهنده غم و اندوه و ضد وحشت و اضطراب است و میتواند حواس پرتی را رفع و تنگی نفس ناشی از آشفتگی ذهنی را بهبود بخشد.
گاوزبان که به زیبان علمی Borago officinalis نامیده می شود، گیاه علفی و یکساله است که ارزش دارویی دارد. گاوزبان احتمالاً از شمال آفریقا به نواحی دیگر راه یافته و امروزه در منطقه مدیترانه، نواحی شمال آفریقا و قسمتهایی از خاورمیانه میروید. گل، برگ و سرشاخههای گلدار آن به مصرف دارویی میرسد. گاو در زبان ترکی به معنی آبی هم آمده است و گل گاو زبان یعنی گلی که برگی آبی دارد.
گاوزبان و البته دانه آن یکی از غنیترین منابع اسیدهای چرب اصلی بشمار میرود بطوریکه از آن به عنوان غنیترین منبع شناختهشده برای (Gamma Linoenic Acid (GLA معرفی شدهاست. گل گاوزبان از اردیبهشت تا شهریور گل میدهد.
در خصوص سایر خواص گاوزبان باید گفت که منیزیوم موجود در گلگاوزبان ضدسرطان بوده و بهدلیل دارا بودن «آلکالوئید» میتواند ضد حساسیت، ضد روماتیسم و ضد التهاب باشد بنابراین این گیاه باعث کاهش تب در بیماریهایی چون سرخک، مخملک، آبله و کهیر میشود. در برخی کشورها برگهای تازه گلگاوزبان را بهعلت داشتن مقادیری ویتامین C داخل سالاد میریزند.
بد نیست بدانید که گلهای تازه این گیاه نیز بویی شبیه خیار دارد و وقتی در آب خیسانده شود و با آبلیمو و شکر مخلوط شود، مصرف آن برای روزهای گرم بسیار نشاط انگیز و خنککننده است.
جهت مشکلات پوستی، مثل اگزما مصرف میشود. همچنین گل گاوزبان به دلیل داشتن مقدار زیادی کلسیم و آهن و مواد مغذی مثل پتاسیم، روی، ویتامین های C و B و بتاکاروتن برای خانمهایی که دچار کمبود این مواد ضروری هستند مفید میباشد. گل گاوزبان به دلیل دارا بودن خواص تسکیندهنده برای درمان بیماریهای عصبی نیز توصیه میشود.
گل گاوزبان در عین حال برای درمان افسردگی و بیتعادل روانی ناشی از دورههای قاعدگی و یائسگی مصرف میشود. این گیاه آرام بخش، در درمان جوشهای دهانی و آفت دهانی تاثیر شگرف میگذارد و معمولا دمنوشهای این گیاه برای سرماخوردگی و در بعضی مواقع سرفههای خشک در فصل سرما جوشاندهای قدرتمند و مرهمی قوی است.این گیاه دارویی باعث کاهش تب می شود و در تمام موارد تب مثل سرخک، مخملک، آبله، کهیر و تبهای دیگر می تواند مفید باشد.
گلگاوزبان علاوهبر خواص درمانی فوق تصفیهکنندهخون، ضداسپاسم، محرک غدد آدرنال، مقوی قلب و عروق، نرمکننده مجاری تنفسی، خلط آور، شیرافزا و مسهل بوده، ولی بهدلیل دارا بودن آلکالوئید برای زنان باردار و کودکان مضر است.
دمکرده گلگاوزبان به همراه سنبلالطیب و لیموعمانی یک نوشیدنی نشاط آور و آرامبخش است که استفاده از آن به جای چای و قهوه در مجالس عزاداری برای ایجاد آرامش درونی توصیه میشود.
در کنار خواص جادویی این گیاه نباید فراموش کرد که این گیاه دارای مقدار زیادی مواد شیمیایی به نام آلکالوئید های پیرولیزیدینی (PAS)است که مصرف زیاد این گیاه در دوز بالا یا در دراز مدت، میتواند باعث بروز سرطان کبد و یا آسیب به این عضو مهم شود.
گل گاوزبان در ایران، و گیاه گاوزبان در اروپا و امریکا شهرت زیادی دارند. پزشکان سنتی ایران در معالجه بسیاری از امراض از گل گاوزبان استفاده می کردند و نتیجه می گرفتند. پزشکان جدید هم خواص گل گاوزبان را می دانستند و برای دسته ای دیگر از امراض تجویز می نمودند و چون عطاران فرقی بین گل گاوزبان و گیاه گاوزبان قایل نبودند، آنها را به جای هم می دادند، و به همین جهت معالجه آنها نتیجه نمی داد و محققین از اینکه خواص و منافع این گیاه از بین رفته است در تعجب بودند.