تا کنون هیچ شواهد قطعی مبنی بر وجود حیات در مریخ کشف نشده است. با این حال، تحقیقات علمی نشان دادهاند که مریخ در گذشته شرایط مساعدتری برای حیات میکروبی داشته است.
دلایل احتمال وجود حیات گذشته در مریخ:
1-آب مایع در گذشته:
دادههای بهدستآمده از مریخنوردهایی مانند Curiosity و Perseverance نشان دادهاند که میلیاردها سال پیش، مریخ دارای رودخانهها، دریاچهها و حتی دریاهای آب مایع بوده است.
2-مواد آلی:
مریخنورد Curiosity مولکولهای آلی سادهای را در خاک مریخ کشف کرده است. این مولکولها بلوکهای سازنده حیات هستند، اما وجود آنها به تنهایی به معنای کشف حیات نیست.
3-متان در جو:
کاوشگر Mars Express و مریخنورد Curiosity گاز متان را در جو مریخ شناسایی کردهاند. متان میتواند حاصل فعالیتهای زیستی باشد، اما میتواند ناشی از فرایندهای زمینشناسی هم باشد.
آیا حیات میکروبی ممکن است هنوز وجود داشته باشد؟
برخی دانشمندان معتقدند که اگر حیات در مریخ وجود داشته باشد، ممکن است به شکل میکروبی در زیر سطح مریخ (جایی که آب مایع و محافظت در برابر تشعشعات وجود دارد) باقی مانده باشد.
مأموریتهای آینده:
- پشتکار (Perseverance): به دنبال نشانههای زیستی باستانی در دهانه جیزرو.
- ExoMars: قرار است به کاوش برای نشانههای زیستی زیر سطح مریخ بپردازد.
نتیجهگیری: شواهدی مبنی بر وجود آب و مواد آلی در مریخ کشف شده است، اما هنوز هیچ مدرک قطعی برای وجود حیات در این سیاره پیدا نشده است.
آیا زندگی در مریخ امکان پذیر است ؟
زندگی در مریخ در حال حاضر برای انسانها چالشبرانگیز است، اما با پیشرفتهای علمی و فناوری، ممکن است در آینده امکانپذیر شود. شرایط مریخ به گونهای است که برای بقای انسانها نیاز به تغییرات و تدابیر ویژهای دارد.
آب، پیشنیاز اصلی حیات است. کشف آب بهویژه آبهای مایع زیرزمینی، امید به کشف حیات مریخی را بیش از پیش افزایش داده است؛ اما برای درک پتانسیل حیات مریخی، لازم است به ۳ الی ۴ میلیارد سال قبل بازگردیم.
با این حال در آن زمان مریخ و زمین در بسیاری از ویژگیها مشترک بودند. سیاره سرخ، گرم و مرطوب بود، جو پایداری داشت و با چهره سرد و ناخوشایند کنونیاش فاصله زیادی داشت. دیوید پارکر، رئیس اکتشافات رباتیک و انسانی آژانس فضایی اروپا میگوید:
زندگی در شرایط عادی برای انسان در مریخ به این سه دلیل امکان پذیر نیست…
1-مریخ جوی نازک و کم اکسیژن دارد .
2- جو مریخ بسیار نازک است و عمدتاً از دیاکسید کربن (95%) تشکیل شده و اثرات نور خورشید برای انسام بیسار خطرناک و مرگبار است.
3- میزان اکسیژن در مریخ کمتر از 0.1 است.
تأثیر سفر به مریخ بر انسان ؟
فراوانی اکسید آهن در پوسته مریخ دلیل اصلی رنگ سرخ خاک است. روزها و فصلهای مریخ تا حد زیادی به زمین شباهت دارند که دلیل آن هم شباهت دوره چرخش به دور خورشید و چرخش محوری آن به زمین است. بزرگترین کوه آتشفشان و دومین کوه بلند در کل منظومه شمسی در مریخ قرار گرفته است و دره مارینریس یکی از بزرگترین درههای منظومه شمسی است.
مریخ دارای دو قمر به نامهای فوبوس و دایموس است که برخلاف قمر زمین شکل نامنظمی دارند. احتمالاً این دو قمر سیارکهایی بودهاند که در دام گرانش مریخ افتادهاند.
مریخ سیارهای سرد و دنیایی بیابانی با جو بسیار رقیق است. طوفانهای گردوغبار مریخ به حدی شدید هستند که میتوانند کل سطح این سیاره را بپوشانند. دمای این سیاره بهقدری پایین است که کربندیاکسید موجود در جو بهصورت مستقیم به شکل برف و یخ روی سطح آن فرود میآید.
حجم یخآب در اعماق پوشش یخی قطب جنوب مریخ برای پوشاندن کل سطح سیاره تا عمق ۱۱ متر کافی است. ناسا در نوامبر ۲۰۱۶، یافتههایی مبنی بر وجود یخ زیرزمینی در صفحه اتوپیا پانیتیا گزارش کرد. براساس تخمینها، حجم آب کشف شده برابر با حجم آب موجود در دریاچه سوپریور آمریکای شمالی است. مریخ را میتوان بهراحتی از زمین با چشم غیرمسلح و به شکل یک نقطه سرخ مشاهده کرد.
چرا مریخ از زمین کوچک تر است؟
اندازه یک سیاره به مقدار ماده و ابر گاز و غبار اولیه وابسته است. به نقل از ناسا، شعاع مریخ نزدیک به ۳۳۹۰ کیلومتر است؛ اما مریخ مانند زمین کاملاً دایرهای نیست. بلکه به دلیل چرخش، اندکی در قسمت استوا دارای برآمدگی است.
یکی از دلایل اصلی کوچک بودن مریخ نسبت به زمین تفاوت گرانش این دو است. گرانش مریخ تقریباً یک سوم گرانش زمین است زیرا جرم کمتری برای جذب اجسام به سطح خود دارد. این ویژگی تا حدودی میتواند برای پژوهشها و اکتشافات مفید باشد.
برای مثال هلیکوپتر اینجنیوتی به دلیل گرانش پائینتر آسانتر پرواز میکند و از سطح مریخ برمیخیزد؛ اما این گرانش مشکلات خود را دارد و باعث میشود جو این سیاره بسیار رقیق باشد.
