آیا اسکن کیوآر کد QR code یا Quick Response Code خطرناک است ؟

قبل از پاسخ به پرسش ( آیا اسکن کیوآر کد QR code یا Quick Response Code خطرناک است ؟ ) باید بدانید که کد Quick Response که معنی آن به فارسی – کد پاسخ سریع- است ، یک نوع بارکد دو بعدی است که می تواند با استفاده از گوشی‌های هوشمند و دستگاه‌های اختصاصی خواندن کد QR خوانده شود، که به طور مستقیم به متن، ایمیل، وب سایت، شماره تلفن و… لینک میشود. شما حتی ممکن است  با اسکن یک کد QR به سایت مربوطه متصل شوید .

کیوآر کد QR code از کجا و توسط چه شرکتی آمد ؟

کیوآر کد QR code نوعی بارکد ماتریسی است که در سال 1994 توسط شرکت ژاپنی Denso Wave اختراع شد. کیو آر کد یک برچسب نوری قابل خواندن با ماشین است که می تواند حاوی اطلاعاتی در مورد چیزی باشد که به آن لینک شده است.

به عبارتی دیگر یک کد قابل خواندن توسط ماشین متشکل از آرایه ای از مربع های سیاه و سفید که معمولاً برای ذخیره URL ها یا سایر اطلاعات برای خواندن توسط دوربین در تلفن هوشمند استفاده می شود.

دوربین تلفن‌های هوشمند، به‌راحتی می‌توانند این کدها را اسکن و امکان دسترسی به داده‌های ذخیره‌شده در آن‌ها را برای شما فراهم کنند. چنانچه تلفن شما این قابلیت را نداشت، با مراجعه به Google Play می‌توانید انواع متعددی از برنامه‌ها را برای اسکن این نوع کدها پیدا کنید.

انواع کیوآر کد QR code از لحاظ طراحی و عملکرد

کیو آر کدها، از جنبه‌های طراحی و عملکرد، تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند و هر کدام، در وهله اول، در دسته‌بندی‌های ایستا و پویا قرار می‌گیرند.

کیوآر کد QR code پویا

با استفاده از کدهای پویا این فرصت را دارید که در زمان دلخواه، تغییرات لازم را روی داده‌های خود پیاده کنید. دلیل این موضوع این است که اطلاعات موجود در یک کد دو بعدی، در خود کد ذخیره نشده‌ است و با اسکن کد، مخاطب شما به URL تعریف‌شده در آن هدایت می‌شود؛ برای مثال یک رستوران می‌تواند مشتری‌های خود را از طریق کدهای پویا به منوی موجود در وب‌سایت خود هدایت کند. از مزیت‌های خوب این کدها، نداشتن دسترسی به اطلاعات شخصی کاربرها است. زمان، مکان و دستگاه مورداستفاده، تنها اطلاعاتی هستند که در هر اسکن، رصد و مشاهده می‌شوند.

کیوآر کد QR code ایستا

اطلاعات ذخیره‌شده در کدهای ایستا به هیچ‌عنوان قابل‌تغییر و ویرایش نیستند؛ به‌همین‌خاطر نیز برای ذخیره داده‌های ثابت، بسیار ایده‌آل هستند. اطلاعاتی همچون رمز عبور Wi-Fi، شماره کارمندی پرسنل یا کدهای دستوری که تغییرات خاصی در آنها رخ نمی‌دهد و ایجاد کدهای انبوه برای رویدادها، نمونه‌هایی از کاربردهای کدهای دو بعدی در دنیای امروز به‌شمار می‌روند.

نکته مثبت این کدها، نداشتن تاریخ انقضا است؛ به‌طوری‌که پس از ذخیره‌سازی اطلاعات و تنظیم محتوا، کار شما پایان می‌یابد. چنانچه قصد دارید داده‌های خود را به‌صورت دائم ویرایش و به‌روزرسانی کنید، بهتر است به سراغ کدهای پویا بروید.

کیوآر کد QR code را چه جاهایی می توان قرار داد؟

پاسخ این است که تقریبا در هر نقطه، کد QR چاپ شده را می توان در روزنامه‌ها، مجلات، جزوه و بر روی کارت‌های ویزیت قرار داد. علاوه بر این می توان آنها را بر روی بسته بندی محصول و یا برچسب، یا در تابلوهای تبلیغاتی و یا حتی دیوار به نمایش گذاشت. شما حتی می توانید یک کد QR را بر روی بدن خود خال کوبی کنید!

شما می توانید کدهای QR را  بر روی یک وب سایت استفاده کنید، اما آنها را نباید به طور کلی به عنوان یک جایگزین برای لینک های قدیمی استفاده کرد، زیرا بدیهی است که کاربر آنلاین هنوز ترجیح میدهد که بجای اسکن یک کد QR با تلفن همراه، بر روی لینک سایت کلیک کند.

چه داده هایی را میتوان به صورت کیوآر کد QR code درآورد؟

در ساده ترین مفهوم، کد QR یک تصویر مبتنی بر لینک ابرمتن (hypertext) است که می تواند به صورت آنلاین استفاده شود. هر آدرس اینترنتی یا URL می تواند به یک کد QR تبدیل شود و اساسا هر صفحه وب را می توان به طور خودکار به عنوان یک نتیجه از اسکن بارکد معرفی کرد. اگر شما می خواهید کسی را تشویق کنید که از صفحه فیس بوک شما دیدن کند میتوانید صفحه پروفایل فیس بوک خود را به عنوان URL به صورت کد QR درآورید.

علاوه براین شما میتوانید کد QR را طوری برنامه ریزی کنید که پس از اسکن، گوشی کاربر با شماره خاصی تماس بگیرد و یا یک پیامک متنی محتوی اطلاعات از پیش تعیین شده به شما ارسال کند. گوشی هوشمند شما براحتی دستورات کد QR را تشخیص داده و نرم افزارهای مورد نیاز را فراخوان میکند. امکانات بی نظیر این کدها استفاده از آنها در تبلیغات را هرروز بیشتر از پیش می کند.

نقش کیوآر کد QR code در تبلیغات و بازاریابی ؟

اگر شما می خواهید از کدهای QR برای کسب و کار و یا اهداف بازاریابی خود استفاده کنید، باید در نظر بگیرید که مردم از اسکن یک کد QR انتظارات بیشتری از ورود به یک سایت را دارند چرا که این کار را به سادگی کلیک کردن بر روی یک لینک در یک وب سایت نیز میتوان انجام داد. شما باید برای افرادی که زمان صرف میکنند و برای اسکن بارکد تلاش کرده اند چیزی خاص و منحصر به فرد ارائه دهید.

همچنین به یاد داشته باشید که بسیاری از مردم نمیدانند که کد QR چیست و یا چگونه میتوان از آن استفاده کرد. تا زمانی که استفاده از کد QR گسترش یابد، شما باید دستور العمل استفاده از آن را در اختیار مخاطب قرار دهید.

آناتومی یک کیوآر کد QR code

در حالی که خواندن اعداد عربی برای افراد آسان است، اما برای رایانه کار دشواری می‌باشد. بارکد‌ها داده‌های الفبایی عددی را به صورت مجموعه‌ای از خطوط سیاه و سفید با عرض‌های مختلف رمزگذاری می‌کنند. در فروشگاه بارکد‌ها مجموعه اعدادی را که شناسه محصول را مشخص می‌کنند ثبت می‌نمایند. حتی اگر بخشی از بارکد از بین رفته یا مبهم باشد باز هم امکان خواندن شناسه محصول توسط دستگاه وجود دارد. در مقابل، کد‌های QR به گونه‌ای طراحی شده اند که با استفاده از دوربین اسکن می‌شوند مانند کد‌هایی که در گوشی تلفن همراه هوشمندتان یافت می‌شوند.

اسکن کد QR در بسیاری از برنامه‌های دوربین اندروید و iOS تعبیه شده است. کیوآر کد QR code اغلب برای ذخیره لینک‌های وب مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این وجود، آن‌ها قادر هستند داده‌های دلخواه مانند متن یا تصاویر را ذخیره کنند. هنگامی که یک کد کیوآر کد QR code را اسکن می‌کنید خواننده QR در دوربین گوشی تلفن همراه تان کد را رمزگشایی می‌کند و اطلاعات به دست آمده یک عمل را در گوشی تلفن همراه تان آغاز می‌کند. اگر کد QR دارای یک URL باشد گوشی تلفن همراه هوشمندتان URL را به شما نشان می‌دهد. روی آن ضربه بزنید سپس مرورگر پیش فرض گوشی شما صفحه وب را باز می‌کند. کد‌های QR از چندین بخش تشکیل شده اند: داده ها، نشانگر‌های موقعیت، منطقه سکوت و لوگو‌های اختیاری.

داده‌های موجود در یک کیوآر کد QR code مجموعه‌ای از نقاط در یک شبکه مربع است. هر نقطه نشان دهنده یک و هر نقطه خالی یک صفر در کد باینری است و الگو‌ها مجموعه‌ای از اعداد، حروف یا هر دو از جمله URL‌ها را رمزگذاری می‌کنند. این شبکه در کوچک‌ترین حالت خود 21 سطر در 21 ستون و در بزرگترین آن ۱۷۷ سطر در ۱۷۷ ستون است. کیوآر کد QR code در اکثر موارد از مربع‌های سیاه در پس زمینه سفید استفاده می‌کنند که تشخیص نقاط را آسان می‌کند. با این وجود، این یک الزام سخت نیست و کد‌های QR می‌توانند از هر رنگ یا شکلی برای نقاط و پس زمینه استفاده کنند.

نشانگر‌های موقعیت مربع‌هایی هستند که در گوشه‌های بالا سمت چپ، بالا سمت راست و پایین سمت چپ کد QR قرار می‌گیرند. این نشانگر‌ها به دوربین گوشی هوشمند یا سایر دستگاه‌ها اجازه می‌دهند تا کیوآر کد QR code را هنگام اسکن کردن جهت دهی کنند. کد‌های QR با فضای خالی یا منطقه سکوت احاطه شده اند تا به رایانه کمک کنند تعیین کند کد QR کجا آغاز و کجا ختم می‌شود. کد‌های QR می‌توانند شامل یک لوگوی اختیاری در وسط باشند.

کد‌های QR نیز همانند بارکد‌ها با افزونگی داده طراحی می‌شوند. حتی اگر 30 درصد از کد QR از بین رفته یا خواندن آن دشوار باشد باز هم می‌توان داده‌ها را بازیابی کرد. در واقع، لوگو‌ها در عمل بخشی از کیوآر کد QR code نیستند. آن‌ها برخی از داده‌های کد QR را پوشش می‌دهند. با این وجود، به دلیل افزونگی کد QR داده‌های نشان داده شده توسط این نقاط گمشده را می‌توان با نگاه کردن به نقاط قابل مشاهده باقیمانده بازیابی کرد.

آیا اسکن کیوآر کد QR code یا Quick Response Code خطرناک است ؟

کیوآر کد QR code ذاتا خطرناک نیستند. آن‌ها به سادگی راهی برای ذخیره داده‌ها هستند. با این وجود، همان طور که کلیک کردن بر روی لینک‌ها در ایمیل‌ها می‌تواند خطرناک باشد بازدید از URL‌های ذخیره شده در کد‌های QR نیز می‌تواند از چندین جهت خطرناک باشد.

URL کد کیوآر کد QR code می‌تواند شما را به یک وب سایت فیشینگ* ببرد که سعی می‌کند شما را فریب دهد تا نام کاربری یا رمز عبور خود را برای وب سایت دیگری وارد کنید. هم چنین، URL می‌تواند شما را به یک وب سایت قانونی ببرد و آن وب سایت را فریب دهد تا کاری مضر انجام دهد مانند دسترسی تهاجمی به حساب کاربری تان. در حالی که چنین حمله‌ای مستلزم وجود نقص در وب سایتی است که بازدید می‌کنید چنین آسیب پذیری‌هایی در اینترنت رایج هستند. URL می‌تواند شما را به یک وب سایت مخرب هدایت کند که وب سایت دیگری را که در همان دستگاه وارد شده اید فریب می‌دهد تا اقدامی غیرمجاز انجام دهد.

یک URL مخرب می‌تواند اپلیکیشنی را در دستگاه شما باز کند و باعث شود آن دستگاه اقدامی را انجام دهد. شاید این نوع رفتار را زمانی که روی یک لینک زوم کلیک کرده دیده باشید و اپلیکیشن زوم باز شده و به طور خودکار به یک جلسه ملحق شده است. در حالی که چنین رفتاری معمولا بی‌خطر است مهاجم می‌تواند از آن برای فریب دادن برخی از اپلیکیشن به منظور افشای داده‌های شما استفاده کند. بسیار اهمیت دارد زمانی که لینکی را در یک کد QR باز می‌کنید اطمینان حاصل نمایید که URL ایمن است و از یک منبع قابل اعتماد می‌آید. صرفا به این دلیل که کد QR دارای لوگویی است که شما می‌شناسید بدان معنا نیست که باید روی URL موجود در آن کلیک کنید.

هم چنین، احتمال کمی وجود دارد که اپلیکیشن مورد استفاده قرار گرفته برای اسکن کد QR دارای آسیب پذیری باشد که به کد‌های QR مخرب اجازه می‌دهد دستگاه شما را تحت کنترل خود درآورند. این حمله صرفا با اسکن کد QR موفق خواهد شد حتی اگر بر روی لینک ذخیره شده در آن کلیک نکنید. برای جلوگیری از این تهدید باید از اپلیکیشن‌های قابل اعتماد ارائه شده توسط سازنده دستگاه به منظور اسکن کد‌های QR استفاده کنید و از دانلود اپیلکیشن‌های کد QR سفارشی خودداری نمایید.