اختراع دستمال کاغذی در حالی ثبت شد که در واقع در 14 اوت سال 1894 میلادی صاحب یک کارخانه کاغذسازی به نام گوت لوب کروم Gottlob Krum کاغذ بسیار نازکی را که برای نرم و لطیف شدن به گلسیرین آغشته شده بود، به عنوان اولین دستمال کاغذی به ثبت رساند. این اختراع با شماره ۸۱۰۹۴ در سازمان ثبت اسناد شهر گوپینگن واقع در نزدیکی اشتوتگارت برای همیشه به ثبت رسید.
گوت لوب کروم معتقد بود که استفاده از دستمال کاغذی میتواند در افزایش بهداشت و جلوگیری از بیماریهای مسری کمک کند. بنابراین اختراع دستمال کاغذی در گوپینگن و منطقه ای که قوم شوابن در آن زندگی میکنند و امروز به نام ایالت بادن ووتنبرگ شناخته میشود، با استقبال رو به رو نشد.
جالب است بدانید که اختراع دستمال کاغذی در حالی در منطقه شوابن ها انجام شده است که شوابن ها مردمانی بسیار کوشا هستند و بیشترین اختراعات و نوآوریها در آلمان هر سال از این منطقه به ثبت میرسد. شهرت دیگر شوابن ها، صرفهجویی و قناعت آن هاست. در آن زمان دستمالی که پس از مصرف دور انداخته شود، با فرهنگ صرفهجویی آنها همخوانی نداشت و به همین دلیل هم مورد استقبال قرار نگرفت.
به دنبال اختراع دستمال کاغذی در آلمان ، از سال ۱۹۲۴ شرکت آمریکایی کیمبرلی نیز کلارک دستمال کاغذی کلینکس را وارد بازار کرد که از سلولوز پنبه تولید شده بود. شرکت کیمبرلی کلارک در جنگ جهانی اول از سلولوز پنبه در تولید باند پانسمان نیز استفاده کرده بود. این باندها از یک سو دارای استقامت هستند و بهسختی پاره میشوند و از سوی دیگر خاصیت جذب مایعات را دارند.
نوآوری کلینکس در سال 1929 با ارائه جعبه های امروزی که با بیرون کشیدن یک دستمال کاغذی، دستمال بعدی بیرون میآید، با موفقیت و استقبال زیادی روبهرو شد. کلینکس بیشتر در بازارهای آمریکایی و آسیایی شناخته شده است.
از زمان اختراع دستمال کاغذی ، کلینکس اولین مارک دستمال کاغذی بود که وارد ایران شد و جای خود را در زندگی مردم باز کرد. در ایران واژه کلینکس مترادف با دستمال کاغذی است. و جالب ایت بدانید که در ایران نیز برای نگهداری از دستمال کاغذی جعبه های گران قیمت دست ساز و یا روکش های دست باف ساخته میشود.
35 سال پس از اختراع دستمال کاغذی توسط گوت لوب کروم، در روز 29 ژانویه سال 1929کارخانه کاغذسازی نورنبرگ کالایی را با شماره 407752 در اداره ثبت اسناد رایش با نام تمپو Tempo به ثبت رساند.
درحالی که کلینکس در بازارهای آمریکایی و آسیایی شناخته شده است، دستمال کاغذی تمپو در کشورهای اروپایی جایگاه ویژهای دارد و شناخته شده است. کارخانه کاغذ سازی نورنبرگ از سال 1935 تا سال 1994 در مالکیت خانواده شیکهدانس بود. البته نام این خانواده ثروتمند بیشتر با کاتالوگ مد و فروشگاههای Quelle شناخته شده است.
بعد از تمپو، محصول کارخانجات کاغذسازی مانهایم که با نام سافتیس Softis به بازار عرضه میشد، بخش دیگری از بازار اروپا را در اختیار داشت.
در سال 1994 شرکت آمریکایی Procter & Gamble کارخانه کاغذسازی نورنبرگ و تولید دستمال کاغذی تمبو را خریداری کرد ولی در سال 2007 به شرکت سوئدی SCA فروخت. این شرکت که قبلا کارخانه سافتیس را هم خریده بود مجبور شد به دلیل قانون ضد انحصار کارخانه سافتیس را به یک شرکت ایتالیایی بفروشد.
از سالهای 1960 میلادی در کنار سه مارک مهم کلینکس، تمپو و سافتیس، تولیدات کوچکتر دستمال کاغذی با نامهای دیگری هم وارد بازار شدهاند که به لحاظ کیفیت کمتر میتوانند با این مارکهای قدیمی رقابت داشته باشند.
بعد از سال 1733 و با اختراع دستگاههای نخ ریسی و پارچه بافی، قیمت تولید پارچه نیز به تدریج کاهش یافت و تولید انبوه باعث شد تا دستمال دیگر بهعنوان کالای لوکس مختص اشراف نباشد. با ورود دستمال کاغذی در قرن بیستم به جوامع بشری، اکنون کمتر از 10 درصد مردم از دستمال پارچهای استفاده میکنند.
منبع dw