بال و پر رنگارنگ پرندگان و این که چرا پرندگان بال و پری رنگارنگ و جور واجور دارند سولی است که مححقان بعد از سال ها پژوهش در صدد پاسخ به آن برآمده اند .چرا که مبنای الگوی پر یکی از ویژگیهای متغییر در پرندگان است که با چشم غیرمسلح نیز قابل مشاهده است. الگوهایی که در پرهای پرندگان میبینیم ترکیبی پیچیده از خطوط، نقاط و خالهاست اما این نقشها و رنگها چگونه ساخته میشوند؟ در ادامه یا مسهن پست همراه شوید.
بال و پر رنگارنگ پرندگان و این که چرا پرندگان دارای پرهای رنگی هستند شاید سوالی باشد که ذهن علاقه مندان به حیات وحش و پرندگان را به خود مشغول کرده باشد؟ این در حالی است که در حال کلی آن الگوی رنگآمیزی در بسیاری از پرندگان به استتار بهتر کمک میکند. این ویژگی منحصر بهفرد، علاوه بر پنهان شدن از دست شکارچیان به پرنده در جذب جفت بهتر نیز کمک میکند.
حالا سوال اینجاست که چگونه الگوی شکل گیری بال و پر رنگارنگ پرندگان در سطح سلولی ایجاد میشود. دکتر اسماعیل گالون و تیم تحقیقاتی وی به مطالعه الگوهای رنگ آمیزی پرداختند تا انواع رنگدانههای حاضر در الگوهای پیچیده پر پرندگان را شناسایی کنند. الگوی رنگآمیزی عمدتا با حضور دو نوع رنگدانه اتفاق میاقتد: ملانین که رنگهایی در طیف سیاه، خاکستری، قهوهای و نارنجی را تولید میکند و «کاروتنوئید» که برای تولید رنگها و سایههای روشنتر در ساختار پرهای ویژه استفاده میشود.
بال و پر رنگارنگ پرندگان به خودی خود رخ نداده و بدن پدرندگان نیز نمیتوانند کاروتنوئید تولید کنند. برای داشتن پرهایی با رنگ روشن، پرندگان باید مواد غذایی مصرف کنند که حاوی این رنگدانه باشد، بدین ترتیب کاروتنوئید در جریان خون به گردش درمیآید تا به فولیکولهای پر برسد.
بدن پرندگان دارای کنترل سلولی مستقیم بر ترکیب و ذخیرهسازی کاروتنوئید نیست؛ همچنین هیچ کنترلی بر ساختار پرهای ویژه ندارد. پرهای ویژه در واکنش به کاروتنوئید مصرفی با مکانیزمی که توسط سلولهای ویژه تنظیم نمیشود، تولید میشوند.
از سوی دیگر، ملانین در بدن پرنده و در سلولهای خاصی به نام «ملانوسیت» ترکیب میشود. ملانوسیتها با فولیکولهای پر همکاری میکنند تا رنگدانهها را به خوبی تحت کنترل داشته باشند.
باوجود این که تمرکز اصلی این مطالعه بر کاروتنوئیدها بوده است اما این تیم تحقیقاتی برای اولین بار به بررسی این موضوع پرداخت که آیا ملانینها تنها عناصر رنگدانهای در بدن پرندگان هستند که دارای کنترل مستقیم در سطح سلولی است یا خیر.
دانشمندان میدانستند که رنگدانهها و ساختارهای متفاوت منجر به تولید رنگهای مختلف در پر میشود. آنها ظاهر الگوی رنگآمیزی همه گونههای موجود پرندگان را بررسی کردند سپس مشخص کردند که این نقوش رنگی توسط ملانین یا دیگر عوامل رنگدانهای تولید شده است. همچنین آنها الگوهای رنگآمیزی ترکیبی و پیچیده را شناسایی کردند و البته این گروه تحقیقاتی تقریبا 9000 گونه پرنده را برای این مطالعه مورد بررسی قرار داده است.
نتایج تحقیقات در خصوص الگوی شکل گیری بال و پر رنگارنگ پرندگان نشان داد که 32 درصد از گونههای بررسی شده دارای الگوی رنگآمیزی پیچیده هستند و اکثر این طرحهای پیچیده توسط ملانین تولید شده است.
منبع sciencedaily