امکان دانلود کتاب سکه شناسی را امروز در حالی برای علاقه مندان به تاریخ و بخصوص تاریخچه سکه مهیا کرده ایم که باید گفت سکه یک تکه کوچک از فلز، معمولاً دایره شکل و تخت، معتبرشده توسط یک دولت برای استفاده در داد و ستد اقتصادیِ یک جامعه است. جنس فلز سکه در گذشته از طلا، نقره و مس بود، اما امروزه بیشتر از ترکیبات نیکل استفاده می‌شود. کاربرد طلا و نقره امروزه بیشتر در ضرب سکه‌های یادبود است.
انسان اولیه جهت رفع نیازهای خود می بایست از وجود دیگران بهره می برد در نتیجه این نکته را آموخت برای استفاده از وسایلی که در اختیار ندارد باید راهی بیابد. بنابراین در ابتدا برای به دست آوردن ملزوماتی که به وجود آنها نیاز مبرم داشت به تبادل کالا به کالا روی آورد .بر روی سنگ نگاشته هایی که از دوران کهن به جا مانده تصاویر و نقاشی هایی مبنی بر این سیستم مبادله کالا میتوان یافت.
اولین پول فلزی کشف شده در جهان در موهنجودارو (در پاکستان فعلی) مربوط به تمدن دره سند بدست آمده‌است که حدود 5 هزار سال پیش تهیه شده‌است. همچنین در جنوب بین‌النهرین حلقه‌های متعلق به 4 هزار سال پیش در کشفیات باستان‌شناسی فرانسویان بدست آمده‌است؛ کهن‌ترین سکه به شکل امروزی یافت شده در جهان متعلق به سناخریب پادشاه آشور است که حدود 2 هزار و 700 سال پیش تهیه شده‌است. در همین حدود (2700 –2600 سال پیش) در لیدیه (واقع در ترکیه کنونی) سکه‌های از جنس الکتروم ضرب شد.دانلود کتاب سکه شناسی
سکه های که شاهنشاه لیدیه رواج داد بنابر نام شاهنشاه یعنی کرزوس به کرزویید (کرزوسی) معروف گشت. بعد از فتح لیدیه توسط کورش بزرگ شاه پارس این سکه ها در ایران آن زمان (2 هزار و 550 سال پیش) رواج یافت. در زمان داریوش بزرگ وی سکه‌های دریک طلا و سیگل یا شِکِل نقره ضرب کرد.
با گذشت زمان ، مشکلاتی در زمینه مبادله کالا به کالا پدید آمد که باعث شد تا کم کم به این نکته دست یابند به وسیله ای نیاز است که بین تمام قبایل و طوایف مشترک بوده پس تصمیم گرفتند از فلز استفاده کنند. دانلود کتا
ب سکه شناسی
در ابتدا این فلز به شکل خام اولیه بود و تنها به صورت دایره ای شکل استفاده میشد. آثار به جا مانده از سه هزار سال پیش از میلاد گواهی بر این مطلب است. در کاوش های صورت گرفته در شوش و معابد ، حلقه های فلزی یافت شده که نشان دهنده مبادلات آن دوران است. تمدن بشری کم کم تکامل یافت به گونه ای که ضرب سکه شکل گرفت .
مسلما پیش از دوران هخامنشیان سکه در ایران رواج داشته و در زمان کمبوجیه و خشایار شاه کارگاه های ضرب سکه گسترش یافت. نخستین سکه ای که بسیار مشهور است به زمان داریوش هخامنشی بازمیگردد. این سکه از طلای خالص بوده و تنها توسط دولت مرکزی ضرب میشده و سایر حکام مناطق تحت پوشش دولت مرکزی تنها اجازه ضرب سکه های نقره را داشتند. بر اساس اسناد به دست آمده میتوان به این نتیجه رسید که نخستین سکه داریوش احتمالا در سال ۵۱۶ قبل از میلاد ضرب شده است.
با فتح یونان به دست ایرانیان و تبادلات بین تجار و بازرگانان دو کشور ، واژه “درم ” که نوعی واحد پول است بین ایرانیان متداول شد که ریشه یونانی داشته و اعراب بعدها از این واژه استفاده کردند.
پس از حمله اسکندر به ایران سکه های طلا در ایران نایاب شد و دیگر سکه طلا ضرب نمیشد. در دوران سلوکی ها استفاده از سکه های نقره مرسوم شد، جالب است بدانید که اشکانیان نیز به تقلید از سلوکیان از سکه های نقره استفاده میکردند. در این دوران کم کم به جز نقره از مس، مفرغ و برنج نیز سکه ضرب میشد.
در دوران سلسله صفویه سکه ها از جنس طلا، نقره و مس بود که به سکه های زمان شاه عباس صفوی “عباسی” گفته میشد. در ابتدا این سکه ها از جنس نقره بود و به هر پنجاه عباسی “یک تومان” میگفتند و این سکه در میان مردم رواج داشت. سکه های طلا تنها در زمان جلوس پادشاه بر تخت در عید نوروز ضرب میشد و به آنها “اشرفی ” میگفتند. علت این نامگذاری نیز بهای بسیار بالای این سکه ها بود.
پس از صفویه نیز از این مسکوکات استفاده میکردند. در دوره نادرشاه افشار واحد پولی به نام “نادری” وجود داشت، که ارزش آن “ده شاهی” بود.
در دوران قاجاریه ، واحد اصلی پول “تومان”، “قران” و “شاهی” بود. در زمان فتحعلی‌شاه، سکه نقره جدید، یعنی “قران” متداول شد، که “یک‌دهم تومان” ارزش داشته و معادل”پنج‌عباسی یا بیست‌شاهی “بود. در این زمان “شاهی “به صورت سکه مسی در آمده بود. بنابراین سه شکل سکه در ایران رایج بود: تومان‌های طلا، قران نقره و شاهی مسی ولی پول رایج سکه‌های نقره بود.
در اوایل دوران پهلوی سکه ها و پول دوران قاجاریه متداول بود. کم کم طلا به عنوان پشتوانه پول شد و استفاده از سکه های” یک ریالی “مرسوم شد. “ریال” در اصل واژه ای اسپانیایی است و نام سکه نقره‌ای رایج است که در آن سرزمین استفاده میشد که به معنی “شاهی” است. از مسکوکات قانونی طلا در ایران در دوره رضاشاه، سکه پهلوی است و با عکس شیر، خورشید و پادشاه تزیین شده بود.
