فضاپیمای امارات به نام امید در نخستین مأموریت میان سیارهای امارات متحده عربی به سیاره مریخ رسید. در ادامه با میهن پست همراه می شوید.
کاوشگر “العمل”(امید) امارات در تاریخ ۱۹ ژوئیه از ژاپن به سمت مریخ پرتاب شد و این اولین بار است که یک کشور عربی قدم به فراتر از مدار زمین میگذارد. امروز چشم امید جهان عرب به مقاومت سازههای این ماموریت دوخته شده است چرا که عملکرد صحیح تمامی بخشهای آن میتوانند سبب موفقیت این فضاپیما و ورود آن به مدار مریخ شوند.
ماموریت ورود به مدار مریخ (سهشنبه ۹ فوریه) ساعت ۱۰:۳۰ صبح به وقت منطقه زمانی شرقی(ساعت ۱۹ به وقت تهران) آغاز شد. در آن زمان این ماموریت موتورهای خود را به مدت ۲۷ دقیقه میسوزاند تا سرعت خود را به حدی کاهش دهد که اسیر گرانش مریخ نشود.
برای موفقیت ماموریت “امید”، شش موتور آن باید در عرض ۲۷ دقیقه نیمی از سوخت فضاپیما را بسوزانند تا سرعت کاوشگر از ۷۵ هزار مایل در ساعت به ۱۱ هزار مایل در ساعت(۱۲۱ هزار کیلومتر در ساعت تا ۱۸ هزار کیلومتر در ساعت) کاهش پیدا کند. پرسنل این مأموریت نیز در طول این مانور جز تماشا نمیتوانند کاری انجام دهند. آژانس فضایی امارات متحده عربی این رخداد تاریخی را به صورت زنده پوشش خواهد داد.
در صورت موفقیت آمیز بودن عملیات مدارگرد “امید” امارات متحده عربی، امروز سهشنبه به مدار مریخ خواهد رسید و کمتر از ۲۴ ساعت بعد نیز مریخ نورد چینیها موسوم به “تیان ون-۱” به سیاره سرخ خواهد رسید. مریخ نورد ناسا موسوم به “استقامت” نیز طی هفته آینده و در تاریخ ۱۸ فوریه به مریخ خواهد رسید و یک گام اساسی در پاسخ به این سوال که آیا در مریخ حیات وجود دارد یا خیر خواهد برداشت. ماموریت امید که زودتر از آن ماموریتها پرتاب شد در سطح مریخ فرود نخواهد آمد اما جو سیاره سرخ را بررسی خواهد کرد.
امارات متحده عربی این فضاپیما را در ژوئیه سال ۲۰۲۰ به فضا پرتاب کرد. موشک حامل این فضاپیما نیز “H-IIA” ساخت صنایع سنگین میتسوبیشی بود. این ماموریت روی پی بردن به اتمسفر و آب و هوای مریخ تمرکز دارد.
این موضوعی است که تاکنون تعداد زیادی از ماموریتها به آن پرداختهاند اما فضاپیمای “امید” امارات یک رویکرد جدید و جامعتر برای این موضوع خواهد داشت.”امید” به محققان سراسر جهان کمک خواهد کرد تغییرات هوایی در سیاره سرخ طی یک روز و بین فصول مریخی را بهتر درک کنند.
فضاپیمای امید سه ابزار را با خود به مریخ میبرد، یک تصویربردار، و دو طیفسنج. طیف سنج ابزاری است که برای اندازهگیری خصوصیات نور بر پایهٔ تجزیه طیف الکترومغناطیسی کاربرد دارد. یکی از طیفسنجهای امید روی نور فرابنفش کار میکند و دیگری روی مادون قرمز. به این ترتیب این سه ابزار به امید این قابلیت را میدهند که جو نازک و غنی از دیاکسیدکربن مریخ را مورد مطالعه قرار دهد تا هوای سیاره سرخ را بهتر درک کند. البته امید مدار مریخی منحصر به فردی خواهد داشت.
در حالی که ابزارهای این ماموریت براساس فناوریهای موجود ساخته شدهاند، فضاپیمای امید از تاکتیکی منحصر به فرد استفاده خواهد کرد تا اطلاعات علمی خود را جمعآوری کند. این فضاپیما به مداری از مریخ سفر خواهد کرد که تاکنون هیچ کاوشگری نرفته است. فضاپیما هر ۵
۵ ساعت یک بار یک دور در اطراف استوای سیاره مریخ را تکمیل خواهد کرد و بر فراز ۲۰ هزار تا ۴۳ هزار کیلومتری از سطح مریخ خواهد بود. این مسیر به کاوشگر این امکان را میدهد که در طول روز مریخی هوا را بررسی کند.
این فضاپیما اکنون پس از یک سفر هفت ماهه برای ورود به سیاره سرخ در ۹ فوریه آماده میشود. این یک مانور پیچیده است که میبایست عملیات مذکور صحیح انجام شود و این در حالی است که برای این کار هیچ پشتیبانی از سوی مهندسان ماموریت صورت نمیگیرد.
“سارا الامیری”(Sarah Al Amiri) رئیس هیئت مدیره آژانس فضایی امارات متحده عربی، طی یک رویداد مجازی که یک فوریه برگزار شد: چیزی که ما انتظار داریم انجام صحیح عملیات ۲۷ دقیقهای است و این یکی از سختترین چالشهایی است که کاوشگر انجام خواهد داد.
“ساره الامیری” مهندس۳۳ ساله، مدیر پروژهای است که کاوشگر امید را به مریخ فرستاده و ۳۴ درصد همکاران آن زنان هستند.
“محمد بن راشد آل مکتوم” نخستوزیر(رئیس مجلس وزیران) و نایب رئیس امارات متحده عربی و همچنین حاکم دبی در بیانیهای گفت: امارات متحده عربی برای اولین بار در تاریخ، جهان عرب را به مرزهای جدید در فضای عمیق هدایت کرده است. مأموریت فضایی ما پیام امید و اعتماد به جوانان عرب را به همراه دارد.
الامیری طی آن جلسه مجازی افزود: اگرچه تعداد مبتلایان به ویروس کرونا از زمان پرتاب ماموریت امید افزایش یافته است اما افزایش شیوع این بیماری بهانهای برای عقبنشینی و نپرداختن به اکتشافات فضایی نیست. پرسنل پشتیبانی این ماموریت که طراحی این ماموریت را بر عهده داشتند کار خود را مدتها پیش از همهگیری آغاز کرده بودند و با افزایش شیوع نیز از کار خود دست نکشیدند و به صورت دورکاری به ادامه کار خود پرداختند.
فضاپیمای امارات در پاسخ به سوالات اساسی درباره جو مریخ و از دست دادن گازهای هیدروژن و اکسیژن در فضا در طول یک سال مریخ یا نزدیک به دو سال زمین کمک خواهد کرد.
“عمران شرف”(Omran Sharaf) مدیر پروژه ماموریت امید امارات متحده عربی درباره ورود این ماموریت به سیاره سرخ گفت: ما به عنوان مهندس و دانشمند بسیار هیجانزده هستیم اما در عین حال بسیار استرس داریم و نگران نیز هستیم.
در حال حاضر شش فضاپیما در اطراف مریخ در حال فعالیت هستند که سه مورد از آنها متعلق به آمریکا و دو مورد متعلق به اروپا و دیگری متعلق به هند است حال باید دید آیا امارات متحده عربی میتواند با ماموریت خود تعداد این ماموریتها را به هفت مورد برساند یا خیر.
در همین حال ماموریت چینیها که از یک مدارگرد و سطح نورد و سطح نشین نورد تشکیل شده است قرار است روز چهارشنبه، ۱۰ فوریه وارد مدار مریخ شود. چین با موفقیت ماموریت تیان ون-۱ را در ۲۳ ژوئیه سوار موشک حامل Long-March ۵ Y-۴ از مرکز پرتاب فضایی ونچانگ هاینان چین کرد. اگر همه چیز خوب پیش برود ماموریت تیان ون ۱، چین را به عنوان دومین کشور موفق در فرود بر سطح مریخ تبدیل میکند. امارات و چین هر دو مهمانان تازه مریخ خواهند بود. البته گفتنی است این نخستین تلاش چینیها برای پرتاب ماموریت به مریخ نیست چرا که در سال ۲۰۱۱ زمانی که یک مدارگرد چینی همراه با یک مأموریت روسی پرتاب شد هنگامی که فضاپیما پس از پرتاب از قزاقستان موفق به خارج شدن از مدار زمین نشد، از بی رفت و در نهایت در جو سوخت.
مریخ نورد یک تنی استقامت که نسبت به مریخ نورد ۲۴۰ کیلوگرمی تیان ون-۱ بزرگتر و پیشرفتهتر است به منظور جستجوی نشانههایی از حیات میکروسکوپی در مریخ پرتاب شده است.
عملکرد اماراتیها در صنعت فضایی
امارات سابقه طولانی در پروازهای فضایی ندارد و برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ میلادی در همکاری با یک شرکت کره جنوبی یک ماهواره به فضا ارسال کرد.
اولین ماهوارهای که در داخل امارات ساخته شد، یک ماهواره “رصد زمین” به نام “خلیفست”(KhalifaSat) بود که در سال ۲۰۱۸ میلادی به فضا پرتاب شد.
ولی کاوشگر مریخی “امید” اولین تلاش امارات برای فراتر از زمین است. البته امارات برای انجام این مهم از دانش کشورهای دیگر مانند آمریکا هم استفاده کرده است. انجام ماموریت “امید” که “ماموریت مریخی امارات” هم نامیده میشود، برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ میلادی به عنوان راهی برای توسعه اقتصادی و فناوری به همگان اعلام شد.
این ماموریت با چندین قید و بند پیشبینی شد: اگرچه که پروژه بر اساس همکاریها است، تیم تحقیقاتی باید فضاپیما را میساختند نه اینکه صرفا آن را بخرند.
به گفته اماراتیها کل ماموریت ۲۰۰ میلیون دلار برای آنها هزینه برداشته است.