اگر چه تا به حال تعریف سیاره این گونه در محافل علمی مطرح بوده است که سیاره یک جرم آسمانی است که در حرکتی مداری به دور یک ستاره و یا بقایای ستاره‌ای می‌گردد و دارای شرایطی از جمله این که جرم آن به اندازه‌ای هست که تحت تأثیر نیروی گرانش خود گِرد شود ، جرم آن آنقدر زیاد نیست که سبب همجوشی حرارتی هسته‌ای شود و همسایگی خود را از سیارک‌ها پاکسازی کرده باشد. اما حالا تیم پروژه «نیو هورایزنز» ناسا با ارائه مقاله‌ای به همایش بین‌المللی سیارات و ماه‌ها، قصد تغییر تعریف علمی سیاره در علوم کیهانی را مطرح کرده است. در ادامه با میهن پست همراه شوید.
پروژه نیو هورایزنز و محققان آن که این روزها خواهان تغییر در تعریف سیاره هستند در واقع یکی از موفق‌ترین و کارآمدترین پروژه‌های سال‌های اخیر ناسا بود. این کاوش، با تمرکز بر سیارک‌های انتهای منظومه شمسی و تحقیق خاص روی پلوتو و ماهش و سپس حرکت به سوی کمربند کویپر، چشم ما را به روی بخشی از منظومه خورشیدی گشود، که اطلاعات دقیقی درباره آن نداشتیم.
تعریف سیاره اگر چه تا به امروز موضوعی یکسان داشته است اما تصاویر و اطلاعاتی که از کوتوله پلوتو به دست آمد، بی‌نظیر بودند و نشان داد که جست‌وجو در میان سیارک‌ها، ارزش کار کردن دارد اما اکنون تیم این پروژه از نام «سیارک» برای پلوتو و امثال آن ناخشنود هستند. آن ها معتقدند که نامگذاری قبلی دارای ایرادات اساسی و بسیار قدیمی است که با شرایط علم کیهان‌شناسی امروزی هم‌خوانی ندارد. برای همین هم مقاله‌ای ارائه کرده‌اند که در آن پیشنهاد می‌شود هر جسمی که به اندازه ایجاد جاذبه جوی جرم دارد و در مسیری مشخص قرار دارد و سابقه فعالیت همجوشی هسته‌ای در آن دیده نشده است، سیاره نامیده شود. به زبان ساده، آنها می‌خواهند تمام اجرام گرد غیر از «ستاره» را «سیاره» بنامند که شامل قمرهای سیارات نیز می‌شود.
همان گونه که در ابتدا گفته شد تا به امروز تعریف سیاره به عنوان اصلی واحد مورد قبول دانشمندان و محافل علمی بوده است اما از نظر تیم نیو هورایزنز ، این تعریف نیازمند توضیح میزان فاصله تمیز شده مورد نظر در اطراف مدار و محاسبات ریاضی است و فراتر از آن فقط برای تعریف سیارات منظومه خورشیدی کاربرد دارد چون سیاراتی که در کهکشان‌های دیگر به دور چیزی می‌چرخند، با این تعریف هم‌خوانی ندارند.
محققلن تیم نیو هورایزنز بر این باورند که بنابر یافته‌های تازه علمی، حتی جسمی به بزرگی و قدرت زمین در کمربند کویپر، نمی‌تواند اطراف مدار خود را تمیز کند و آنجا آنقدر اجرام مختلف سرگردان و در حال چرخشند که عملا امکان چنین چیزی وجود ندارد.
در صورتی که آن ها موفق به ارائه مقاله خود در این سمینار شوند و اگر این تعریف از سوی جامعه جهانی کیهان‌شناسی مورد تأیید قرار گیرد، آن وقت تعداد نام‌هایی که منظومه خورشیدی قرار می‌گیرند به صدها نام می‌رسد.
پلوتو سیارکی در انتهای منظومه شمسی است که تقریبا اندازه‌ای دو برابر شارون، قمر خود، دارد و این دو آنقدر جرم و جاذبه مشابهی دارند که در برخی از مواقع سال جابه‌جا می‌شوند و یکی قمر دیگری می‌شود و مدارشان نیز متعلق به هر دو جرم است. این ویژگی‌ها به‌هیچ وجه برای کیهان‌شناسان جالب نیست و برای همین هم سال‌ها قبل نام پلوتو را از فهرست سیاره‌های منظومه خورشیدی خارج کردند.
منبع ScienceAlert
