سازمانی که تا پیش از این یک بار هم از کمبود امکانات نگفته بود، اکنون همه پاسخش برای پیشبینی نکردن رویدادی که پایتخت را به هم ریخت و جان چند تن را گرفت، کمبود امکانات است؛ شاید همین گزاره برای تردید کردن درباره سخنان ایشان کافی باشد، ولی قطعا روایت یک اقلیم شناس از ماجرا به غایت نتیجه بهتری خواهد داشت.
به گزارش «تابناک»، دکتر ناصر کرمی، اقلیم شناس سرشناسی که مدتی است به نروژ کوچ کرده و در دانشگاه برگن این کشور به تدریس مشغول شده، بر این باور است واکنش هایی که مسئولان به ویژه سازمان هواشناسی و استانداری تهران درباره توفان اخیر داشتند، خیلی پراکنده، متناقض و آشفته است و از سوی دیگر با اطلاعاتی که از قبل درباره این سازمان وجود دارد همخوانی نداشته و تناقض نشان میدهد حکایت از آن دارد که کمبود امکانات، آن گونه که رئیس سازمان هواشناسی کشور میگوید، در قصور رخ داده تأثیرگذار نبوده است.
وی در پاسخ به اینکه تا چه اندازه نقش کمبود امکانات را در پیش بینی نکردن توفان دوازدهم خردادماه مؤثر میداند، گفت: میگویند به این علت پیشبینی نکردهاند که تجهیزات مورد نیاز برای چنین پیشبینی نداشتهاند، در حالی که میشنویم سه تن از مدیران بلندمرتبه سازمان در سطح مدیر کل از کار استعفا دادهاند. اینجا میتوان پرسید اگر عامل انسانی مؤثر نبوده و فقط نبود تجهیزات نقش داشته، پس دلیل استعفای این مدیران چیست؟
مؤسس خبرگزاری مستقل محیط زیست ایران افزود: از طرف دیگر، اطلاعیهای که کمیته تحقیق صادر کرد، اطلاعیه ضعیفی بود که اتفاقا میتوانست به این مباحث که این روزها مطرح میشود، تأکید داشته باشد، در حالی که این گونه نشده تا به نوعی شتاب زدگی در واکنش نشان دادن به افکار عمومی آشکار شود.
کرمی در ادامه وقوع چنین توفانی را از روزهای قبل ناممکن خواند و گفت: بر خلاف تصور عامه مردم، توفانی که دوازدهم خرداد در تهران رخ داد، از آن جنس توفانهایی نبود که از دو سه روز قبل قابل پیش بینی باشد؛ توفان رخ داده مانند آن توفانهایی که در آمریکا رخ میدهد، مثل سیپرون های بزرگ قارهای، مثل توفان هایی که سرچشمه آن انرژی های بزرگ اقیانوسی است، از روزهای قبل قابل پیش بینی باشد، نبود و نهایتا دو تا چهار ساعت پیش میتوانسته پیش بینی شود، زیرا کاملا پدیدهای محلی بوده است.
این اقلیم شناس افزود: کل قطر این توفان از منطقهای که برآمده تا منطقهای فرو نشسته، پنجاه کیلومتر بوده است که چنین پدیدهای را اصطلاحا با ابزار سینوپتیکی نمیتوان احصا و پایش کرد و به همین دلیل است که سازمان های هواشناسی بین المللی و سایتهای جهانی که پدیده های هواشناسی را مانیتور میکنند هم این توفان را پیش بینی نکردند.
دانشیار دپارتمان جغرافیای دانشگاه برگن در ادامه با تأکید بر قصور انسانی گفت: آنچه رخ داد، اتفاقا قصور از جانب عوامل انسانی بوده، چراکه سازمان هواشناسی، محکم چند بار اطلاعیه داد که ما وقوع چنین باد شدیدی را از دو ساعت قبل به ستاد بحران شهر تهران اطلاع دادیم و حتی مدعی شد، مراتب را به رادیو هم اعلام کرده، اما معلوم نیست چرا ادبیاتی به کار گرفتهاند که واکنش به همراه نداشته و مثلا هشدار ندادهاند بحرانی بی سابقه در راه است؛ آن هم در زمانی که میدانستند سرعت باد به 110 کیلومتر بر ساعت رسیده و با وزیدن بر زمینهای بیابانی جنوب و جنوب غرب تهران غبار آلود خواهد شد و توفان شکل خواهد گرفت.
وی افزود: با توجه به زمانی که در اختیار بود، میشد با ابزارهایی چون رادیو و تلویزیون و حتی پیامک به مردم آگاهی رسانی کرد؛ اما ادبیات به کار رفته توسط این سازمان، موجب شد کسی از توفانی با این شدت آگاه نشود.
کرمی در پاسخ به اینکه چرا پرهیزگار، رئیس سازمان هواشناسی از نیازمندی به سوپر رایانه هایی خاص و رادارهای پیشرفته برای پیش بینی این توفان سخن میگوید که در اختیار ندارند، گفت: شاید اینها کمبودهایی باشد که سازمان هواشناسی با آن روبه روست؛ اما اگر برگردیم به شش ماه یا یک سال قبل، درخواهیم یافت که مدیران این سازمان پیشتر بارها مدعی شدهاند که این سازمان کاملا نوسازی شده، ابزارهای روزآمدی دارد و با شبکههای سینوپتیکی جهان ارتباط خوب و کاملی برقرار کرده است و هرچه بگردیم، خبری مبنی بر اینکه این سازمان از امکانات روز جهان عقب است، نمیتوانیم بیابیم. اکنون چه شده که این ادعاها فراموش شده است؟
این فعال محیط زیستی افزود: بدین ترتیب، ممکن است بپذیریم که امکانات مورد نیاز را نداشته باشند؛ اما فارغ از اینکه چرا اکنون چنین بحثی را مطرح میکنند، میبینیم که این سازمان نتوانسته توقعی را که در پدیدههای اقلیمی از آن میرود، هم برآورده کرده و برای نمونه، درباره پدیدهای چون ریزگرد که این همه کشورمان را تحت تأثیر قرار داده است، یک گزارش فنی و دقیقی در این باره منتشر کند تا هنوز هیچ کسی در ایران نداند که منشأ واقعی ریزگردها کجاست و چه زمانی دوباره به کشورمان خواهد آمد؟
کرمی با تأکید بر اینکه به تصورش، برای پیش بینی این توفان، سازمان هواشناسی ابزار کافی داشته است، در پاسخ به اینکه آیا احتمال تکرار چنین توفانی میرود، گفت: خیر. چنین تصوری ندارم چراکه این واقعه بسیار نادری بود که در محدوده کوچکی ناگهان توفان شدیدی رقم بخورد. البته به جرأت نمیتوان گفت تکرار نخواهد شد، همان گونه که به جرات نمیتوان گفت تکرار میشود؛ شاید فردا توفان دیگری رقم بخورد و تا پنجاه سال بعد تکرار نشود.