سلامت نیوز : در تمامي کشورهاي پيشرفته دنيا، تهيه اطلاعات دارويي فقط براي نمايش آنها نيست، بلکه هشداري جدي به مسئولان درماني از طرف داروسازان و تيم‌هاي دارويي است که چه اتفاقي در فضاي درماني مردم آن کشور در حال وقوع است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه سپید دکتر شهياد زماني، عضو هيات مديره انجمن داروسازان تهران با اشاره به اينکه سال‌ها قبل در جلسه‌اي با حضور مديران يک شرکت خارجي توليد‌کننده انسولين که بازار دارويي ايران را رصد کرده بودند، سونامي ديابت در سال‌هاي 92 به بعد را پيش‌بيني کردند؛ اظهار داشت: «مصرف بالاي داروهاي متفورمين و گلي بن کلاميد در آمارنامه دارويي سال 1392، هشداري جدي به مسئولان بهداشتي کشور است و اين سوال را مطرح مي‌کند که برنامه عملي مسئولان امر چه خواهد بود.»
وي افزود: «همين آمارنامه سال 92 نشان مي‌دهد که نداشتن برنامه عملي براي تغيير شيوه زندگي مردم ايران، به‌خصوص در جوامع شهري باعث شده که سومين دارو از لحاظ فروش عددي آتوروستاتين باشد که براي کاهش کلسترول و پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي-عروقي تجويز مي‌شود.»
هجوم به داروهاي ضدچاقي
وي با بيان اينکه در حال حاضر در يک مطالعه باليني نشان داده شده که بيش از 60 درصد افراد بالاي 20 سال شهر تهران دچار چاقي يا اضافه وزن هستند، ادامه داد: «يعني از هر 3 نفر، 2 نفر به چاقي مبتلايند و اين همان نگراني از شروع طوفان وار ديابت، به‌خصوص ديابت نوع دوم است و شايد رو آوردن مردم به داروهاي کاهنده وزن، خود نشان‌دهنده اين است که افراد مبتلا به چاقي و عوارض اين بيماري با مصرف داروي زنيکال به‌دنبال لاغري و به ظاهر درمان بيماري خود هستند. اين وضعيت هشداري براي متوليان بخش بهداشت و درمان ماست و اقدام فوري را مي‌طلبد.»
معاون بازرگاني شرکت پخش فردوس در ادامه با بيان اينکه کلوپيدوگرل در رده هفتم است، تصريح کرد: «اين مسئله نشان‌دهنده آن است که تصور ما درباره شيوه نادرست زندگي و رژيم غلط تغذيه‌اي؛ بي‌تحرکي و سونامي ديابت، چاقي و در نهايت بيماري‌هاي قلبي- عروقي درست بوده و همان‌طور که همکاران متخصص قلب و عروق در مورد سن سکته قلبي مرز 30 سالگي را هشدار داده‌اند، آمارنامه دارويي هم به‌طور شاخص اين نگراني را تاييد مي‌کند.»
شايد رو آوردن مردم به داروهاي کاهنده وزن، خود نشان‌دهنده اين است که افراد مبتلا به چاقي و عوارض اين بيماري با مصرف داروي زنيکال به‌دنبال لاغري و به ظاهر درمان بيماري خود هستند. اين وضعيت هشداري براي متوليان بخش بهداشت و درمان ماست و اقدام فوري را مي‌طلبد.
هشدار درمورد عفونت‌هاي مقاوم
وي با تاکيد بر اينکه آمار نامه يک نکته نگران‌کننده در مورد آنتي‌بيوتيک‌ها دارد، گفت: «مصرف اين دسته داروها در ايران بالاست اما آمارنامه سال 1392 نگراني جديدي ايجاد کرده که اگر آنتي‌بيوتيکي مانند آموکسي سيلين و کوآموکسي‌کلاو يا حتي سفالسپورين نسل سومي مثل سفيکسيم در ايران پرمصرف است، نه‌تنها خطري براي سلامت مردم ايران به‌عنوان مقاومت دارويي مطرح است، بلکه امکان گسترش باکتري‌هاي مقاوم به سايرمناطق دنيا را نيز در پي دارد. خطر جديد ديگر، مصرف بالاي آنتي‌بيوتيکي مانند آزيترومايسين است که مي‌تواند سوش‌هاي مقاوم در ميان استرپتوکوک و کلاميديا ايجاد کند که چنين وضعيتي مشکل حادي در حوزه سلامت خواهد بود.»
وي خاطرنشان کرد: «به‌طور حتم حوزه خبري بايد برنامه‌هاي مسئولان بهداشت و درمان کشور را در اين زمينه بداند تا علاوه بر هشدار به پزشکان و داروسازان، سطح آگاهي عمومي جامعه در مورد اين مسئله، که تهديد مهمي براي سلامت ملي است را افزايش دهد.»
به گفته اين دکتراي داروسازي، نگراني اين است که اگر عفونت‌هاي مقاوم به درمان در جامعه شيوع پيدا کنند از چه آنتي‌بيوتيکي بايد استفاده کرد که اگر همچنين آنتي‌بيوتيکي در دسترس باشد، بي‌شک گران قيمت و پرعارضه خواهد بود.
دکتر زماني با اشاره به اينکه نکته هشدار‌دهنده در آمارنامه، بالا بودن ميزان مصرف ويال آنتي‌بيوتيک ايمي پنم-سيلاستاتين است، اذعان داشت: «برخلاف آنتي‌بيوتيک‌هاي خوراکي که داروسازان را به‌عنوان فروشندگان بدون نسخه اين داروها، بدون هيچ دليل و آماري در جايگاه متهمان قرار مي‌دهد، اين داروي تزريقي صرفا در بيمارستان نسخه مي‌شود و بي‌شک مصرف بالاي آن دلايل ديگري دارد.»
عضو هيات مديره انجمن داروسازان تهران، اعلام کرد: «بايد بدانيم که وضعيت بهداشتي در بيمارستان‌ها، شيوع عفونت‌هاي بيمارستاني و عوارض بعد از جراحي چه تغييري داشته که اين آنتي‌بيوتيک رده آخر به‌عنوان اولين دارو انتخاب مي‌شود و جايگزين بسياري از آنتي‌بيوتيک‌هاي متداول شده است. اين آمار هشداري براي همه مسئولان است، زيرا مقاومت ميکروبي به اين دارو خطري فراتر از موارد قبلي است و بي‌شک سوش‌هاي مقاوم به اين آنتي‌بيوتيک‌ها، بيماران بستري در بيمارستان‌ها را که دچار ضعف سيستم ايمني و عوارض آن هستند، ناتوان و بدون دفاع راهي گورستان خواهند کرد.» وي تهيه آمارنامه دارويي را يکي از اقدامات مهم و ارزشمند وزارت بهداشت و درمان دانست و پيشنهاد کرد: «به نظر مي‌رسد که مي‌توان از آن در برنامه ريزي‌هاي راهبردي سلامت در جامعه بيشتر استفاده کرد.»
اگر عفونت‌هاي مقاوم به درمان در جامعه شيوع پيدا کنند از چه آنتي‌بيوتيکي بايد استفاده کرد که اگر همچنين آنتي‌بيوتيکي در دسترس باشد، بي‌شک گران قيمت و پرعارضه خواهد بود.
بالا رفتن سرانه مصرف داروها
در ادامه دکتر اکبر منصوري، مديرعامل شرکت داروسازي ابوريحان با بيان اينکه وقتي صحبت از ميزان مصرف بالاي سرانه دارو در کشور است، منظور داروهاي تخصصي نيست، گفت: «نه بيمار و نه پزشک بدون در نظر گرفتن دستورالعمل‌هاي معتبر و به‌طور خودسرانه اقدام به مصرف و تجويز داروهاي تخصصي نمي‌کند.»
وي با اشاره به اينکه آنچه مدنظر بوده و تحت‌عنوان پرفروش‌ترين‌ها در بازار دارويي مطرح مي‌شود داروهاي «عام» است، افزود: «يک تعداد داروهاي غيرنسخه‌اي(OTC) در اين گروه دارويي قرار مي‌گيرند که مصرف آنها در جامعه ايران متداول بوده که از آن جمله مي‌توان به انواع آنتي‌بيوتيک‌ها اشاره کرد.»
وي آموکسي سيلين، مسکن‌ها و آنتي‌هيستامين را به ترتيب پرفروش‌ترين و محبوب‌ترين داروهاي غيرنسخه‌اي ايران عنوان کرد و گفت: «مصرف خود سرانه اين داروها بايد بيشتر مورد توجه مسئولان قرار گيرد؛ زيرا در اغلب موارد نه‌تنها استفاده از آنها ضرورتي براي افراد ندارد، بلکه ممکن است يک چرخه درماني ناقص را در بيمار ايجاد کند.»
بايد سياست‌هايي اتخاذ شود تا آنتي‌بيوتيک‌هايي مثل آموکسي سيلين که مصرف‌کننده بالايي دارد با کنترل بيشتر و قيمتي متفاوت در اختيار متقاضيان قرار داده شود.
دکتر منصوري با تاکيد براين که برخي از داروهاي غيرنسخه‌اي نبايد به راحتي در اختيار افراد قرار گيرند، بيان داشت: «اغلب افراد مصرف‌کننده براي کاهش هزينه‌هاي درماني اقدام به مصرف خودسرانه اين نوع داروها مي‌کنند و اگر داروسازان مقاومتي در خصوص عدم ارائه اين گونه داروها نشان دهند با اين پاسخ مواجه مي‌شوند که در صورت مراجعه به پزشک نيز همين دارو برايمان تجويز مي‌شد.»
وي افزود: «بايد سياست‌هايي اتخاذ شود تا آنتي‌بيوتيک‌هايي مثل آموکسي سيلين که مصرف‌کننده بالايي دارد با کنترل بيشتر و قيمتي متفاوت در اختيار متقاضيان قرار داده شود.»
به گفته اين دکتراي داروسازي، بايد براي داروهاي عام که به صورت غيرنسخه‌اي در اختيار افراد قرار داده مي‌شود قيمت بيشتري درنظر گرفته شود تا سهولت تهيه و دردسترس قرار گرفتن آن حذف شود.