نکاتی مهمی که باید درباره کم کاری و پرکاری غده تیروئید بدانیم ؟

غده تیروئید یک غده درونی به شکل پروانه است که در بخش عرضی حنجره در جلوی گلو قرار گرفته و تاثیر بسیار مهمی بر کارکردهای گوناگون بدن دارد و در واقع یکی از مهمترین اعضای بدن است که مسئولیت تنظیم مصرف انرژی، متابولیسم، تولید گرما، روند رشد و تنظیم خواب را بر عهده دارد. زنان ده برابر بیشتر از مردان در معرض بروز اختلالات تیروئیدی هستند. در ادامه با میهن پست همراه شوید.

غده تیروئید هورمون تیروکسین – T4- و تری یدو تیرونین – T3- را تولید و به داخل خون ترشح می‌کند و سلامت کل بدن انسان به نحوی به شیوه دقیق عملکرد این غده بستگی دارد و تاثیر این هورمون‌ها روی بدن به شرحی است که در ادامه برای شما توضیح خواهیم داد.

نقش غده تیروئید در باروری : هورمون‌های تیروئید مسئولیت تنظیم عادت ماهانه را به‌عهده دارند، کم‌کاری یا پرکاری این غده باعث اختلال در تخمک‌گذاری و پریودهای نامنظم می‌شود.

نقش غده تیروئید در سلامت مغز : کم‌کاری تیروئید ممکن است باعث فراموشی، اختلال تمرکز و افسردگی شود. خوشبختانه این علائم با درمان هورمونی برطرف خواهند شد.

غده تیروئید و سلامت قلب : این دو هورمون بر میزان تپش قلب اثر می‌گذارد و گردش خون را با شل کردن ماهیچه‌های دیواره رگ‌های خونی کنترل می‌کند.

نقش غده تیروئید در استحکام استخوان‌ها : ترشح این هورمون‌ها در میزان استحکام استخوان‌ها تاثیر دارد. کم‌کاری و یا پرکاری تیروئید ممکن است روند پوکی استخوان‌ها را تسریع کند.

غده تیروئید و تنطیم وزن بدن : از آن جا که تیروئید مسئول کنترل میزان سوخت‌وساز بدن است، پرکاری آن باعث کاهش وزن و کم‌کاری آن موجب افزایش وزن می‌شود.

نقش غده تیروئید در سلامت پوست : کم‌کاری تیروئید باعث توقف روند عادی رشد سلول‌های پوستی، مو و ناخن می‌شود و در صورت بروز اختلال در این غده بیماری ها و ناهنجاری های پوستی در انسان به وجود خواهد آمد.

این در حالی است که دکتر کریستیان نصر رئیس گروه پزشکی مرکز تحقیقات تیروئید کلینیک کلولند در این خصوص می گوید:

این غده هورمون‌هایی تولید می‌کند که با کنترل میزان سوخت کالری و سرعت کارکرد مغز، قلب و کبد و دیگر ارگان‌ها، متابولیسم را تنظیم می‌کند. همچنین روی روحیه و خلق افراد، عادت ماهانه در زنان و سلامت استخوان تاثیرگذار بوده و سلول‌های تیروئید تمرکز بسیاری بر گیرنده‌های استروژن دارند و این امر بدین معناست که این سلول‌ها نسبت به تاثیرات هورمون‌های زنانه بسیار حساس تر هستند.

با این حال بسیاری از پژوهشگران علت کم‌کاری و یا پرکاری مربوط به بیماری‌های خودایمنی باشد که زنان برای ابتلا به آن مستعدتر هستند و در واقع علت شایع کم‌کاری بیماری – هاشیموتو – است که میزان شیوع آن در میان زنان ۷ برابر بیشتر از مردان است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کند. گاهی این التهاب منجر به کاهش فعالیت غده تیروئید می‌شود.

به عبارتی دیگر علت شایع پرکاری تیروئید نیز بیماری گریوز Graves یا گواتر سمی است که زنان ده برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آن قرار دارند.

البته نباید فراموش کرد که علائم پرکاری و کم‌کاری تیروئید گاه با علائم بیماری‌های دیگر شباهت دارند. اما اگر یک یا دو مورد از علائم زیر را در بدن خود شناسایی کرده‌اید حتما به پزشک مراجعه کنید:

علائم پرکاری غده تیروئید : کج خلقی، افزایش تعریق، افزایش ضربان قلب، اختلال خواب، افزایش دفع، کاهش وزن بی‌دلیل، کاهش یا توقف عادت ماهانه و خونریزی، برآمدگی چشم‌ها و لرزش دست.

علائم کم‌کاری غده تیروئید : خشکی پوست و مو، فراموشی، یبوست، خستگی شدید، گرفتگی عضلات، افزایش وزن بی‌دلیل، عادت ماهانه نامنظم با خونریزی‌های شدید، تورم صورت و افزایش حساسیت نسبت به سرما.

طبق نظر پژوهشگران ۳۰ درصد افرادی که کم‌کاری تیروئید دارند نیازمند به درمان داروئی نیستند. اگر مقدار هورمون‌های تیروئیدی T3 و T4 در خون بالا و میزان TSH پایین باشد، نشان‌دهنده‌ این است که پرکاری تیروئید به علت اختلال در خود تیروئید ایجاد شده است.

برای مثال در بیماری گریوز Graves که مهم‌ترین عامل پرکاری تیروئید است، به علت واکنش‌های خودایمنی، پادتنی علیه‌ گیرنده ‌TSH در سطح سلول‌های غده‌ تیروئید ساخته می‌شود. این پادتن باعث تحریک این گیرنده و افزایش تولید و ترشح هورمون‌های تیروئید می‌شود. با افزایش هورمون‌های تیروئیدی مقدار TSH کاهش می‌یابد. از این‌رو در این بیماران مقدار T3 و T4 بالا و مقدار TSH پایین است.

اگر مقدار هورمون‌های تیروئید و مقدار TSH نیز بالا باشد، ممکن است پرکاری تیروئید به علت اختلال در هیپوفیز رخ داده باشد. سرطانی‌شدن هیپوفیز یا مقاومت آن به هورمون‌های تیروئید باعث افزایش ترشح TSH می‌شود. TSH با تحریک غده‌ی تیروئید مقدار ترشح T3 و T4 را افزایش می‌دهد.

بنابراین اگر شما نیز سابقه بیماری در خصوص کم کاری یا پر کاری غده ی تیروئید دارید بهتر است که هر چه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کرده و راهکارهای درمان آن را از زبان پزشک بشنوید و از هرگونه خود درمانی پرهیز کنید.