در حالی که علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی، تحقیق و توسعه را شاهبیت توافق ژنو دانسته و تأکید دارد که بدون قید و بندی پذیرفته شده است، دروغ و یا برداشت بد از متن توافق ژنو در این باره، پیوسته تکرار میشود.
به گزارش «تابناک»، در شرایطی که ایران و ۵+۱ برای نگارش توافق نهایی و جامع هستهای آماده میشوند، به نظر میرسد موضوع تحقیق و توسعه هستهای در ایران در قیاس با موضوعاتی مانند زمانبندی برداشته شدن تحریمها و یا ابعاد انجام غنیسازی در ایران چالشهای کمتری پدید آورد.
بنا بر این گزارش، در توافق موقت ژنو در اوایل آذر ماه مقرر شده است که توافق نهایی شامل همکاری بینالمللی هستهای غیر نظامی خواهد بود و این همکاریها از جمله درباره دستیابی به راکتورهای مدرن آب سبک قدرت و تحقیقاتی و تجهیزات مرتبط و نیز عرضه سوخت هستهای مدرن و برنامههای تحقیق و توسعه (RD) مورد توافق خواهد بود.
در ژنو، ایران و ۵+۱ توافق کردند که ایران برنامه تحقیق و توسعه (R D) تحت نظارت، از جمله برنامه تحقیق و توسعه جاری غنیسازی خود را که با هدف انباشت اورانیوم غنی شده صورت نمیگیرد، ادامه خواهد داد.
پس از بسته شدن توافق موقت، مسئولان ایرانی بارها تأکید کردهاند که ایران برنامه تحقیق و توسعه خود را با جدیت ادامه خواهد داد و وضعیت مطرح در توافق ژنو درباره تحقیق و توسعه را از نقاط روشن آن دانستهاند.
نکته مهم آنکه توافق ژنو بر تحقیق و توسعه هستهای ایران محدودیتی جز تلاش برای انباشته کردن محصول غنیشده آن اعمال نکرده است و برنامه تحقیق و توسعه در ایران در حوزههای گوناگون و از جمله تحقیقات پیشین بدون مانعی در جریان خواهد بود.
این در حالی است که از زمان رسیدن طرفین به توافق در ژنو، برخی رسانههای ایران در نتیجه اشتباه در ترجمه و یا برای تخریب توافق، اصرار دارند که ایران تنها مجاز به پیگیری برنامه تحقیق و توسعه قبلی خود است و مجاز نیست برنامههای جدیدی آغاز کند.
رونمایی از چند دستاورد جدید هستهای در حوزه سلامت در یکشنبه بیست و یکم فروردین، فرصتی ایجاد کرد تا بار دیگر تبلیغ شود که «توافق ژنو عملا تحقیق و توسعه در زمینه غنیسازی را به تحقیق و توسعه موجود محدود میکند و این دقیقا به این معناست که تحقیق و توسعه غنیسازی و ماشینهای سانتریفیوژ عملا رو به تعطیلی خواهد رفت».
این در حالی است که ملموس کردن استفادههای فراوان ممکن از فناوری هستهای برای عموم مردم ایران، سیاستی است که رسما از سوی صالحی در صدا و سیما نیز اعلام شده است.