قدمت استون هنج بارها و بارها توسط دانشمندان در بررسی های باستان شناسی اعلام شده است اما این بار و بررسی های اخیر حاکی از آن است که ستون های غول پیکر استون هنج مدتها پیش از رسیدن انسان ها در این منطقه وجود داشته اند و معماران ما قبل تاریخی این بنای یادبود را به دور این ساختار سنگی مرموز ساختهاند.
بالاخره داستان مرموز این که چرا استون هنج روی فلات گچی در دشت سالزبری ساخته شده است، و این که قدمت استون هنج به چه دوره ای از تاریخ می رسد، برملا شده است.
در این میان یک متخصص در خصوص قدمت سازه باستانی استون هنج ادعا میکنند که دو مورد از بزرگ ترین سنگهای استون هنج میلیون ها سال قبل از این که مردم دوره نوسنگی این بنا را بسازند، در این سایت قرار داشتهاند.
با این حال و به گفته دانشمندان، هم ترازی تصادفی این دو سنگ با طلوع و غروب بلندترین و کوتاه ترین روزهای سال باعث شده که مردم باستانی استون هنج را به دور آن ها بسازند.
مایک پیتس متخصص تاریخ بریتانیا و یکی از دانشمندانی است که در سایت باستانی استون هنج حفاری تحقیقاتی داشته است.
وی در مقاله ای که اخیرا منتشر شده است، بیان میکند که در سال 1979 ، یک چاله به قطر شش متر در کنار سنگ هیل پیدا کرده است و سنگ هیل در فاصله 75 متری از مرکز استونهنج قرار دارد. این سنگ که تقریبا 60 تن وزن دارد، برخلاف دیگر سارسن، نوعی ماسهسنگ، شکل و آرایش خاصی ندارد.
از نظر کسی که داخل استون هنج است و به سمت سنگ هیل نگاه میکند، خورشید در اواسط تابستان و زمستان در این نقطه طلوع و غروب میکند و پیتز بر این باور است که این چاله زمانی محل قرارگیری اصلی سنگ هیل بوده است.
دومین سنگ در مرکز حلقه سنگ ها در زمان انقلاب زمستانی و تابستانی، با سنگ هیل و خورشید همتراز است. این سنگ که با نام «سنگ 16» شناخته میشود، نیز یک چاله در کنار خود دارد که گمان میرود جای اصلی آن بوده است.
پیت در خصوص قدمت استون هنج و این سازه مرموز میگوید:
تاکنون گمان میکردیم که همه سارسنها در استونهنج از مالبورگ داونز در چند کیلومتری این محل آمده است. ممکن است بعضی از سنگها محلی باشد و جای اصلی سنگ هیل همان چاله کناریش باشد که البته اگر بخواهید سنگ به این بزرگی را حرکت دهید، باید تراشش دهید تا راحتتر جابهجا شود مگر این که محل جابهجایی در همان نزدیکیها باشد. منطقی به نظر میرسد که سنگ هیل از ابتدا در همین محل به صورت نیمه مدفون وجود داشته و فقط محل قرارگیری آن تغییر داده شده است.
بد نیست بدانید که سارسن ، لایهای از ماسه است که میلیون ها سال قبل روی لایهای از گچ دشت سالزبری به وجود آمده است.
طی عصرهای یخبندان، خاک منجمد به طور مداوم باعث یخ زدن و ذوب شدن این لایه گچی شده است و سارسنها را از هم پاچیده است. با گذشت هزاران سال، این سنگها زیر سطح غرق شدهاند و چندین قطعه سنگ بیرون ماندهاند.
هر چند که در بررسی های جدید باستان شناسی در سال های جدید احتمال دارد که قدمت استون هنج باز هم تغییر کند اما این سنگ ها در اندازه های مختلفی هستند و در دشت سالزبری، مارلبرگ داونز، همپشایر، اسکس، دورست و کنت پیدا میشوند.