قبل از توضیخ در خصوص خواص دانه چیا باید بدانید که دانه چیا از خانواده نعنا و از گیاهان بومی مکزیک و گواتمالا است که بهخاطر خواص مفیدش، بهعنوان یک منبع غذایی محبوب شناخته میشود. این دانه اندازه بسیار کوچکی دارد و در دو رنگ سیاه و سفید و گاهی خاکستری، قرمز و قهوهای دیده میشود.
پوسته خارجی خشک و سفت این تخم وقتی در آب قرار میگیرد، با جذب بالای آب به شکل ژلهای غلیظ درمیآید. دانه چیا سرشار از فیبر، پروتئین، اسیدهای چرب امگا-۳، امگا-۶ و امگا-۹، ویتامینهای C و B و مواد معدنی مانند کلسیم، آهن، منیزیم و روی است.
دانه چیا منبع غنی از مواد مغذی است که تاثیر مثبتی بر سلامت و کنترل وزن دارد. اسیدهای چرب امگا-۳، پروتئین، فیبر، آنتیاکسیدانها و مواد معدنی موجود در این دانه گیاهی به سلامتی عمومی بدن کمک کرده و برای سلامت قلب و عروق، کاهش فشار خون، بهبود عملکرد گوارش، تقویت باروری و سیستم ایمنی بدن مفید است. فیبر و پروتئین بالای دانه چیا باعث شده که گزینه محبوبی برای سالمخواران، گیاهخواران و ورزشکاران باشد.
اشکال مختلف دانه چیا
دانه چیا دو نوع سیاه و سفید دارد که هیچ تفاوتی از لحاظ ارزش غذایی ندارند؛ تنها میزان پروتئین دانه چیا سیاه کمی بیشتر است.
ارزش غذایی دانه چیا
دانه چیا، ارزش غذایی بالایی دارد و در حقیقت به عنوان یکی از خوراکیهای غنی و مفید شناخته میشود. هر وعده دانه سیاه خشک، حدود دو و نیم قاشق غذاخوری است که ۱۴۰ کالری، ۵ گرم پروتئین، ۱۰ گرم فیبر، ۱۲ گرم کربوهیدرات و ۹ گرم چربی دارد که از این میزان، ۸ گرم آن چربیهای سالم برای قلب هستند.
کالری یک قاشق غذاخوری دانه چیا
هر یک قاشق غذاخوری دانه چیا برای مصرف روزانه، ۷۰ کالری دارد.
طبع دانه چیا در طب سنتی
دانه چیا، گیاهی با طبع سرد و تر با ویژگیهای بسیار عالی و منبع فوق العاده اسیدهای چرب امگا-۳ و اسیدهای چرب ضروری آلفا لینولنیک و اسید لینولئیک است.
خوردن دانه چیا به صورت پخته شده
- فرنی دانه چیا درست کنید. 1 تا 2 قاشق غذاخوری (15 تا 30 میلی لیتر) دانه چیا را در یک فنجان (240 میلی لیتر) شیر گرم یا هر جایگزین شیر مخلوط کنید. بگذارید 10 تا 15 دقیقه بماند تا مخلوط به شکل ژل درآید. [3] این مخلوط به تنهایی کاملاً ملایم است، بنابراین میتوانید از خوردن با میوههای تکهشده، میوههای خشک، آجیل یا عسل لذت ببرید. در صورت تمایل با کمی دارچین یا نمک دریایی طعم بیشتری اضافه کنید.
- 2 قاشق غذاخوری (30 میلی لیتر) یک فرنی غلیظ درست می کند. اگر مخلوط رقیقتری را ترجیح میدهید، کمتر استفاده کنید.
- در حالی که مخلوط در حال ژل شدن است، هر طعم دهنده مایع یا پودری را هم بزنید تا طعم بیشتری به آن اضافه شود. پودر کاکائو، پودر مالت یا آب میوه را امتحان کنید.
خوردن دانه چیا به صورت نپخته
- دانه های چیا را با بلغور جو دوسر، ماست یا سایر غذاهای مرطوب مخلوط کنید. یکی از رایجترین روشهای خام خوردن دانههای چیا، پاشیدن یا مخلوط کردن آنها در غذاهای دیگر است. آنها را در هر غذای مرطوبی هم بزنید تا دانه های خشک ژلاتینی و لطیف شوند، که به آنها کمک می کند تا به وضوح کمتر با غذا ترکیب شوند.
- چیا را با پاشیدن 1 یا 2 قاشق غذاخوری (15 یا 30 میلی لیتر) دانه چیا روی بلغور جو دوسر، ماست یا غلات صبحانه به صبحانه خود اضافه کنید.
- برای یک میان وعده رژیمی یا ناهار سبک، 1 تا 2 قاشق غذاخوری (15 تا 30 میلی لیتر) دانه چیا را در یک فنجان پنیر کوتاژ بریزید.
- دانه های چیا را با مواد ساندویچ مرطوب مخلوط کنید. از سالاد تن ماهی یا سالاد تخم مرغ برای ساندویچ های خوش طعم، یا کره بادام زمینی یا فندق برای ساندویچ های شیرین استفاده کنید.
خواص کلی دانه چیا چیست؟
- کنترل فشار و قند خون
- بهبود سلامت اعصاب
- بهبود سلامت قلب
- تقویت استخوان ها
- تقویت و سلامت دندان
- حاوی انتی اکسیدان و پیشگیری از سرطان
- رفع بی خوابی و کم خوابی
- افزایش انرژی و ایجاد نشاط
- سلامت پوست و مو
- افزایش رشد ناخن ها
- کنترل و کاهش وزن
- حاوی مواد معدنی (کلسیم، فسفر، منگنر، روی و مس)
- حاوی ویتامین B3
خواص دانه چیا برای افزایش انرژی
مواد مغذی بسیاری در دانه چیا وجود دارند که از آن جمله میتوان به ویتامین B3، نیاسین و همچنین تیامین اشاره کرد که این مواد مغذی در افزایش انرژی و همچنین برطرف کردن بدخلقی و ایجاد نشاط در افراد موثر است.
خواص دانه چیا برای چاقی صورت
دانه چیا تاثیر خاصی برای چاقی صورت ندارد؛ با این حال، بهخاطر میزان پروتئینش، میتواند روی فرم ماهیچههای صورت تاثیر گذاشته و از از افتادگی لب و چروکهای صورت جلوگیری کند.
خواص دانه چیا برای پوست
این دانه گیاهی علاوه بر لاغری شکم و پهلو، برای پوست هم مفید است و باعث رشد و تقویت ناخنها هم میشود. خواص ضد التهابی موجود در دانه چیا میتواند به کاهش چین و چروکهای صورت کمک کند و در عین حال پوست را جوان و سالم نگه دارد. ویتامین، آهن و پتاسیم موجود در این دانه، باعث افزایش خاصیت انعطافپذیری، شفافیت و صاف شدن پوست میشود.
خواص دانه چیا برای تیروئید
دانه چیا منبع سرشار از امگا ۳ است که نوعی اسید چرب با ویژگیهای ضدالتهابی محسوب میشود که التهاب موجود در غده تیروئید بیماری تیروئید هاشیموتو، تیروئید حاد یا دیگر شکلهای بیماری تیروئید را کاهش میدهد.
خواص دانه چیا برای تنبلی تخمدان
دانه چیا یک منبع عالی سرشار از کلسیم، منیزیم، آهن و زینک است که تمام زنان مبتلا به سندرم تنبلی تخمدان (تخمدان پلیکیستیک) باید آن را مصرف کنند. مصرف منظم این ماده سرشار از اسید چرب امگا ۳ و فیبر باعث تنظیم نوسانات هورمونی، تغییرات خلقوخو و سندرم متابولیک در زنان میشود.
خواص دانه چیا برای رژیم فاقد گلوتن
افرادی که به بیماری سلیاک دچار هستند، نمیتوانند مواد غذایی که در آن گلوتن وجود دارد، مصرف کنند. جالب است بدانید مصرف دانه چیا برای این افراد مفید است، زیرا فاقد گلوتن هستند و به بهبود بیماری سلیاک میکنند.
شاید برای شما نیز جالب باشد که بدانید، باید خشک شدن دهان را جدی گرفت برای این منظور به مقاله خشکی دهان و گلو مراجعه نمایید.
میزان فیبر موجود در دانه چیا بهقدری زیاد است که یک کاسه کوچک این دانه برای حفظ سلامت کل بدن و دستگاه گوارش کافی است. افزون بر اینکه، دانه چیا کالری بسیار پایینی دارد و بههمین دلیل گزینه عالی برای افرادی است که قصد لاغری شکم و پهلو دارند یا بهطورکلی میخواهند وزن کم کنند.
دانه چیا برای چه کسانی مضر است؟
دانه چیا برای افرادی که داروهای ضدانعقاد، ضدپلاکت (جلوگیری از لخته خون)، داروهای فشارخون بالا، داروهای سرطانی، آنتی اکسیدان، و اسیدهای چرب امگا ۳ مصرف میکنند، مضر است و با این داروها تداخل پیدا میکند. افراد مبتلا به دیابت و فشار خون بالا هم پیش از مصرف باید با پزشک متخصص مشورت کنند.
عوارض و مضرات دانه چیا
زیادهروی در مصرف دانه چیا ممکن است عوارض جانبی داشته باشد ازجمله:
- مشکلات گوارشی
- واکنشهای آلرژیک و حساسیتی
- افزایش وزن و چاقی
هرچند که مصرف متعادل این دانه گیاهی، عوارض و مضراتی برای بدن ندارد و باعث بهبود سلامت بدن میشود.
دانه چیا را کی بخوریم؟ (بهترین زمان مصرف دانه چیا)
بهترین زمان مصرف دانه چیا، صبحها با معده خالی است؛ چرا که باعث تقویت متابولیسم شده و به گوارش کمک میکند. بنابراین، بهتر است اول روز قبل از غذا دانه چیا را بخوریم.
بهترین زمان مصرف دانه چیا برای لاغری
اگر دانه چیا را برای لاغری و کاهش وزن مصرف میکنید، بهترین زمان مصرف آن، صبحها بهشکل ناشتا است. فیبر موجود در این دانه باعث میشود که مدت زمان بیشتری احساس سیری و پری در معده داشته باشید و احتمال پرخوری در طول روز را کاهش میدهد. بهترین راه برای شروع سالمخواری و لاغری، اضافه کردن دانه چیا به اسموتی یا ماست در وعده صبحانه است یا میتوانید با ترکیب دانه چیا با شیر و عسل و میوه خشک، پودینگ درست کنید.