به گزارش خبرگزاری مهر، هانی زاده در ادامه نشست بررسی انتخابات مصر درباره جایگاه اخوان المسلمین در آینده حکومت مصر اظهار داشت: از آنجایی که گروه اخوان المسلمین از سوی دولت موقت مصر در فهرست سازمانهای تروریستی قرار گرفته است طبیعی است که اجازه فعالیت سیاسی به آن داده نمی شود ولی برای اینکه نوعی تقابل میان اسلامگرایان چه در بدنه اخوان المسلمین و چه در بدنه سلفی ها ایجاد شود معمولا از شخصیتهای بی نشان و اسلامگرایان معتدل در دولت و پارلمان استفاده خواهد شد (مشروط بر اینکه گرایش فیزیکی و اندیشه ای با اخوان المسلمین نداشته باشند) و در پارلمان آتی نیز چهره های مذهبی و دینی وجود خواهند داشت، اما وابسته به اخوان المسلمین نخواهند بود.
از سوی دیگر اخوان المسلمین از آنجایی که تجربه مبارزاتی 80 ساله دارند برای دولت عبدالفتاح السیسی مشکل ساز خواهند شد و سهم خود را با خشونت مطالبه خواهند کرد. اخوان المسلمین به فعالیتهای زیر زمینی و خشونت روی خواهد آورد. سناریوی ادامه اعتراضات و فعالیتهای زیر زمینی از سوی اخوان المسلمین در آینده محتمل تر خواهد بود. نظامیان نیز به دنبال این هستند که فضا را در مصر امنیتی کنند تا پایگاه های خود را تحکیم بخشند. همین شرایط را جمال عبدالناصر در دهه 60 زمانی که یکی از اعضای اخوان المسلمین به دنبال ترور وی بود را اجرا کرد و این گروه را در زمره سازمانهای تروریستی قرار داد و شماری از رهبران اخوان را اعدام کرد. عبدالفتاح السیسی نیز اکنون به دنبال تکرار این حوادث است و این سناریویی است که “حسنین هیکل نویسنده” نامدار مصری در ورای آن قرار داشت. به هر حال عربستان سعودی، رژیم صهیونیستی و آمریکا در پی ساقط کردن اخوان المسلمین بودند و به هدف خود نیز رسیدند.
سید مرتضی فتاحی نیز در این رابطه به اشاره به نشست اخیر اخوان المسلمین در بروکسل اعلام کرد که شاید این گروه با برنامه ریزی و تغییر اسم و اساسنامه بتواند در آینده ای دورتر در پارلمان مصر حضور یابد.
در رابطه با سیاست خارجی مصر پس از به قدرت رسیدن عبدالفتاح السیسی در این کشور نیز عنوان شد که سیاست خارجی مصر تابع عربستان سعودی و آمریکا است و طبیعی است که این تاثیرگذاری بخشی از آن جنبه اقتصادی دارد چرا که مصر از درآمد سرانه پایینی برخوردار است و صنعت توریسم این کشور که یکی از منابع اصلی درآمدزایی برای مصر است ارتباط مستقیمی با امنیت دارد و فضایی باید باشد تا گردشگران بتوانند وارد مصر شوند.
با این حال عربستان سعودی به خاطر اینکه سیاستگذاری خارجی و داخلی مصر را مهار کند سالانه 14 میلیارد دلار به قاهره کمک می کند و تنها هدف این است که مصر به سوی ایران متمایل نشود آمریکایی ها نیز می خواهند یک حاکم قدرتمندی بتواند امنیت را در مصر برقرار کند نه به این دلیل که خود مصر برای آمریکا مهم است بلکه به این دلیل که امنیت رژیم صهیونیستی برای واشنگتن حائز اهمیت است و ناامنی در مصر ممکن است مورد سوءاستفاده اسلامگرایان قرار بگیرد و به مرزهای فلسطین اشغالی نیز کشیده شود لذا سیاست خارجی مصر تابعی از سیاستهای آمریکا و عربستان است و طبیعی است به خاطر حل مشکلات اقتصادی خود از طریق کمکهای ریاض و واشنگتن از دایره سیاستهای این دو کشور خارج نشود لذا سیاست خارجی مصر به طور کلی در دوران عبدالفتاح السیسی تغییر نخواهد کرد و همان سیاست دوران حسنی مبارک خواهد بود.
فتاحی نیز در این رابطه گفت: با توجه به وضعیتی که نظام بین الملل دارد و کاملا چند قطبی است ما حمایت های “ولادیمیر پوتین” رئیس جمهوری روسیه از مصر در پیش و در حین انتخابات این کشور را بی دلیل نمی بینیم لذا ممکن است عبدالفتاح السیسی برای اینکه نشان دهد غربگرا نیست تا حدودی به سوی مسکو گرایش پیدا کند.
هانی زاده درباره تعامل ارتش مصر با اسلامگرایان غیر اخوانی نیز اظهار داشت: در اینجا باید به سکولاریسم و انواع آن که شامل انگلیسی و فرانسوی است اشاره کرد. سکولاریسم فرانسوی در تقابل با دین و مذهب است یعنی هیچگونه حقی برای حاکمیت در دین نمی داند بلکه به عنوان یک پدیده اجتماعی به آن نگاه می کند اما انگلیسی ها مقداری دلپذیرتر با مذهب تعامل می کنند الان شیوه ای که در ترکیه وجود دارد شیوه اسلامگرایی سنتی نیست بلکه یک نوع انتقال از سکولاریسم فرانسوی به سوی سکولاریسم انگلیسی است.
عبدالفتاح السیسی نیز به سوی سکولاریسم انگلیسی گرایش دارد و نمی خواهد با اسلامگرایان برخورد کند و نمی خواهد برخورد تهاجمی داشته باشد اما اسلامگرایانی که سیاسی کاری می کنند و دارای تشکل هستند قطعا با آنها برخورد خواهد کرد و اجازه نخواهد داد چنین اسلامگرایانی وارد عرصه سیاست شوند ولی ژنرال السیسی به صورت انفرادی و غیر تشکیلاتی ممکن است اجازه دهد چنین اسلامگرایانی در پارلمان حضور داشته باشند این نشان می دهد که وی همان نقش انور سادات را در این زمینه ایفا خواهد کرد (یعنی فضای بازی که در اوایل حکومت خویش برای اسلامگرایان به وجود آورد.)
فتاحی نیز افزود: در تکمیل فرمایش جناب آقای هانی زاده عرض کنم طبیعتا السیسی خط مشیی را که در خصوص اسلامگرایی دنبال می کند در واقع پشتیبانی از یک اسلام رسمی است، اسلامی که دانشگاه الازهر حامی آن است و گویی وی قصد دارد در سطح لایه های اجتماعی اعتقادات عوام گرایانه در سطح جامعه دامن بزند.
هانی زاده درباره روابط تهران و قاهره در دوران حکومت عبدالفتاح السیسی نیز گفت: غرب همیشه به دنبال حفظ مصر بوده است و روابط تهران و قاهره نیز همواره تحت تاثیر استعمارگران بوده است. از سوی دیگر مصر همیشه از ایران به عنوان باج خواهی از کشورهای عربی استفاده کرده است. تا زمانی که کمک کشورهای عربی کمک خود را به مصر قطع نکنند قاهره چتر حمایتی خود را از این کشورها خواهد داشت. اظهارات اخیر عبدالفتاح السیسی درباره ایران و ارتباط آن با امنیت خلیج فارس حامل این پیام برای کشورهای عربی است که قاهره به دنبال تامین امنیت این کشورها است ولی نباید انتظار داشت که در فرآیند زمانی کوتاه مدت و مشخص قاهره روابط خود را با تهران از سر بگیرد.
روابط دو کشور در هر دوره تابع تحولات سیاسی بوده است و از سوی دیگر مادامی که مشکل ایران با غرب حل نشود امکان برقراری رابطه میان مصر و ایران وجود ندارد. همچنین به دلیل نفوذ وهابیت در لایه های زیرین جامعه مصر و ایجاد فضای ضد شیعی، برقراری رابطه به راحتی امکانپذیر نیست.
فتاحی نیز با اشاره به دعوت عربستان از مصر برای عضویت در شورای همکاری خلیج فارس گفت: فکر می کنم دعوت از مصر دل نگرانی است که نظریه پردازان موازنه همه جانبه به آن اشاره کرده اند طبیعتا بین کشورهایی که از وضعیت خاص اپوزسیون برخوردار هستند این چند کشور به سمت اتحاد بروند.
نیروهای اپوزسیونی که اکنون در مصر فعالیت می کنند احتمال می رود همان نیروهای سلطانیسم منطقه خلیج فارس و امارات را با وجود شکوفایی اقتصادی این کشور دچار چالش کنند پس طبیعی است از مصر برای حضور در شورای همکاری خلیج فارس دعوت به عمل آید.
احتمالا تا چند سال آتی به خاطر مشکلات اقتصادی که مصر دارد و به دلیل وابستگی مالی به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، این کشور نخواهد توانست خط مشی مستقلی را در عرصه سیاست خارجی داشته باشد لذا گشایش در روابط تهران – قاهره در آینده نزدیک وجود ندارد.
تهیه و تنظیم: سمیه خمارباقی