گوناگون

یک جامعه شناس: اعتیاد، پاسخ به بن بست اجتماعی است

اعتیاد، معضلی که درباره آن بسیار گفته‌اند و بسیار شنیده‌ایم اما با این حال هنوز هم یکی از جدی‌ترین معضلات جامعه است و اقشار مختلف را تهدید می‌کند، بلای خانمان‌براندازی که زن و مرد، پیر و جوان، تحصیل‌کرده و بی‌سواد نمی‌شناسد و هر روز با اشکال جدید سلامت اجتماع را تهدید می‌کند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان، شاید زمانی که بحث اعتیاد زنان و آسیب‌های آن در جامعه مطرح می‌شود، لزوم چاره‌اندیشی در خصوص این معضل اجتماعی بیش از پیش احساس شود.

بسیاری از جامعه‌شناسان معتقدند، اعتیاد زنان با توجه به نقش تربیتی زن در جامعه آسیب‌زاتر از اعتیاد مردان خواهد بود و زنان در این امر بسیار آسیب‌پذیرتر از مردان هستند.

به گفته دکتر علی فرهودیان، رییس مرکز تحقیقات سوءمصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، میزان ابتلای زنان به اعتیاد به شدت در حال افزایش بوده و حدودا دو برابر شده است و در بسیاری از افراد سن اولین تجربه مصرف مواد به 14 تا 19 سال رسیده است.

او معتقد است در حال حاضر با پدیده تلسکوپی در اعتیاد مواجه هستیم به این معنا که رشد معضل اعتیاد در زنان بسیار سریع‌تر از مردان است، اگرچه نقش ژنتیک در گرایش مردان به مواد مخدر بیشتر است اما بر اساس نتایج برخی مطالعات، زنان بیشتر تحت تاثیر وضعیت اجتماعی، استعمال مواد مخدر را شروع می‌کنند و ادامه می‌دهند.

به گواه آمار، تعداد زنان معتاد در جامعه رشد روزافزون دارد و این امر هر روز بیشتر از پیش بنیان خانواده را تهدید می‌کند. حال سوالی که مطرح می‌شود این است که چه کسی یا چه چیزی را می‌توان در اعتیاد زنان مقصر دانست؟

غلامرضا حسنی درمیان، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد و جامعه‌شناسی است که اعتیاد زنان را خروجی یک ساختار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می‌داند و معتقد است هیچ نهادی به تنهایی در این امر مقصر نیست.

او جریان اجتماعی را جریانی زنده و پویا می‌داند و اظهار می‌کند: اگر برای این جریان سمت و سویی قائل نشویم و برنامه‌ای نداشته باشیم، آسیب‌ها افزایش می‌یابد، باید جمعیت مدیریت شود. وقتی نیازهای افراد در قالب‌های مشروع اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ارضا نشود، افراد به دنبال ارضای آن از کانال‌های پرخطر می‌روند.

وی می‌گوید: اعتیاد پیامد دسته‌ای از عوامل است که زمینه‌ساز گرایش به آن می‌شوند؛ به لحاظ جامعه‌شناسی اعتیاد به نوعی پاسخ به یک بن‌بست اجتماعی است؛ به عبارت دیگر زمانی که فرد در یک بن‌بست اجتماعی قرار می‌گیرد و مهارت حل آن را ندارد، به دنبال راهی برای پر کردن این خلاء است و اعتیاد یکی از راه‌هایی است که افراد به آن روی می‌آورند تا از مساله عبور کنند اما به دلیل اینکه مساله همچنان وجود دارد و حل نشده است، اعتیاد ادامه می‌یابد.

بسترخواهی جنسیتی از دلایل اعتیاد زنان است

حسنی، محرومیت‌های اجتماعی را یکی از دلایل گرایش زنان به اعتیاد می‌داند و اظهار می‌کند: بسترخواهی‌های جنسیتی از دیگر دلایل اعتیاد زنان است به این معنا که ممکن است دختران به دلیل تفاوت‌هایی که بین آنان و پسران وجود دارد بخواهند استقلال‌طلبی خود را به نمایش بگذارند و رفتارهایی مشابه مردان انجام دهند.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به افزایش حضور اجتماعی زنان، می‌گوید: اگر این حضور در حوزه‌های مختلف جهت مثبت نگیرد، الگوهای رفتار آسیبی تحت تاثیر فضاهای ناسالمی که ممکن است وجود داشته باشند، به زنان نیز انتقال می‌یابد و چون زنان جنبه‌های عاطفی قوی‌تری دارند ممکن است در این زمینه آسیب‌پذیرتر باشند بنابراین بسترهای ناسالم برای حضور اجتماعی زنان از دیگر عواملی است که می‌تواند باعث گرایش زنان به مواد مخدر شود.

وی به افزایش طول دوران تجرد در جامعه کنونی، اشاره و خاطرنشان می‌کند: این امر باعث می‌شود تعامل زنان و زمینه‌های پرخطر برای حضور آنان در محیط‌های اجتماعی افزایش داشته باشد و از آنجا که مدیریت دقیقی بر روی این محیط‌ها صورت نمی‌گیرد، بستر مناسبی برای سودجویان فراهم می‌شود تا از این طریق زمینه گرایش زنان به اعتیاد فراهم شود.

حسنی با تاکید بر اینکه نباید به دنبال کاهش حضور زنان در جامعه بود، تصریح می‌کند: باید برای حضور آنان در جامعه بسترسازی سالمی صورت گیرد و زمینه‌های آسیب‌زا کاهش یابد.

این جامعه‌شناس یکی از مسائل مطرح شده در توسعه را مدیریت اوقات فراغت می‌داند و می‌گوید: در جامعه ما مکانیسم دقیقی برای پر کردن اوقات فراغت وجود ندارد و با توجه به حضور دختران در عرصه‌های اجتماعی، این امر ممکن است باعث شود دختران به سمت تجمع‌های آسیب‌زا بروند؛ باید بسترهای سالمی برای پر کردن اوقات فراغت زنان فراهم شود تا از این طریق احتمال گرایش آنان به اعتیاد کاهش یابد.

حسنی در خصوص دلایل تمایل بیشتر زنان برای استعمال مخدرهای صنعتی، با اشاره به اینکه اعتیاد برای زنان به ویژه آنان که سن کمتری دارند، بیشتر جنبه تفنن و سرگرمی دارد، می‌گوید: مخدرهای صنعتی در ابتدای مصرف نمود ظاهری کمتری دارند به همین دلیل زنان به این مخدرها گرایش بیشتری دارند.

آموزش مهارت‌های زندگی، راهکار کاهش آمار اعتیاد زنان

وی، آموزش مهارت‌های زندگی را از راهکارهای کاهش آمار ابتلای زنان به اعتیاد می‌داند و تصریح می‌کند: همچنین باید بسترهای حضور زنان در جامعه سالم‌سازی شود؛ باید دختران از آسیب‌های جسمی و روحی اعتیاد آگاه شوند و باید در این زمینه حساسیت‌سازی شود.

حسنی ادامه می‌دهد: زنان ظرفیت‌های جامعه هستند و حضور آنان در اجتماع اهمیت بسیاری دارد؛ با توجه به نقش تربیتی زنان، آسیب دیدن یک زن ممکن است پیامدهای بسیاری بدتری از آسیب دیدن مرد برای جامعه در پی داشته باشد زیرا در این صورت زن نمی‌تواند نقش تربیتی خود را به خوبی ایفا کند و در نتیجه ضربه مهلکی به پیکره اجتماع وارد می‌شود.

این جامعه‌شناس با تاکید بر اینکه باید مساله اعتیاد در جامعه به صورت دقیق ریشه‌یابی و حل شود، عنوان می‌کند: این امر به ویژه در حوزه زنان باید به صورت ریشه‌ای حل شود زیرا وجود اختلالات این چنینی در زنان به نهاد پرورش جامعه آسیب می‌رساند و پرورش اخلاقیات و تربیت را در جامعه مختل می‌کند.

کارشناسان و صاحب‌نظران به این امر اذعان دارند که امروز افزایش اعتیاد در بین بانوان در حال تبدیل‌ شدن به یک بحران جدی است و با توجه به نقش کلیدی زنان در تربیت نسل‌های آینده، باید راهکاری برای برون‌رفت از این معضل ارائه شود…

انتهای پیام

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا