مهاجرت شاهپروانهها توسط محققیان رمزگشایی شد؟ این موضوعی بود که محققان سال ها در پی دستیابی به راز و رمزهای این مهاجرت بزرگ بودند چرا که شاهپروانه تنها حشرهای است که مهاجرتی چنین طولانی دارد و در مدت دو ماه حدود پنج هزار کیلومتر از فراز کوههای بلند از کانادا به مکزیک سفر میکند.دانشمندان بر این باورند که راز مهاجرت بزرگ شاهپروانهها – یا همان پروانه مونارک یکی از معروفترین و شگفتانگیزترین اسرار طبیعت را دریافتهاند. با میهن پست همراه شوید.
مهاجرت شاهپروانهها اگر چه دیگر توسط محققیان رمزگشایی شد اما نکته قابل توجه اینجاست که این موجود زیبا چگونه راه خود را در این مسیر طولانی پیدا میکند و به نقطه مورد نظر میرسد؟ این معمایی بود که دیگر توسط زیستشناسان رمزگشایی شده است.
اکنون زیستشناسان با مطالعه بر روی مهاجرت شاهپروانه و با استفاده از ریاضی و کمک ریاضیدانان قطبنمای این پروانهها را شبیهسازی کردهاند و پروفسور الی شلیزرمن استاد ریاضی دانشگاه واشنگتن که این تحقیق را سرپرستی کرده میگوید هدف این پژوهش شناسایی سیستمهای عصبی و فهم قواعدی بوده که بر آنها حاکم است و این در حالی است که مهاجرت آنها پس از دو ماه پرواز در جای مشخصی در مرکز مکزیک به پایان می رسد، با صرف حداقل انرژی و استفاده از فقط چند نشانه برای جهتیابی.
محققان به هنگام پژوهش در خصوص مهاجرت شاهپروانه سعی کردند فعالیت نورونهای شاخک و چشم شاهپروانهها را مستقیما ثبت کنند و متوجه شدند که راهنمای جهتیابی شاهپروانهها به تمامی به خورشید بستگی دارد- به جای خورشید در افق و اینکه چه زمانی از روز است.
به گفته پروفسور شلیزرمن این به پروانهها امکان میدهد با قطبنمای خورشیدی خود در تمام روز به سمت جنوب پرواز کنند و پس از شناسایی مکانیسم جهتیابی شاهپروانهها، پروفسور شلیزرمن این سیستم را بر اساس همان دو مکانیسم شبیهسازی کرد؛ “یکی نورونهای ‘ساعت’ در شاخک پروانه و دیگری نورونهای ‘آزیموث (جهتیاب)’ در چشم پروانه که موقعیت خورشید را در آسمان رصد میکنند.”
پروفسور شلیزرمن میگوید:
این مدل شبیهساز دو علامت را دریافت و آنها را با هم تطبیق میدهد تا به سیستم بگوید برای باقی ماندن در مسیر درست به چه تغییر جهتی نیاز است واین خیلی جالب است چون نشان میدهد چگونه رفتار از ترکیب این علائم عصبی شکل میگیرد. بنابراین ما میتوانیم با استفاده از این مفاهیم روبوتی بسازیم که همین کار را بکند، هم از خورشید انرژی بگیرد هم با کمک آن جهتیابی کند.
در مرحله بعد پروفسور شلیزرمن و همکارانش قصد دارند یک شاهپروانه روباتی بسارند که بتواند شاهپروانههای واقعی را در مسیر مهاجرت دنبال و ردیابی کند و وی در این خصوص میگوید:تعداد شاهپروانهها در حال کاهش است و ما میخواهیم این پروانه را که تنها پروانهای است که چنین مسافت درازی را مهاجرت می کند برای سالیان سالیان در کنار خود داشته باشیم.
به گفته پروفسور متیو کاب از دانشگاه منچستر نتایج این تحقیق نشان میدهد پیشرفتهترین روباتها در قیاس با سادهترین سیستمهای عصبی چقدر پیش پا افتاده هستند.
با هم در میهن پست تصاویری زیبا و دیدنی از مهاجرت دسته جمعی شاه پروانه ها را تماشا می کنیم
منبع BBC