در حالی که کمتر از دو هفته دیگر به زمان برگزاری دور جدید مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+ ۵ در وین باقی مانده، اعضای این گروه به منظور هماهنگی مواضع خود، نشستی برگزار کردند؛ نشستی که به طور مرسوم پیش از هر دوره از مذاکرات برگزار میشود و از قضا، این بار همزمان با هنگامی است که بخش مهمی از وقت و انرژی تیم مذاکره کننده ایرانی صرف مسائل حاشیهای شده است.به گزارش «تابناک»، روز گذشته، دیپلماتهای ارشد کشورهای عضو گروه ۱+ ۵ در بروکسل با یکدیگر دیدار کردند تا درباره راهبرد خود نسبت به مذاکرات هستهای ایران با یکدیگر به گفتوگو بپردازند. این دیدار در شرایطی برگزار میشود که قرار است از نیمه ماه جاری میلادی و همزمان با دور جدید مذاکرات هستهای، روند تدوین پیشنویس توافقنامه جامع هستهای آغاز شود.
به نوشته «رویترز»، دیپلماتهای غربی گفتهاند در سه دور اخیر مذاکرات هستهای از ماه فوریه تاکنون، در یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث، یعنی سرنوشت رآکتور هستهای اراک، پیشرفتهایی صورت گرفته است؛ بنابراین، اکنون کشورهای غربی درصدد روشن کردن دقیق این مسأله هستند که چه موضوعات مهم دیگری باید در بازه زمانی سه ماهه آینده در مذاکرات هستهای مورد بحث و توافق قرار گیرد.
به هر حال، طرفین حاضر در ملاقات روز گذشته در بروکسل، جزئیات مباحث مطرح در این دیدار را بیان نکردهاند؛ اما سخنگوی کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفتوگوهای انجام شده را «مفید» دانسته است.
اما نکته بسیار مهمی که این دیدار ـ و موارد مشابه آن در دورههای پیشین مذاکرات ـ به ذهن متبادر میکند، تفاوت نگاه به موضوع مذاکرات هستهای در میان دو طرف مذاکره، یعنی ایران و گروه ۱+ ۵ است. در این راستا، در حالی که کشورهای عضو گروه ۱+ ۵ همه تلاش خود را برای حفظ یک موضع منسجم در مقابل ایران انجام میدهند، حجم حملات به تیم مذاکره کننده ایرانی به تازگی تا حدی در داخل تشدید شده که بخش عمده توان این تیم به جای تمرکز بر موضوع مذاکرات، صرف پاسخ به این حملات و انتقادها شده است.
شاید اهمیت این موضوع و تفاوت دو سوی میز مذاکره زمانی بیشتر روشن شود که توجه داشته باشیم دو محور اصلی در گروه ۱+ ۵، یعنی روسیه و آمریکا در هفتههای اخیر به سبب وقایع اوکراین وارد فاز تقابل جدی شدهاند؛ اما با وجود این، مقامات هر دو این کشور تأکید داشتهاند که تلاش خواهند کرد، نگذارند اختلافات بر سر اوکراین، به موضع منسجم و یکپارچه ۱+ ۵ در مقابل ایران ضربه بزند.
اما در این سوی ماجرا، بخش عمدهای از منتقدان تیم مذاکره کننده هستهای، به جای انتقادهای سازنده و طرح پیشنهادهای کاربردی، توجه و تمرکز خود را یا بر تخطئه کامل اعضای این تیم و طرح ادعاهای غیرمنصفانه علیه آنها معطوف کرده و یا ـ به ویژه در یکی دو هفته اخیر ـ با تمام قدرت و توان، در هم کوبیدن اساس توافقنامه مقدماتی هستهای ایران و گروه ۱+ ۵ در ژنو را هدف خود قرار دادهاند.
این در حالی است که از یک سو، مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنهای، بارها ضمن دفاع از اعضای تیم مذاکره کننده هستهای، آنها را «فرزندان انقلاب» نامیدهاند و از سوی دیگر، دیپلماتهای ارشد این تیم همواره تلاش داشتهاند از دیدگاههای کارشناسان حوزههای مرتبط در بحث مذاکرات بهره گیرند.
در مجموع، به نظر میرسد اگر منتقدان مذاکرات هستهای ـ که این روزها صدایشان از تریبونهای گوناگونی به گوش میرسد ـ واقعاً درصدد دستیابی به منافع ملی از طریق مذاکرات باشند، اصل وحدت و انسجام را وجهه همت خود قرار داده و به جای حمله و انتقاد غیرمنصفانه، نقد سازنده و ارائه پیشنهادهای عملی را در دستور کار خود قرار میدهند؛ امری که هرچند نسبت به مورد نخست دشوارتر است، اما نتیجه آن قطعاً تأمین کننده منافع ملی خواهد بود.