میهن پست – اگر کسی تا به حال پنیر خرما را از نزدیک ندیده ، از آن استفاده نکرده و یا نخورده باشد، حتما با شنیدن نام آن شاید این پیش زمینه در ذهنش ایجاد شود، که پنیر خرما چیزی نیست جزء پنیر های معمولی که شاید ترکیبی از خرما در آن استفاده شده باشد.اما لازم است بدانید که پنیر خرما اصلا ارتباطی به پنیری که از شیر تهیه می شود، ندارد.
پنیر نخل به ماده ترد، سفیدرنگ، خوردنی و شیرین بخش میانی سر درخت خرما گفته می‌شود. پنیر نخل در استان هرمزگان کور و در بوشهر غاپ نامیده می‌شود که برای دستیابی به آن معمولاً سر درخت را می‌اندازند و برگ‌ها و لیف‌های دور برگ‌ها را تا رسیدن به میانه و پنیر نخل، جدا می‌کنند.پنیر نخل در واقع ماده اولیه تشکیل تنه و برگ‌های نخل پیش از مرحله چوبی شدن است.
اگر چه بعضی از عشایر عادت دارند برای مهمان مهمی که سر می‌رسد گوسفندی قربانی کنند، حال اینکه مردم مناطق کویر به جای گوسفند یکی از درختان نخل‌شان را سر می‌زنند. در این میان در شهرهایی که درخت خرما وجود دارد رسم بر این است تا هرگاه اهالی مهمان ویژه‌ای دارند، یکی از درختان خرما – درخت پیر – را سر بریده و پنیر خرمای آن را پیشکش او می کنند.
پنیر نخل که در اصطلاح محلی به آن غاپ می گویند با رنگ سفید، در همه فصل های سال به دست می آید و در فصل های پر بارش از طعم شیرین تری برخوردار است.
درخت خرما با نام لاتین (phoenix dactlyliferal) یکی از سه نوع درخت میوه ای مهم از خانواده نخیلات می-باشد. درخت خرمای کبکاب از عمده ترین نوع نخیلات کشت شده در جنوب غربی ایران، استان بوشهر می باشد. قلب خرما که قسمت انتهایی بالای درخت و در حقیقت سلول های بنیادی درخت خرما را تشکیل می دهد از ارزش های غذایی بالایی برخوردار می باشد. به عنوان یک داروی محلی مورد استفاده متعددی از جمله تقویت بنیه و در درمان ضعف جنسی به کار برده می شود.
به منظور بررسی ارزش های غذایی این محصول درخت خرما میزان کربوهیدرات ها، پروتئین-ها، چربیها و مواد معدنی موجود در آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.پنیر خرما از چند درخت مختلف خرمای کبکاب از منطقه تهیه و توسط مخلوط کن خرد و در دمای ۷۰ درجه سانتیگراد بهصورت پودر خشک در آمد. چربی های نمونه ها استخراج و توسط روشBligh & Dyer و کروماتوگرافی GC مورد آنالیز قرار گرفت.
میزان پروتئین تام و کربوهیدرات ها به ترتیب با روش کجل- دال و لین – آینون (Eynon Lane –and Kjldahl) اندازه گیری شد. مواد معدنی موجود در نمونه ها توسط روش اتمیک آبزوربشن تعیین مقدار گردید. همچنین مقدار فیبر موجود در نمونه ها اندازهگیری شد.
یافته ها: میانگین مقدار چربی تام نمونه ها ۵/۰±۲۷/۰ گرم در ۲۸ گرم تعیین گردید. میزان اسیدهای چرب غیراشباع موجود در نمونه های مورد آزمایش عمدتاً اسیدهای چرب لینولئیک، لینولنیک و اولئیک جمعاً ۲/۲۷ درصد کل چربی ها را تشکیل می دهند. عمده ترین چربی اشباع موجود در نمونه ها اسید پالمتیک می باشد.
میزان پروتئین تام نمونه ها ۳/۰ گرم در هر اونس (۲۸ گرم) تخمین زده شد. مقدار کربوهیدرات نمونه ها ۲۹/۲ گرم در هر اونس تعیین مقدار گردید. مواد معدنی موجود در نمونه ها عمدتاً روی، آهن، منیزیم، فسفر، منگنز، کلسیم، پتاسیم و سلنیوم می باشد.
از نتایج این مطالعه این طور به عمل می آید که پنیر خرما حاوی اسیدهای چرب ضروری و مواد معدنی مفید به ویژه روی که اثرات ضد التهابی دارد می باشد. میزان فیبر خام موجود در نمونه ها ارزش غذایی آنها را بیشتر نشان می دهد و پیشنهاد می شود که این محصول بهعنوان یک مواد مغذی بدون کلسترول مورد استفاده در رژیم های غذایی مختلف قرار گیرد.
