فضاپیمای لیزا پتفایندر در حالی ماموریت مهمی را دنبال می کند که درست ماه دسامبر سال گذشته، آژانس فضایی اروپا – آنتن فضایی تداخلسنج لیزری- یا به اختصار فضاپیمای لیزا (LISA) را به فضا پرتاب کرد. امروز این فضاپیما بالاخره در جایی از فضا به نام نقطهی لاگرانژی قرار گرفت. بعضی از رصدخانههای فضایی را در نقاط لاگرانژی بین زمین و خورشید قرار میدهند. در این نقطه برایند نیروی گرانش زمین و خورشید صفر است و فضاپیما میتواند به همراه زمین در مدار خورشید بگردد. در ادامه با میهن پست همراه شوید.
فضاپیمای لیزا پتفایندر از آن جهت حائز اهمیت است که ماموریتی مهم را که به قول دانشمندان می خواهد برای اولین بار شنیدن صدای جهان است را دنبال کند.
بنابراین در توضیح تخصصی این فضاپیما باید گفت که درون فضاپیمای لیزا دو مکعب طلا – پلاتینیوم قرار دارد که نسبت به هم کاملا بیحرکت هستند. که کارستن دانزمن، سرپرست فیزیک گرانشی در موسسهی مکس پلانک و سرپرست فیزیک گرانشی در دانشگاه هانوفر در خصوص این فضاپیما میگوید:
ما با LISA Pathfinder آرامترین مکانی را ایجاد کردهایم که تاکنون برای بشر شناخته شده است. عملکرد این فضاپیما شگفتانگیز است و از انتظارات ما فراتر میرود که به این ترتیب، تمام صداهای کیهانی و اختلالات حذف میشوند و این فضاپیما میتواند ماموریتش را به خوبی انجام دهد و امواج گرانشی را آشکارسازی کند.
به عبارتی دیگر اگر بخواهیم ماموریت فضاپیمای لیزا پتفایندر را توضیح دهیم باید بگوییم که ما همهی رخدادهای پیرامونی این جهان را نمیتوانیم با تلسکوپ مشاهده کنیم. به عنوان مثال وقتی سیاهچالهها به هم برخورد میکنند، هیچ نوری ساطع نمیکنند، اما امواج گرانشی را گسیل میکنند. بعضی دیگر از رویدادهای کیهانی هم این امواج را تولید میکنند، مثل انفجار ابرنواخترهای دوردست. فضاپیمای پتفایندر طوری طراحی شده که این امواج را بشنود؛ مثل اینکه در یک جنگل تیره و تاریک، نمیتوانیم حیات وحش را ببینیم، اما میدانیم که حضور دارند.
اما اگر با هدایت درست دانشمندان بتوانند فضاپیمای لیزا پتفایندر را در نقطهی لاگرانژی قرار دهند، مکعبهای درون آن در یک حالت سقوط آزاد شناور شده و وقتی هیچ نیرویی به آنها وارد نشود، دانشمندان میتوانند از این مکعبها مثل به مثابهی میکروفونی برای ثبت طنین امواج گرانشی استفاده کنند.
الته فراموش نشود که دانشمندان سال گذشته برای اولین بار با موفقیت امواج گرانشی را در رصدخانهی «لایگو» روی زمین کشف کرده و وجود آنها را ثابت کردند. انیشتین صد سال پیش نظریهی این امواج را مطرح کرده بود. اثبات وجود آنها به نظریهی نسبیت عام انیشتین قوت بیشتری میدهد. طبق این نظریه وقتی در کیهان برخوردهای بسیار عظیم رخ میدهد، مثلا وقتی دو سیاهچاله به هم برخورد میکنند، در فضا زمان امواجی ایجاد میکنند که به سمت بیرون حرکت میکنند. لیزا یک فضاپیمای آزمایشی است که برای تحقیقات بیشتر پرتاب شده تا در نهایت دانشمندان برای پرتاب فضاپیمای اصلی لیزا در سال ۲۰۳۴ آماده شوند.
با هم در میهن پست تصاویری از فضاپیمای لیزا پتفایندر را تماشا می کنیم.
منبع: Engadget