یکی از شایع ترین سرطان ها در میان زنان، سرطان دهانه رحم یا Cervical Cancer است که بعد از سرطان سینه از جمله بیماری‌های سخت در میان زنان به حساب می‌آید. سرطان رحم همانند دیگر سرطان‌ها انواع مختلف خوش‌خیم و بدخیم دارد که با تشخیص به موقع و درمان درست، قابل درمان خواهد بود.
به عبارتی دیگر سرطان دهانه رحم نوعی سرطان است که در سلول‌های قسمت پایینی رحم (گردن رحم) یعنی ناحیه‌ای که رحم را به واژن متصل می‌کند، رخ می‌دهد. انواع مختلف ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV در ایجاد اکثر سرطان‌های دهانه رحم و علائم سرطان رحم در فرد نقش دارند. به طور طبیعی زمانی که در معرض HPV قرار می‌گیرید، سیستم ایمنی بدن معمولاً از آسیب رساندن به ویروس جلوگیری می‌کند.
سرطان دهانه رحم چیست؟
رحم، اندامی توخالی در بدن زنان است که جنین در آن پرورش پیدا می‌کند. زمانی سرطان دهانه رحم ایجاد می‌شود که سلول‌های سالم در داخل لوله‌های رحم به دلایل مختلف و گاهی نامعلوم، به سلول‌های بیمار تبدیل شوند.
در این صورت سلول‌های بیمار به تدریج رشد غیرطبیعی دارند که تبدیل به سرطان می‌شود. سرطان دهانه رحم یا سرطان آندومتر، بر اثر دلایل کاملا ناشناخته‌ای در بدن ایجاد می‌شود. اما تحقیقات نشان می‌دهد که بعضی علائم و دلایل در میان زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم مشترک بوده است.
در این میان آگاهی از دلایلی که ریسک ابتلا به سرطان دهانه رحم را بالا میبرد، می‌تواند در پیشگیری و درمان آن کمک کند که برای آگاهی از این دلایل می‌توانید به متخصص درمان سرطان مراجعه کنید.
مراحل سرطان دهانه رحم چیست؟
مرحله 1 : در گرید اول بیماری سرطان فقط در دهانه رحم یافت می‌شود. این بیماری هنوز متاستاز پیدا نکرده و توده سلولی آن کوچک است.
مرحله 2 : در گرید دوم سرطان، سلول‌های سرطانی از بافت دهانه رحم و رحمگسترش یافته اما هنوز به دیواره لگن (بافت‌هایی که قسمتی از بدن یعنی باسن را می‌پوشاند) و واژن شما نرسیده‌اند.
مرحله 3 : در گرید سوم سرطان به قسمت پایینی واژن گسترش یافته و ممکن است به دیواره لگن، حالب‌ها (لوله‌هایی که ادرار را منتقل می‌کنند) و غدد لنفاوی مجاور رسیده باشند.
مرحله 4 : در گرید چهارم، سرطان به مثانه، رکتوم یا سایر قسمت‌های بدن مانند استخوان‌ها و ریه‌ها متاستاز کرده است.
چه عواملی سرعت ابتلا به سرطان دهانه رحم را افرایش می دهد ؟
یکی از مهمترین دلایلی که می‌تواند باعث ابتلا به سرطان دهانه رحم شود، بر هم خوردن تعادل هورمون‌ها در داخل رحم است. افزایش میزان استروژن در داخل رحم، زنگ خطری برای ابتلا به سرطان است. عوامل بسیار زیادی در ایجاد عدم تعادل هورمون‌ها موثرند:
استفاده از داروی تاموکسیفن: این دارو برای درمان سرطان سینه تجویز می‌شود. مصرف طولانی مدت این دارو، ریسک ابتلا به سرطان دهانه رحم را نیز افزایش می‌دهد.
اضافه وزن: تقریبا در بیشتر زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم، اضافه وزن دیده می‌شود.
فشار خون بالا: یکی دیگر از مواردی که در میان افراد مبتلا به سرطان رحم دیده شده، بالا بودن فشار خون است.
دیابت: یکی از بیماری‌هایی که ریسک بر هم خوردن تعادل هورمون‌ها و ابتلا به سرطان دهانه رحم را بالا میبرد، دیابت است.
سابقه خانوادگی: کسانی که یکی از اعضای نزدیک خانواده مانند مادربزرگ، مادر یا خواهر ان‌ها مبتلا به سرطان رحم بوده، ریسک ابتلا به این بیماری را دارند.
البته باید توجه داشت که نه داشتن این شرایط باعث ابتلا به سرطان رحم می‌شود و نه نداشتن این‌ها مانع ابتلا. یعنی فرد با دیدن این علائم نباید بترسد و فکر کند که نکند من سرطان دهانه رحم دارم! اما بسیاری از این نشانه‌ها را باید بسیار جدی گرفت و حتی با وجود نداشتن این عوامل پرخطر، باید مراقب سرطان دهانه رحم بود.
آیا مبتلایان به سرطان دهانه رحم می توانند باردار شوند ؟
اگر می خواهید روزی بچه دار شوید، قبل از شروع درمان با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است پس از درمان سرطان دهانه رحم، بسته به نوع درمانی که دارید، باردار شوید.
اگر شما می خواهید باردار شوید، معمولاً پزشک از شما می خواهد شش تا دوازده ماه از اتمام درمان، پیش از شروع به هر اقدامی برای بارداری، سپری شود به این دلیل که بدن شما برای بهبودی نیاز به زمان دارد.
اگر هیسترکتومی یا انواع خاصی از پرتودرمانی یا شیمی درمانی انجام شده باشد، بعد از آن امکان باردار شدن وجود نخواهد داشت. اگر نیاز به انجام یکی از این درمان‌ها دارید، پزشک شما برای رشد جمعیت خانواده‌تان در آینده، می‌تواند در مورد گزینه‌های دیگر با شما صحبت کند.
آیا سرطان دهانه رحم کشنده است؟
این سوالی است که ذهن بسیاری از زنان را درگیر خود می‌کند. واقعیت این است که سرطان دهانه رحم، قابل پیشگیری است. خطرناک بودن این بیماری نشانه‌ای برای مرگبار بودن آن نیست. در صورتی که با مشاهده علائم، فرد به موقع به پزشک زنان و زایمان مراجعه کند، سرطان به سرعت شناسایی شده و امکان درمان آن بسیار زیاد می‌شود.
سرطان دهانه رحم چگونه درمان می شود؟
درمان مناسب برای شما بستگی زیادی به مرحله سرطان، سن و سایر مشکلات سلامتی زمینه ای شما دارد. همچنین درمان شما بستگی به این دارد که آیا ممکن است در آینده بخواهید باردار شوید.
سرطان دهانه رحم به روش های مختلفی قابل درمان است. این شامل:
● جراحی :
برخی از موارد سرطان دهانه رحم، با جراحی برای برداشتن سرطان، درمان می شوند. انواع مختلف جراحی می تواند شامل موارد زیر باشد:
برداشتن دهانه رحم ، رحم و قسمت فوقانی واژن – به این عمل هیسترکتومی رادیکال می گویند.
•برداشتن تمام یا قسمتی از دهانه رحم اما گذاشتن رحم در جای خود – این نوع جراحی فقط در شرایط خاص انجام می شود.
● پرتودرمانی :
پرتودرمانی سلول های سرطانی را از بین می برد.
● شیمی درمانی:
افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم معمولاً همزمان با پرتودرمانی شیمی درمانی می شوند. شیمی درمانی اصطلاح پزشکی برای داروهایی است که سلول های سرطانی را می کشند یا رشد آنها را متوقف می کنند.
آزمایش پاپ (که به آن پاپ اسمیر نیز گفته می شود) برای غربالگری سرطان دهانه رحم استفاده می شود. گاهی اوقات پزشکان آزمایشی برای ویروسی به نام ویروس پاپیلومای انسانی HPV نیز انجام می دهند. زیرا وجود ویروس پاپیلومای انسانی، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را در افراد افزایش می دهد.
مراحل درمان سرطان دهانه رحم ؟
بعد از تشخیص سرطان دهانه رحم، اولین قدم برای درمان تشخیص مرحله بیماری است. همان‌طور که گفته شد این بیماری چهار مرحله دارد. احتمال بهبود قطعی مرحله یک این بیماری با درمان مناسب امکان‌پذیر است. در مرحله چهار این بیماری سرطان پیشرفته است و سلول‌های سرطانی به سایر اندام‌ها گسترش پیدا کرده‌اند.
گریدبندی بیماری به انتخاب روش درست درمان کمک می‌کند. گزینه‌های درمانی شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی، ایمونوتراپی و … است. برای مراحل پیشرفته این بیماری نیاز است از چند روش به صورت ترکیبی استفاده شود.
علائم سرطان مغز را بشناسید و آن را به اطرافیانتان هم گوشزد کنید ؟
روش های تشخیص سرطان رحم ؟
به محض اینکه با نشانه‌ها و علائم مشکوک به پزشک زنان مراجعه می‌شود، پزشک، معاینات مختلفی را انجام می‌دهد تا دلیل مشکل و وجود سرطان احتمالی را بررسی کند.
معاینه با روش هیستروسکوپی : در این روش، یک دوربین با ابزاری باریک از طریق واژن وارد رحم کرده و داخل رحم و اندومتریوم را بررسی می‌کند.
معاینه واژینال : پزشک ابتدا با معاینه واژینال، دهانه رحم را بررسی می‌کند تا احتمال بیماری‌های دیگر واژینال را نیز بررسی کند.
تست پاپ اسمیر : این تست یکی از مهمترین روش‌های تشخیص سرطان رحم است و توصیه می‌شود که زنان سالانه این تست را انجام دهند. در این روش، پزشک، با وسیله‌ای به‌نام اسپکولوم، هرگونه تغییر را در دهانه رحم بررسی می‌کند. سپس با برداشتن قسمتی از بافت رحم، آن را برای آزمایش ارجاع خواهد داد.
معاینه رحم : در این روش، پزشک با ماده‌ای لغزنده دستش را به داخل واژن برده و دهانه رحم را از نظر اندازه بررسی می‌کند.
سونوگرافی ترانس واژینال (TVU) : در این روش، یک اسکنر کوچک میله‌ای به داخل واژن فرستاده می‌شوود تا تصویری واضح از داخل رحم برای پزشک نشان دهد.
جراحی تشخیصی : اگر میزان بافتی که در پاپ اسمیر برداشته شده است برای تشخیص بیماری کافی نباشد، پزشک یک جراحی کوچک برای نمونه برداری انجام خواهد داد.
راه‌های جلوگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم ؟
تزریق واکسن HPV مهمترین راه پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم است. در این مورد باید با پزشک خود صحبت کنید.
به‌صورت منظم تست پاپ اسمیر انجام دهید. تشخیص به‌موقع احتمال بهبود را افزایش می‌دهد.
رابطه جنسی ایمن داشته باشید و از محصولات بهداشتی مناسب استفاده کنید.
هرچه تعداد شرکای جنسی کمتر باشد خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم کمتر است.
مصرف سیگار را ترک کنید.
بعد از درمان و جراحی سرطان دهانه رحم چه کارهای پزشکی باید انجام شود؟
همانند بسیاری از بیماری‌ها، مراقبت‌های بعد از جراحی و درمان، نقش مهمی در درمان کامل این بیماری دارد. مهمترین کارهایی که بعد از جراحی باید انجام داد شامل:
معاینه: بیمار باید هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار توسط پزشک کاملا معاینه شود.
انجام غربال‌گری‌های منظم.
انجام معاینه‌های لگنی.
نست پاپ اسمیر.
اگر در طول هر کدام از این معاینات، پزشک متوجه امر مشکوکی شود، از سی تی اسکن، آزمایش خون یا بیوپسی برای اطمینان خاطر استفاده می‌کند. در غیر این صورت نیازی به هیچ کدام از این‌ها نیست.
