سلامت نیوز :«در سال‌هاي اخير حمايت خوبي از حوزه دندانپزشکي به خصوص در بخش دولتي نداشتيم چرا که طبق بررسي‌ها پرداخت از جيب مردم در اين حوزه با بيشترين رقم پرداختي بيش از 92 درصد بوده است.» اين اظهارات عليرضا زالي، رئيس سازمان نظام پزشکي کشور است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ابتکار مدت هاست رسانه ها از هزينه هاي سنگين دندانپزشکي مي گويند و پزشکان هم يکبار بالا رفتن قيمت ارز را بهانه مي کنند و بار ديگر بالا رفتن قيمت طلا. هنوز با اينکه طبق آمارها حدود 24 هزار دندانپزشک در کشور مشغول هستند و تعداد دانشکده هاي دندانپزشکي 3 برابر شده است به گفته خود پزشکان، سلامت دهان و دندان مردم بالا نرفته است. علت اين مسئله چيست؟
آيا بالا بودن هزينه هاي خدمات دندانپزشکي عامل اصلي است؟ نقش بيمه در اين موضوع چيست؟ و در نهايت چرا هزينه هاي خدمات دندانپزشکي در نقاط مختلف شهر اينقدر متفاوت است؟هزينه هاي دندانپزشکي چقدر است؟يکي از مشکلات اساسي مردم، يکسان نبودن هزينه خدمات دندانپزشکي در نقاط مختلف پايتخت است. ممکن است در شمال شهر به شما يک قيمت بدهند و در جنوب شهر براي همان خدمات مشابه قيمتي پائين تر.
اين دامنه گسترده تغييرات قيمت ها باعث سردرگمي مردم شده است. گذشته از آن نسبت به سال پيش قيمت ها هم بالاتر رفته است. يک دندانپزشک مي گويد: «بين 20 تا 30 درصد هزينه هاي درماني اين بخش بالا رفته است. به طور مثال سال 91 اين موقع قيمت ايمپلنت(کاشت دندان) يک ميليون و پانصد هزار تومان بود که سال 92 به يک ميليون و 800 هزار تومان رسيد،يا قيمت پر کردن دندان 80 هزار تومان بود که بيمار بايد امسال 100 هزار تومان پرداخت کند.»ارتباط طلا با قيمت دندان پزشکييکي از مسائل جالب در حوزه دندانپزشکي ارتباط مستقيم قيمت طلا با خدمات دندانپزشکي است.
دندانپزشکان مي گويند طلا در حدود ميناي دندان جاي دارد و به طور مناسب دندان را مي پوشاند. اما چند عيب مهم هم دارد که نمي شود از آن ها چشم پوشي کرد. مثلا گران بودن آن، که هزينه بيشتري به بيماران بيچاره تحميل مي کند.
از آن گذشته برخي معتقدند طلا به خوبي به ساختار دندان نمي چسبد و ممکن است به راحتي جدا شود. اما در کل مزاياي اين فلز به معايب آن مي چربد. دکتر صدوقي مي گويد: «در دندانپزشکي از طلا به اضافه چند فلز مثل پلاتين و نقره استفاده مي شود که قيمتشان ارتباط مستقيمي با قيمت طلا دارد در نتيجه با افزايش قيمت اين فلز ها خدمات دندانپزشکي هم به ناچار بالا مي رود. لابراتوارهاي دندانسازي بايد طلا را با قيمت جهاني بخرند وقتي قيمت طلا بالا مي رود نرخ ارائه خدمات هم بالا مي رود.
مثلا زمان سيل پاکستان، قيمت گاز و پنبه اي هم که ما استفاده مي کرديم بالا رفته بود. دليلش هم اين بود که پاکستان يکي از صادرکننده هاي مهم پنبه در جهان است. پس کلا مسائل جهاني روي کار ما تاثير دارد.» بيمه ها کمک نمي کنندچرا مردم مجبورند هزينه هاي بالايي براي خدمات دندانپزشکي بپردازند؟ چندي پيش غلامرضا عزنوي رئيس انجمن داندنپزشکي در اين مورد گفته بود: «با توجه به جمعيت بالاي کشور که نيازمند درمان‌هاي دندانپزشکي هستند، سازمانهاي بيمه‌گر آنطور که بايد، شايسته فعاليت نمي‌کنند، در نتيجه درمان‌ها بسيار گران تمام مي‌شود و اين مسئله‌اي است که در تمام دنيا وجود دارد اما در برخي کشورها بيمه‌هاي تکميلي، پوشش مناسبي دارند.»
در شهرهاي بزرگ به دليل شيوه مناسب زندگي و افزايش آگاهي مردم درصد مراجعه بيماران به دندانپزشکي بيش از 50 درصد است اما در مناطق محروم به دليل کمبود دندانپزشک و درمانگاه‌‌ها اين آمار بسيار کم است. کمبودها و گراني‌هاي اخير هم بر روي مراجعه بيماران اثر گذاشته و گروه‌هاي دندانپزشکان هم نمي‌توانند تمام هزينه‌ها را برعهده بگيرند.بيمه اي براي دندان پزشکيطرح «بيمه شدن خدمات دندانپزشکي» در جلسه 23 بهمن 92 هيات دولت تصويب شد. »
شايد بگوييد اين خدمات پيش از اين هم تحت پوشش بيمه تکميلي بود و خبرتازه اي نيست. اما اين بار خدمات دندانپزشکي تحت پوشش بيمه پايه قرار گرفته و نه بيمه تکميلي.
از اين به بعد مي توانيد براي معاينه و طرح درمان، جرم گيري و بروساژ، راديوگرافي و کشيدن دندان دائمي و عقل از دفترچه بيمه پايه خود استفاده و خدمات ارزان تري دريافت کنيد. در اين مصوبه البته تنها خدمات پيشگرانه جزو بيمه هاي دندانپزشکي قرار گرفته اند؛ يعني براي اموري مانند پر کردن دندان و… همچنان بايد سرکيسه را شل کنيد و از جيب مبارک، هزينه ها را پرداخت کنيد.
در طرف ديگر ماجرا اما دندانپزشکان با ديد ترديد به اين مصوبه نگاه مي کنند و معتقد هستند که اين خدمات براي سازمانهاي بيمه‌گر هزينه‌بر است و به همين دليل از اجراي آن شانه خالي خواهند کرد و همچنين از آنجا که اين مصوبه تنها خدمات پيشگيرانه را هدف گرفته بنابراين اتفاق خاصي براي حوزه درمان رخ نخواهد داد. اين طرح فعلا در مرحله تصويب شدن قرار دارد و به مرحله اجرايي شدن نرسيده است.
با اجراي اين طرح چه مقدار از هزينه ها کاهش پيدا مي کند و چند درصد هزينه موارد مشمول بيمه را سازمان هاي بيمه گر پرداخت مي کنند؟ سازمان هاي بيمه گر اين خدمات را اجرايي خواهند کرد؟متن مصوبه ابتدا متن مصوبه را به نقل از پايگاه اطلاع رساني دولت بخوانيد تا سپس به بررسي جزييات آن بپردازيم.
با موافقت دولت و در راستاي بهبود وضعيت سلامت دهان و دندان در بين گروه هاي مختلف سني و ايجاد تسهيلات بيشتر براي اقشار کم درآمد جامعه، خدمات دندانپزشکي مشمول تعهدات بيمه پايه سازمان هاي بيمه گر قرار مي گيرد. هيات وزيران به پيشنهاد مشترک وزارتخانه هاي تعاون، کار و رفاه اجتماعي و بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و تاييد معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رئيس جمهور و شوراهاي بيمه سلامت کشور و به استناد مواد(9) و (10) قانون بيمه همگاني خدمات درماني کشور-مصوب 1373- را تصويب کرد؛
و از اين به بعد خدمات دندانپزشکي مشمول تعهدات بيمه پايه سازمانهاي بيمه گر قرار مي گيرد. بر اين اساس، معاينه و طرح درمان، جرم گيري و بروساژ، راديوگرافي و کشيدن دندان دائمي و عقل ويژه جمعيت بالاي 14 سال مشمول بيمه قرار خواهند گرفت.جزييات مصوبه علاوه بر موارد گفته شده که شامل افراد بالاي 14 سال بود، موارد ديگري نيز براي افراد زير 14 سال تحت پوشش بيمه قرار گرفته اند. مواردي مثل آموزش بهداشت، وارنيش فلورايد، فيشور سيلانت، ترميم دندان شماره 6، کشيدن دندان شيري و… همگي جزو اين موارد هستند. شايد براي شما اين سوال به وجود آمده که چرا هزينه درمان برخي بيماري هاي دندان و ترميم جزو خدمات بيمه اي قرار نگرفته اند؟
هدف از اين بيمه آن بوده خدماتي مشمول پرداخت هزينه ها شوند که جنبه پيشگيري دارند. در واقع استدلال به اين صورت بوده که در صورت تمرکز بر جنبه پيشگيري بيماري هاي دهان و دندان، بسياري از مشکلات ثانويه دندان حل خواهد شد و نيازي به درمان نخواهد بود. البته نبايد از هزينه هاي بالاي درمان نيز چشم پوشيد که در حال حاضر دولت و سازمان هاي بيمه گر توانايي پرداخت آن را ندارند.
بنابراين نقطه تمرکز اين مصوبه بر پيشگيري بيماري هاي دندان، خصوصا براي کودکان گذاشته شده است. همچنين نبايد از نظر دور داشت که شواري عالي بيمه يک بار در سال 86 و يک بار ديگر در مهرماه 92 خدمات دندانپزشکي را با رويکردي پيشگيرانه تحت پوشش قرار داده است.
با اين وجود تا کنون سازمان هاي بيمه گر از خريد اين قبيل خدمات خودداري کرده اند. بنابراين سازمان هاي بيمه گر نيز يک سر ديگر اين ماجرا هستند و بايد ديد که مصوبه جديد چه قدر توانايي اجرا شدن دارد.کاهش 70 درصدي هزينه ها؟در زمان تصويب اين طرح در شوراي عالي بيمه، ريئس اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت گفته بود: «پس از اين مصوبه، قدم بعدي تنظيم آيين‌نامه اجرايي آن است که بيمه‌هاي پايه را ملزم مي‌کند که به هر کسي و با هر دفترچه‌اي، خدمات مربوطه را ارايه دهند.
همچنين افراد براي دريافت اين خدمات پيشگيرانه فرانشيز 30 درصدي را خواهند پرداخت و مابقي هزينه‌ها را بيمه‌ها متقبل خواهند شد.» با اين حساب اگر همه چيز طبق برنامه ريزي هاي صورت گرفته پيش رود، اولا همه شرکت هاي بيمه ملزم به اجراي تعهد خود مي شوند و دوما، بيماران تنها بايد 30 درصد هزينه ها را خودشان پرداخت کنند و 70 درصد باقي به عهده سازمان هاي بيمه گر خواهد بود.نظر دندانپزشکان چيست؟با خبر تصويب مصوبه جديد، برخي دنداپزشکان از اين موضوع ابراز رضايت کرده اند و برخي ديگر نيز معتقد هستند که از اين دست خبرها تا به حال بارها مطرح شده و تا زمان اجرايي شدن آن نمي توان در مورد آن اظهار نظر کرد.
در همين زمينه دکتر سيامک شايان امين مي گويد: «به نظر نمي‌رسد اخبار مربوط به اين موضوع توجه دندانپزشکان را چندان به خود جلب کرده باشد. از يک سو دندانپزشکان به شنيدن خبرهاي تکراري و وعده و وعيد مسئولان درباره پوشش خدمات دندانپزشکي توسط سازمانهاي بيمه‌گر عادت کرده اند. از طرفي، آنها در مورد اجرايي شدن اين مصوبات چندان خوش‌بين نيستند؛
زيرا معتقدند پوشش اين خدمات براي سازمانهاي بيمه‌گر هزينه‌بر است و به همين دليل زير عهده اين کار نخواهند رفت. از طرف ديگر از آنجا که اين مصوبه تنها خدمات پيشگيرانه را هدف گرفته همه مي‌دانند اتفاق خاصي براي حوزه درمان نخواهد افتاد.» دندانپزشک ع. الف مي گويد: «براي کساني که تحت پوشش بيمه روستايي و عشايري هستند، بيمه شدن خدمات دندانپزشکي اتفاق خوبي است. به اين دليل که با هزينه کم مي توانند ازخدمات بهره مند شوند. در کل اين نوع بيمه براي اقشار محروم اتفاق خوبي است. اما خيلي از خانواده ها از طبقه متوسط ترجيح مي دهند هزينه بيشتري صرف کنند اما تحت نظر پزشک خصوصي معالجه شوند.»
او در پاسخ به اين سوال که اين طرح تا چه حد اميدوار کننده است مي گويد: «دندانپزشکان را قطعا نمي توان وادار به طرف قرارداد شدن با بيمه ها کرد. به نظر مي رسد اين طرح در نهايت دوباره محدود به مراکز درماني دولتي مي شود و دندانپزشکاني که طرح مي گذرانند مريض ها را مداوا مي کنند. از طرف ديگر به دليل تعداد زياد مراجعان خدمات مطلوبي ارائه نخواهد شد.» اين دندانپزشک در ادامه مي گويد: «درشهرهاي بزرگ خانواده ها معمولا به دندانپزشک خصوصي مراجعه مي کنند حال بايد ديد چند درصد از پزشکان خصوصي طرف قرارداد بيمه هستند؟ درحال حاضر پزشکان خصوصي خودشان طرفدار قرارداد با بيمه هاي تکميلي نمي شوند. دلايل مختلفي دارد که يکي از آن ها بدقولي بيمه هاست. دليل ديگرش اين است که بيمه ها وقتي قرارداد مي بندند تعرفه ها و قيمت هاي خودشان را به پزشک تحميل مي کنند.
مثلا اگرقيمت يک نوع خدمات 100هزار تومان باشد، بيمه به پزشک مي گويد بايد 50هزار تومان بگيرد. براي همين اغلب، بيمار مداوايش که تمام شد، از پزشک برگه اي مي گيرد که در آن ريز هزينه ها نوشته شده و آن را به شرکت بيمه مربوطه مي برد و مبلغ را پس مي گيرد.»
نمايندگان مجلس چه مي گويند؟در همين زمينه حليمه عالي؛ عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس مي گويد: «پزشکان بدشان نمي آيد که با قيمت روز بتوانند مبلغ خدماتشان را از بيمه دريافت کنند. اما مسئله اينجاست که بيمه شش ماه بعد هزينه ها را به پزشک پرداخت مي کند. اين را هم در نظر داشته باشيد که يک دندانپزشک بايد براي مواد مصرفي هزينه هاي زيادي پرداخت کند.
در حالي که دندانپزشک مي تواند اين هزينه را به صورت نقدي از بيمارش دريافت کند و بدقولي بيمه ها باعث مي شود که از بيمار دفترچه قبول نکند. بنابراين با توجه به سابقه بيمه ها در پرداخت ها گمان نمي کنم اين طرح حداقل تا يک سال آينده عملي شود.»
اين نماينده مجلس همچنين به اين موضوع اشاره مي کند که طرح بيمه براي بچه هاي زير 12 سال، شايد جواب بدهد، چون بچه هاي زير 12 سال دندانشان عصب کشي نمي خواهد و بنابراين ارائه خدمات براي اين قشر، هزنيه کمتري را مي طلبد.