به گزارش خبرنگار مهر، بخش دیشموک در شهرستان کهگیلویه بخشی از سرزمین کهن ایران است که مجموعه‌ای از آثار باستانی این مرز و بوم را از دورترین دوران تاکنون در سینه خود حفظ کرده است.
قلعه تاریخی دیشموک، با ابعاد تقریبی 250 در250 متر و ارتفاع حدود 25 متر بر بلندای صخره ای گچی واقع شده است و در نوع خود بی نظیر است.
در زیر قلعه آثاری وجود دارد که قدیم تر از خود قلعه است و مربوط به دوره ساسانیان بوده و بعدها قلعه بر روی خرابه های آن آثار ساخته شده است.
نوع مصالح ساختمانی که در این قلعه بکار برده شده است عبارتند از سنگ و ملات و گچ که دارای استحکام خوبی هستند.
برای تأمین آب آشامیدنی ساکنین قلعه و راه ورودی قلعه، راهی خاص و زیر زمینی وجود داشته که بیش از ۲۰۰ متر طول دارد.
قدمت این اثر تاریخی شهر دیشموک که در وسط این شهر قرار دارد، به بعداز اسلام باز می گردد.
ریزش ضلع جنوبی قلعه دیشموک
دراطراف قلعه طبیعت بسیار زیبا و چشم اندازهای زیادی وجود دارد که توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند و هر ساله گردشگران بسیاری را از استانهای هم جوار خوزستان، فارس، بوشهر، اصفهان و چهارمحال بختیاری به خود جذب می کند.
اما این بنای تاریخی باارزش این روزها در بدترین وضعیت ممکن به سر می برد و رنج از دست دادن تنها اثر تاریخی دیشموک برای مردم محروم این منطقه بسیار سخت و طاقت فرسا است.
با توجه به اینکه حفظ و بازسازی آثار تاریخی وظیفه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است اما این سازمان تاکنون هیچ اقدامی برای محافظت از تنها اثر تاریخی شهر دیشموک انجام نداده است.
بهار امسال به دلیل بارش باران و ایجاد ترک خوردگی در دیواره های این بنا، ضلع جنوبی آن تخریب و فرو ریخت و از آن روز دیگر ساکنین اطراف قلعه شبی را در آرامش نخوابیدند.
جالب اینجاست که ساکنین پایین قلعه هر روز شاهد به سرقت رفتن داربست های دور این قلعه هستند که با جلوگیری از ریزش دیوار قلعه، آنها را از خطر مرگ نجات داد.
بی توجهی مسئولین علت تخریب قلعه
به عقیده تعدادی از شهروندان دیشموکی این اثر به دلیل عدم توجه ویژه و کافی مسئولان در آستانه تخریب کامل است.
یکی از شهروندان دیشموکی ساکن در پایین ضلع جنوبی قلعه با بیان اینکه هنگام ویران شدن قلعه با صدای مهیب و ترسناکی از منازل خود بیرون آمدیم، گفت: تا چند روز پس از این حادثه با ترس و وحشت در منازل خود می خوابیدیم.
ماه بانو امیریان در پاسخ به خبرنگار مهر مبنی بر فروش منازل مسکونی خود در اطراف قلعه و ساخت خانه در نقطه دیگری از شهر، افزود: ما از نظر مالی توانایی ساخت یا خرید خانه در هیچ نقطه ای از شهر را نداریم.
وی با اشاره به اینکه داربست های قرار گرفته در ضلع جنوبی قلعه خود و فرزندانش را از خطر مرگ نجات داد، اظهار داشت: پیش از وقوع این حادثه این داربست ها به سرقت می رفت که پس از وقوع حادثه سرقت داربست ها تشدید شد.
خطر ریزش ضلع شمالی قلعه
همچنین یکی دیگر از شهروندان دیشموکی ساکن در پایین ضلع شمالی قلعه با بیان اینکه این قلعه متعلق به اجداد ما است و گوشه ای از تمدن شهرمان را نشان می دهد، از مسئولان خواست توجه بیشتر به حفظ و بازسازی این قلعه کنند.
فاطمه شاهپوری مهمترین علت تخریب ضلع جنوبی قلعه دیشموک را فرسودگی و ترک خوردگی دیواره های آن عنوان کرد و افزود: ما هر روز با ترس و وحشت در خانه های خود زندگی می کنیم که مبادا قلعه در ضلع شمالی نیز ریزش کند.
وی خواستار مرمت اضطراری قلعه و نصب داربست در ضلع شمالی قلعه توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای دفع خطرات احتمالی شد.
جان ساکنین پایین قلعه در معرض خطر است
همچنین شهردار شهر دیشموک مهمترین علت تخریب قلعه این شهر را بافت فرسوده آن عنوان کرد و گفت: این بنا از دو قسمت ساخته شده است یک قسمت آن متعلق به دوره ساسانی و قسمت دیگر آن متعلق به دوره قاجاریه و پهلوی است که محدوده تخریب شده در بهار امسال متعلق به دوره قاجاریه و پهلوی است.
جبار روشن با اشاره به بافت فرسوده قلعه دیشموک، افزود: ضلع شمالی قلعه نیز در معرض تخریب قرار داشته و جان بسیاری از اهالی شهر دیشموک در معرض خطر است.
وی با بیان اینکه شهر دیشموک شش هزار نفر جمعیت دارد، اظهار داشت: تنها تعدادی از منازل مسکونی اطراف قلعه دیشموک بافت جدید دارند.
شهردار شهر دیشموک با اشاره به اینکه در گذشته نباید اجازه ساخت و ساز در اطراف قلعه را می دادند، بیان کرد: در حال حاضر در خصوص طرح جامع مدیریت شهری با مشکلات بسیاری روبرو هستیم.
ساخت و ساز غیرمجاز در اطراف قلعه
همچنین مسئول نمایندگی میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان کهگیلویه در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: پایه های اولیه قلعه دیشموک مربوط به دوره ساسانی است و به دلیل تخریب قسمت هایی از آن، این قلعه در دوره های قاجاریه و پهلوی بازسازی شد.
خداداد مزارعیان با اشاره به ارتفاع و شیب تند قلعه دیشموک، افزود: حدود 15 سال پیش برای دفع خطرات احتمالی و به منظور جلوگیری از تخریب قلعه، دیوار حایلی توسط هشت ردیف داربست در ضلع جنوبی قلعه ساخته شد.
وی مهمترین علت تخریت قلعه دیشموک را عدم استحکام کافی این قلعه عنوان کرد و اظهار داشت: در سال جاری بر اثر وزش باد و ترک خوردگی های موجود در دیواره قلعه، ضلع جنوبی آن تخریب شد.
مزارعیان با بیان اینکه این تخریب و ریزش قلعه هیچ حادثه جانی به دنبال نداشت، اضافه کرد: خوشبختانه داربست های بکار برده شده در ضلع جنوبی قلعه، از خطرات جانی احتمالی جلوگیری کرد.
وی با بیان اینکه گوشه ای از ضلع شمالی قلعه نیز ترک خورده است و چند خانه در پایین این ضلع در معرض خطر قرار دارند، یادآور شد: قرار دادن داربست در این ضلع جهت دفع خطرات احتمالی ضروری است.
مسئول نمایندگی میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان کهگیلویه در پاسخ به خبرنگار مهر مبنی بر در معرض خطر بودن خانه های مسکونی موجود در اطراف قلعه دیشموک و لزوم خرید این منازل مسکونی توسط سازمان میراث فرهنگی، اظهار داشت: در حال حاضر میراث فرهنگی قصد تملک ندارد زیرا این خانه ها به تازگی ساخته شده اند و شهرداری و شورای اسلامی شهر دیشموک نباید اجازه ساخت و ساز در اطراف قلعه را می داد.
مزارعیان با بیان اینکه تاکنون بودجه ای جهت مرمت این بنای تاریخی در نظر گرفته نشده است، اظهار امیدواری کرد: در سال جاری اعتباری برای بازسازی این بنا و دفع خطرات احتمالی در نظر گرفته شود.
به گزارش خبرنگار مهر، قلعه دیشموک بنایی متعلق به همه مردم این منطقه است و بازسازی و حفظ این اثر تاریخی، حفظ گوشه ای از تمدن گذشته ایران است.
همچنین توجه به تنها اثر تاریخی این شهر می تواند به رونق هر چه بیشتر گردشگری این شهر کمک کند تا مرهمی بر گوشه ای از محرومیت های بی شمار مردم منطقه دیشموک باشد.
………………..
گزارش و عکس: مرضیه جوشن