شب قدر را قدر بدانیم

به گزارش خبرنگار ایرنا ، شب قدر ، شبی است که در آن قرآن بر پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) نازل شده است و فضیلت عبادت در این شب از تمام شب ها بیشتر است.

در روایتی از پیامبر اسلام (ص) نقل شده است که فرمودند : هرکس شب قدر را احیاء دارد و مومن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد تمامی گناهانش آمرزیده می شود.

از با فضیلت ترین اعمال در چنین شبی ، ˈاحیاءˈ به معنای پاس داشتن یک شب تا صبح است. پس جا دارد که در چنین شبی انسان از اعمال زشت خود استغفار کند چرا که شب توبه است و خداوند در آن بندگانش را مورد اکرام خاص خود قرار می دهد.

مفسران قرآن کریم با استفاده از قرآن و احادیث پیشوایان معصوم دین درب اره علت نامگذاری شبی به نام ˈ قدر ˈ مطالب و دلایل زیادی آورده اند. شب قدر یعنی شب بزرگ و با عظمت . در قرآن کریم قدر به معنای منزلت و بزرگی خدا آمده است و همه مقدرات بندگان نیز در طول سال در این شب رقم می خورد.

امام رضا (ع) فرمودند : خداوند در شب قدر آنچه را که از این سال تا سال بعد پیش خواهد آمد، مقدر می فرماید از زندگی یا مرگ، از خوب یا بد یا روزی. پس آنچه خداوند در این شب مقرر می کند، به حتم واقع خواهد شد.

البته این امر هیچگونه تضادی با آزادی اراده انسان و مساله اختیار ندارد ، زیرا تقدیر الهی به وسیله فرشتگان بر طبق شایستگی ها و لیاقت های افراد و به اندازه ایمان، تقوا، پاکی نیت و اعمال آنها است.

بدون شک مفاهیمی همانند وعده و وعید، انذار و بشارت، کیفر و پاداش، بدون برخورداری انسان از اراده و اختیار بی معناست و حضور انسان در محافل شب قدر، عبادت و دعا جلوه هایی از حضور اراده و اختیار انسان است.

یکی از معانی قدر ، ˈ ضیق ˈ و ˈ تنگ ˈ است و چون در شب قدر فرشتگان بسیاری به زمین می آیند ، طوری که زمین بر آنها تنگ می شود ، به همین خاطر نام چنین شبی را قدر گفته اند.

معنی دیگر قدر به نازل شدن قرآن بر می گردد. از آن جا که قرآن با قدر و منزلت بر پیامبر والا قدر و برای امت با قدر و ارزش به واسطه فرشته ای صاحب قدر نازل شده ، زمان نازل شدنش هم که شب بود به شب قدر معروف شده است.

گذشته از همه اینها ، شب قدر شبی است که اگر کسی آن را پاس بدارد و شب زنده داری کند ، صاحب قدر و منزلت می گرد و شاید این هم وجه تسمیه دیگری برای شب قدر باشد.

به جرات می توان گفت برجسته ترین آیات قرآن در مورد شب قدر و فضیلت آن که است که خداوند متعال می فرماید: ˈما قرآن را در شب قدر نازل کردیم. و از شب قدر چه آگاهت کرد. شب قدر از هزار ماه ارجمندتر است. در آن شب فرشتگان با روح به فرمان پروردگارشان برای هر کاری که مقرر شده است فرود می آیند. آن شب تا دم صبح صلح و سلام استˈ.

از جمله دلایل فضیلت شب قدر بلکه والاترین جنبه فضیلت آن نزول قرآن کریم در این شب است که به صورت یک باره بر قلب مقدس پیامبر اعظم (ص) نازل و در بقیه عمر مبارک ایشان به صورت تدریجی روایت شد.

قرآن کریم از جمله دلایل فضیلت ماه رمضان را همین معنا برشمرده و می فرماید: رمضان ماهی است که قرآن را در آن فرو فرستادیم ؛ کتابی که مردم را راهبر و متضمن دلایل آشکار هدایت و میزان تشخیص حق از باطل است.

شب قدر بهترین فرصت برای طلب بخشش و آمرزش گناهان از درگاه خداوند است و پروردگار در این شب عنایت ویژه ای به بندگان خود دارد و در واقع آن را بهانه ای جهت آمرزش بندگان خود قرار داده است.

همچنین روزه داران در دعای روز قدر به درگاه خدا دست بلند کرده و می خوانند: بار خدایا! فضل شب قدر را در این روز بر من روزی کن و کارهایم را از سختی به آسانی وا گردان و عذرم را بپذیر و گناهانم را بریز ، ای مهربان به بندگان نیکوکارˈ.

شب قدر فرصتی است زرین و طلایی برای شست و شوی آیینه دل . این شب بهترین فرصت است تا خوبی ها را جایگزین بدی ها، صلح و صفا را جایگزین اختلاف و تفرقه، احسان و نیکی را جایگزین ظلم و ستم، احسان به والدین را جایگزین عاق والدین و صله رحم را جایگزین قطع رحم کنیم.

شایسته است تا با صدقات قدمی برای آبادانی خانه آخرت برداریم و با اعمال نیک و خیر، ثواب دو چندان ببریم.

در شب قدر که شب زنده داری می کنیم، خداوند نام ما را در گروه نیک بختان ثبت می کند و آتش جهنم را بر ما حرام می سازد. آیا توفیقی بالاتر از این هست که آتش جهنم بر ما حرام شود و به خدا نزدیک تر شویم؟

نقل است کسی از پیامبر اکرم (ص) پرسید ˈ اگر شب قدر را درک کردیم از خدا چه بخواهیم ˈ و حضرتش فرمودند : عافیت و سلامتی .

همچنین از حضرت موسی (ع) هم نقل شده که به خدا عرضه داشت: خدایا نزدیکی به تو را می خواهم.

خدا فرمود: نزدیکی به من، برای کسی است که شب قدر را بیدار بماند.

حضرت موسی(ع) گفت : خدایا! رحمت تو را می خواهم.

خدا فرمود: رحمت من، برای کسی است که شب قدر را بر بینوایان ترحم کند.

حضرت موسی(ع) گفت: خدایا! عبور از صراط را می خواهم.

خدا فرمود: آن، برای کسی است که در شب قدر، صدقه ای بدهد.

حضرت موسی(ع) گفت: خدایا! درختان و میوه های بهشتی می خواهم.

خدا فرمود: آن، برای کسی است که در شب قدر، تسبیح گوید.

حضرت موسی(ع) گفت: خدایا! رهایی از آتش را می خواهم.

خدا فرمود: آن، برای کسی است که در شب قدر، آمرزش بخواهد و استغفار کند.

حضرت موسی(ع) گفت: خدایا! خرسندی تو را می خواهم.