نجم الدین ساکی در آستانه « 24 خرداد (۱۴ ژوئن) روز جهانی اهدای خون» در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: دست یابی به خود کفایی در تولید خون سالم با تکیه بر اهداکنندگان مستمر و سالم جامعه باید به عنوان یک ضرورت مورد توجه قرار گیرد.
وي در این خصوص افزود: خود کفایی در تولید خون سالم به این معنی است که نیازهای بیماران در سطح ملی برای خون سالم و فراورده های آن بر اساس چهارچوب سیستم سلامت ملی ارزیابی شده و سپس بعد از طی یک زمان خاص، افراد دسترسی عادلانه به سرویس های انتقال خون داشته باشند و در صورت نیاز از این فرآورده ها برای بیماران استفاده شود.
دبیر کمیته تألیف و ترجمه دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، با بیان اینکه 6 فرآورده خونی بیشترین میزان نیاز به اهدا را در خون دارند و باید اولویت ها و استراتژی های لازم برای این میزان فرآورده انجام شود، گفت: این فرآورده ها شامل «فراورده خون کامل و فرآورده گلبولهای قرمز گرفته شده از آن یا با روش آفرزیس»، «فراورده پلاکت های گرفته شده از خون کامل یا با روش آفرزیس »، « فراورده پلاسما برای انتقال خون برگرفته از خون کامل یا به روش پلاسما فرزیس»، «فاکتور 8 مشتق شده از پلاسما»، « ایمونوگلوبولین انسانی پلی والان» و در نهایت «محلول های آلبومین انسانی برای انتقال خون» هستند.
برگزيده برتر جشنواره حضرت علی اکبر (ع)، با یادآوری اینکه خود کفایی یک سیاست کلی در زمینه ملی برای اطمینان از ذخایر خونی کافی، مطمئن و سالم شامل ترکیبات خونی برای انتقال خون و مشتقات پلاسما است، تصریح کرد: استفاده از این ترکیبات برای مراقبت از بیماران و نیز برای داشتن سیستم سلامت یک ضروت است که این امر نیاز به یک چشم انداز دراز مدت و فرآیندی چند مرحله ای با سیاست گذاری و برنامه ریزی دارد.
دکتر ساکی به مقوله اهدا خون داوطلبانه و راهکار های دست یابی به آن اشاره کرد و گفت: اهدا خون داوطلبانه به این معنی است که فرد خون، پلاسما یا ترکیبات سلولی خون خود را به طور رایگان اهدا کرده و هیچ گونه هزینه ای را چه به صورت پول یا هر گونه جایگزینی در ازای پول برای این اهدا در یافت نمی کند؛ این خلاصه ای از تعریفی است که توسط WHO، (جامعه بین المللی انتقال خون ISBT) و فدراسیون بین المللی انجمن های انتقال خون (IFBDS) عنوان شده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه در همین راستا با عنوان اینکه خون و یا فراورده های آن که به طور داوطلبانه از افراد سالم جامعه به دست می آید یک منبع ملی با ارزش هستند، اظهار کرد: این امر نهایت شرکت افراد جامعه در ارتقای سیستم بهداشت عمومی است که نیاز به همکاری های بین بخشی موثر در این زمینه دارد.
وی با افزودن این که مدیریت این منبع ملی نیاز به یک فرایند دراز مدت وسیستماتیک در جامعه دارد، گفت: اهدا خون داوطلبانه به منظور ارتقا سیستم های سلامت و تزریق خون در هر کشور انجام می شود که راهکارهای مختلفی برای رسیدن به این هدف وجود دارند.
ساکی در ادامه به بر شمردن راهکارهای گوناگون ارتقا سیستم های سلامت و تزریق خون پرداخت و عنوان كرد: به کارگیری تخصص ها، تجارب و توانایی ها ي این منابع می توانند سیاست ها و چهارچوب های کلی را در بهبود امور سیستم های انتقال خون تعیین کنند و باعث تقویت ظرفیت های ملی در امر آموزش این فرآیند شوند.
دبیر کمیته تألیف و ترجمه دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، « ارتقای آموزشی پیوسته در اهدا خون داوطلبانه از طریق آموزش افراد جوان و ارتقای کیفیت زندگی سالم»، « تشویق اهدا کنندگان خون به اهدای مستمر خون»، « فراهم کردن زمینه ای مناسب برای آموزش افراد دخیل در این امر و به اشتراک گذاشتن نظرات و اطلاعات آنان و تشویق آنان به همکاری در این فرآیند در مناطق مختلف جامعه »، « توسعه همکاریهای منطقه ای برای بهبود سازمان های ذخیره کننده خون و تدوین قوانین مناسب با جدول زمان بندی خاص برای اجرای آنان به منظور دست یابی به خود کفایی در این زمینه»، « اطمینان از سالم و ایمن بودن فرآورده ها در هر منطقه با روش های خاص» و نیز «کمک به رسیدن به استانداردهای خاص در سطح بین المللی در زمینه ذخایر خونی و سرویس های انتقال خون» را از دیگر مزایای اهدا خون داوطلبانه به منظور ارتقا سیستم های سلامت و تزریق خون در هر کشور ذکر کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ادامه داد: بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی WHO ، 20 درصد از جمعیت جهان 80 درصد خون اهدا شده مصرف می کنند و 80 درصد از جمعیت جهان تنها دسترسی به 20 درصد خون اهدا شده دارند، بنابراین WHO براین اصل تاکید دارد که تمامی کشور ها باید تا سال 2020 به 100 درصد خود کفایی از لحاظ اهدا خون داوطلبانه دست یابند.
وی افزود: بر همین اساس بیانیه مجمع بهداشت جهانی بر سه اصل در دسترس بودن، سالم بودن و با کیفیت بودن فراورده های خونی استوار است و تاکید دارد که در راستای این سه اصل باید اقدامات لازم و کافی صورت گرفته، از هدر دادن خون و فراورده های آن جلوگیری شده و دست یابی به فرآورده های خونی سالم و با کیفیت انجام گیرد.
ساکی یادآور شد: آمار WHO نشان داده است که 61 درصد ذخایر خونی در کشور های توسعه یافته و 29 درصد آن در کشور های در حال توسعه تولید می شود. بنابراین نیاز فوری به ایجاد راهکارهای مناسب در این زمینه در کشورهای در حال توسعه وجود داشته و این استراتژی ها باید بر روی تمام فرآورده های خونی ناپایدار و مشتق شده از پلاسما انجام شود.
وی در این راستا با یادآوری اینکه امروزه در اکثر کشورهای جهان چالش اصلی در زمینه ایجاد ذخایر خون و فرآورده های آن مثل فاکتورهای انعقادی ومشتقات پلاسما وجود دارد، اظهار كرد: این چالش ها شامل خطر عفونتهای ناشی از انتقال خون، تعداد ناکافی و یا کاهش اهداکنندگان خون، سیستم های ذخیره خون ناکارامد و با کیفیت پایین، استفاده نامناسب و ناسالم از خون و فراورده های آن که منجر به کمبود ذخایر خونی در دراز مدت شده و دسترسی ناعادلانه به فرآورده ها و نیز شیوه های ناسالم انتقال آنها است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در پایان تآکید کرد: ضرورت دست یابی به خود کفایی در زمینه خون و فرآورده های خونی در هر کشور یک امر مهم برای رسیدن به سلامت عمومی و ارتقا سیستم های سلامت در جامعه است.