استفاده از کودهای شیمیایی آسیب زیادی به اکوسیستم و در نهایت سلامت انسان وارد می‌کند. کارشناسان برای دچار نشدن به این آسیب‌ها راهکارهایی را پیشنهاد می کنند، کمپوست یا کود آلی یکی از آنهاست.
آب، نور، خاک سه نیاز اصلی گیاه برای رشد است اما هر خاکی بستر رشد گیاه نیست. وسعت زمین های زراعی در کشور ما مشخص است؛ صدها سال طول می‌کشد خاکی به عمق یک سانتیمتر به وجود بیاید، اما امروزه خاک های زراعی به دلایل فرسایش آبی و بادی، قطع درختان، چرای بی رویه و تبدیل چراگاه ها به اراضی کشاورزی و از همه مهمتر به دلیل استفاده از کودهای شیمیایی در حال از بین رفتن است.
وِرمی کمپوست اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است و علاوه بر وزن مخصوص کم، فاقد هرگونه بو، میکروارگانیسم‌های پاتوژن، باکتری‌های غیرهوازی، قارچ‌ها و علف‌های هرز است.
سالانه بیش از 2000 تن کود وِرمی کمپوست در آذربایجان شرقی تولید می‌شود. مرند، شبستر، ملکان، بناب، میانه، سراب، بستان آباد و تبریز از شهرستان های برتر آذربایجان شرقی در تولید وِرمی کمپوست محسوب می شوند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی گفت: افزایش مصرف بی رویه کودهای شیمیایی و آثار منفی کاربرد این کودها بر محیط زیست و سلامت موجودات زنده به ویژه انسان‌ها بر کسی پوشیده نیست.
ایوب ایرانی فام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه آذربایجان‌شرقی، افزود: با توجه به اینکه تقاضا برای موادغذایی روبه فزونی است، حفظ منابع تولیدکننده موادغذایی از نظر کمّی و کیفی به ویژه آب و خاک وظیفه همگانی است.
وی یکی از روش‌های نادرست برای افزایش تولید را مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی عنوان و تشریح کرد: با ادامه این روند نه تنها تولید افزایش نخواهد یافت بلکه سبب از بین رفتن موادآلی خاک می شود.
ایرانی فام افزایش عملکرد محصولات حاصل شده با استفاده از این دسته از کودها گفت و ادامه داد: افزایش ۲۰ تا ۷۰ درصدی عملکرد محصول در واحد سطح با استفاده از کود وِرمی کمپوست دور از انتظار نخواهد بود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی یادآور شد: تولید وِرمی کمپوست در دو سطح خانگی و انبوه صورت می‌گیرد که در سطح خانگی در حال حاضر از مهمترین مشاغل خانگی در دنیا محسوب می شود و به لحاظ کارآفرینی، توسعه اقتصادی، ارزش افزوده بالا، بهره برداری سریع و در نهایت تأمین سلامت جامعه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
ایرانی فام تاکید کرد: کیفیّت محصولات با استفاده از این نوع کود، 50 درصد نسبت به کودهای شیمیایی افزایش می‌یابد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی نیز به خبرنگار ایسنا گفت: وِرمی کمپوست به دلیل برخورداری از خاصیت اسفنجی، علاوه بر نگهداشت و آزادسازی تدریجی موجود، ضمن مقابله با کمبود آب در شرایط خشکسالی، باروری حاصلخیزی اراضی غیرقابل کشت، شور و کوهپایه‌ها را نیز در پی دارد.
سعید سلیمانی افزود: محقّقان میزان عناصر اصلی و غذایی این کود را در مقایسه با سایر کودها بیشتر عنوان کرده اند.
وی تشریح کرد: خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک با استفاده از وِرمی کمپوست اصلاح می‌شود.
سلیمانی ضمن بازگو کردن وجود ویتامین در وِرمی کمپوست ادامه داد: بهتر است بدانیم که مواد محرّکه رشد گیاهی نظیر ویتامین ها به ویژه ب-12 در این کود وجود دارد.
وی اظهار کرد: این کود آسان تر و سریع تر از بیوکمپوست فرآوری می شود.
سلیمانی تولید وِرمی کمپوست را تولید ثروت دانست و تاکید کرد: توسعه کشاورزی پایدار، مقابله با خشکسالی، جلوگیری از تخریب خاک، امکان تولید محصولات ارگانیک، ایجاد اشتغال پایدار و به نوعی تولید ثروت را می توان با بهره گیری از وِرمی کمپوست محقّق دانست.
مدیر دفتر محیط زیست و توسعه پایدار سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اذعان کرد: افزایش قابلیت جذب کودهای شیمیایی، عدم شستشوی کودهای ازته و در واقع عدم آلودگی آب‌های زیرزمینی از مزایای مصرف کود وِرمی کمپوست عنوان شده است.
احمد بایبوردی افزود: کود وِرمی کمپوست با افزایش هورمون‌های رشد، گیاه را وادار می‌کند که از عناصر فعال شده در محیط ریشه غذا را جذب و عناصر کشت شده را به تدریج آزاد کند.
وی تشریح کرد: این کود از جمله آلی پوسیده و تجزیه شده است که توسط نوعی از کرم‌های خاکی تولید و فرآوری می شود.
بایبوردی از مشخصات این کود گفت و ادامه داد: وِرمی کمپوست با توجّه به دانه بندی مناسب، رطوبت و حرارت متعادل و عاری بودن از هرگونه بو دارای وزن مخصوص بالایی است.
مدیر دفتر محیط زیست و توسعه پایدار سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی یادآور شد: کارشناسان وِرمی کمپوست را حاوی بسیاری از عناصر قابل جذب شامل ازت، فسفر، پتاسیم، منیزیم، آهن، روی و منگنز می دانند.
وی بهره گیری از این کود را با توسعه پایدار کشاورزی مرتبط دانست و اظهار کرد: توسعه کشاورزی پایدار با بهره گیری از کود وِرمی کمپوست اقدامی است حیاتی برای حفظ محیط زیست و بقایای خاک که با استفاده از همین منابع طبیعی حاصل خواهد شد.
بایبوردی ضمن بیان امکانپذیر بودن صادرات وِرمی کمپوست در قالب یک محصول غیرنفتی تاکید کرد: وِرمی کمپوست را می توان به عنوان یک محصول صادراتی با برچسب مناسب که نشان دهنده میزان مواد غذایی موجود در آن است به بازارهای داخل و خارجی عرضه کرد.
بر اساس این گزارش، وِرمی کمپوست با داشتن همه ویژگی‌های یک کود سالم برای رشد و نمو گیاهان علاوه بر تاثیر جدی بر رشد کمّی و کیفی محصولات کشاورزی منجر به ایجاد حالتی ماندگار در خاک شده و درنهایت سلامت غذایی یک کشور را ایجاد می کند.
بهره‌گیری از ورمی کمپوست افزون بر تثبیت مواد زاید جامد، فضولات حیوانی و لجن فاضلاب، نتایج مفید دیگری نظیر جداسازی مواد زاید غیرآلی، نداشتن شیرابه، نداشتن بوی زباله و کاهش حجم آن تا حدود 80 درصد را نیز به دنبال دارد.
تهیه کننده: امیر مسعود طایفه سلطانخانی، خبرنگار ایسنای آذربایجان شرقی
انتهای پیام