به گزارش خبرنگار مهر، نشست تخصصی بایسته‌های نشر کتاب از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر امروز در سرای اهل قلم بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.
در این نشست نجفعلی میرزایی رئیس موسسه خانه کتاب در سخنانی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری یکی از بزرگ‌ترین کار‌شناسان حوزه کتاب کشور و از بزرگ‌ترین کتاب‌شناسان اسلام به حساب می‌آیند، گفت: مایل هستم در ابتدا خاطره‌ای را برای شما تعریف کنم. آقای جواهری شاعر معروف عرب که برخی او را حافظ عرب زبانان می‌نامند تعریف می‌کرد که پس از آنکه به خدمت مقام معظم رهبری رسید ایشان سوال‌هایی را در مورد دیوان شعر او که از قضا دیوان سنگینی است از او پرسیده و بعد به وی گفتند که من روی دیوان شما حاشیه نوشتم. جواهری نقل می‌کند که بعد از شنیدن این سخنان خم شده و دست رهبر انقلاب را بوسیده است و عنوان کرده که این دست اولین و آخرین دستی است که من می‌بوسم.
میرزایی در ادامه با اشاره به اینکه ایده‌ها و مطالبات در حوزه کتاب علاج بحران‌های جدی کشور در این زمینه به شمار می‌رود، گفت: اگر بخواهیم کاملاً مردمسالارانه و دموکراتیک هم صحبت کنیم نباید از یاد ببریم التزام به ایشان حکم دستور شرعی را دارد و کسی که خارج از این حرکت کند خارج از نظام تشرع حرکت کرده و ما همگی با عقلانیت این التزام را باور داریم.
وی افزود: فرمایشات ایشان در حوزه کتاب را می‌توان در مدل‌های مختلفی طراحی و اجرایی کرد اما نباید فراموش کنیم که درگیری درونی میان اصحاب این مدل‌ها نباید کلیات آن را زیر سوال برد. بسیاری از این مدل‌ها یک آبشخور دارند و لذا برخورد این اصحاب باید با تسامح بیشتری همراه باشد.
رئیس موسسه خانه کتاب به بحث ممیزی اشاره کرد و گفت: برخی فکر می‌کنند ممیزی یعنی اینکه کتابی را بگذاریم چاپ شود یا نگذاریم چاپ شود، این تفکر کاملاً غلط است. در روایت اسلامی آمده است که برای انتشار دانش برای مخاطب و سطوحی منع وجود دارد و باید زمان و مکان را در نظر گرفت.
وی ادامه داد: مساله ممیزی فراتر از اجازه دادن و یا اجازه ندادن برای انتشار یک اثر است که این روز‌ها متاسفانه رسانه‌ها به آن می‌پردازند. در بدیهی‌ترین فرمایشات امام راحل و رهبری می‌بینیم که اصل ممیزی به صورت امری عقلانی پذیرفته شده است و اساساً در دنیای معاصر جایی نداریم که شکل‌های مختلف آن را اجرا نکنند اما متاسفانه ما گاهی ممیزی را تا حد ویرایش کتاب تنزل داده‌ایم. من خودم بار‌ها دیده‌ام که ممیزان کتابی را آورده‌اند و می‌گویند همه این کتاب غلط است. حال سوال این است که مگر ممیز کتاب غلط گیر است. این‌ها کار ناشران است. ممیز وظیفه‌اش این گونه تعریف نمی‌شود. منظور امام و رهبری از ممیزی هم این نیست، بلکه برخورد درون سیستمی میان کتاب و پذیرفتن تنوع و سلایق امری است که خاص رهبری است و می‌شود از آن به نوعی انعطاف هم تعبیر کرد.
میرزایی افزود: شما فکر کنید دولت چند لشگر ممیز لازم دارد که بتواند میلیون‌ها صفحه از تولیدات مکتوب و مجازی که هر روز خلق می‌شوند را بخوانند. اگر ما صحبت از ایجاد مدل‌های مختلف ممیزی می‌کنیم نباید این صحبت‌ها به بحث‌ها و درگیری‌های جناحی بیانجامد بلکه منظورمان تبیین مدل‌هایی است که بتواند این مساله را به یک بحث کار‌شناسی تبدیل کند.
وی در ادامه به سخنان رئیس جمهور در افتتاحیه نمایشگاه کتاب در مورد ممیزی اشاره کرد و گفت: من از صحبت‌های آقای روحانی این برداشت را نکردم که ممیزی نباید در کشور وجود داشته باشد بلکه ایشان مقصودشان این بود که اگر به خود مردم اعتماد کنیم مشکل ممیزی حل می‌شود وگرنه مساله ممیزی که امری است قانونی و عقلانی که وجود دارد. گاهی ممیزی برای اجرا شدن نیاز به یک حکم ثانوی دارد. همه ما می‌دانیم از نظر شرعی نشر یک اندیشه انحرافی حرام است اما به اختلاف آرا میان اندیشمندان چگونه باید نگاه کنیم؟ به نظر من میزگردهای تخصصی در این زمینه که از دل آن‌ها الگوهای عملیاتی استخراج کنیم می‌تواند ما را در این مساله کمک کند.
رئیس موسسه خانه کتاب با اشاره به اظهارات محمد سرشار در این نشست و تاکید بر قرائت متفاوتی که نسبت به مساله ممیزی در سخنان رئیس جمهور با او دارد گفت: به اعتقاد من منظور رئیس جمهور برداشتن ممیزی نبود. ایشان بر این باور است انسانی که واعظ درونی نداشته باشد واعظ بیرونی بر او تاثیر نمی‌گذارد اما آیا این یعنی اینکه ما دیگر نصیحت نکنیم؟ مسلماً نه. پس بهتر از محمل درستی را برای نقد برخی اظهارات انتخاب کنیم. اصل ممیزی از نظر رئیس جمهور یعنی انسان خود کنترلی کند و من تا الان هیچ اشاره و کنایه‌ای در مورد عدم نیاز به ممیزی در کلام ایشان ندیدم.
وی تاکید کرد: ممیزی باید فراتر از مساله نشر دیده شود. باید آن را به عنوان یک الگو مورد توجه قرار داد و ما در موسسه خانه کتاب تلاش داریم تا با استفاده از نخبگان در عرصه‌های مختلف در این زمینه به یک مدل مشخص برسیم. سوال من این است که چه عیبی دارد روحانیون و دانشگاهیان ما با اندیشه‌های ضلال آگاه باشند؟ و اگر اطلاع داشته باشند سیستم اطلاع رسانی با افزایش بینش آن‌ها چه تغییری باید بکند؟ به نظر من ممیزی یعنی اخلاقی سازی و ساماندهی توزیع اندیشه. ما امروز متاسفانه با اختلافات فاحشی با الگوی ممیزی روبرو هستیم. به باور من ممیزی باید در اخلاق و فرهنگ ما باشد نه تنها در متون کتاب‌هایمان.
میرزایی در پایان گفت: بگذارید من هم جمله‌ای را رک بگویم بار‌ها پیش از این گفته‌ام که اگر یک درصد حجم آگهی‌ها تلویزیونی و رادیویی که به تبلیغ خوراکی‌های مضر می‌پردازند را به بخش کتاب اختصاص دهیم بسیاری از مشکلات فرهنگی ما حل می‌شود اما متاسفم که بگویم گویا در سطوح عالی نهادهای مملکتی ما این باور که کتاب و کتابخوانی و ترویج فرهنگ آن نیاز به ساماندهی کلان دارد جایی ندارد.