میهن پست – قبل از توضیح در مورد ارسال کاوشگر فضایی چین به نیمه تاریک ماه لازم است بدانید که همیشه برای ساکنان زمین این سوال پیش آمده که چرا ما همواره نیمه تاریک ماه را مشاهده می کنیم؟ و سوال مهمتر این که در سوی دیگر ماه چه خبرها و چه ساختار و چه چیزی قرار دارد؟بنابراین این مسئله خوشبختانه موضوع چندان پیچیده‌ای نیست و برای پیدا کردن جواب درست تنها کافیست نگاه دقیق تری به نحوه ی حرکت ماه داشته باشیم.
بنابراین آن چه موضوع را در خصو نیمه تاریک ماه با اهمیت می کند به کار بردن عبارت نیمه ی تاریک ماه است که خودش مسئله ساز است. چرا که بر مبنای این توصیف به نظر می رسد همواره سایه و تیرگی بر روی یک سوی ماه پهن و گسترده شده است. به نظر آسان می رسد که تصور کنیم یک خط یا یک مرز ماه را به دو نیمه ی تاریک و روشن تقسیم نموده است و رد شدن از این مرز و رفتن به نیمه ی تاریک سبب می شود بخشی از ماه را ببینیم که هرگز از روی زمین قادر به دیدن آن نبوده ایم و این بخش در رمز و راز و تاریکی مطلق است که این تصور ابداً درست نیست.
فراموش نکنیم که بخشی از ماه همواره و در هر زمانی تاریک است و این کاملاً درست بوده، اما نیمه ی تاریک ماه همواره بخش ثابتی از ماه نیست، همانند کره ی زمین ماه نیز دارای روز و شب است. پس اگر شما بتوانید بر روی ماه چادر بزنید و مدتی در چادر خود و دریک نقطه ی ثابت بر روی سطح ماه بمانید به یقین قادر خواهید بود طلوع و غروب خورشید را مشاهده نمایید و هم روز و هم شب را تجربه کنید.
دانشمندان علوم فضایی در خصوص موضوع و مسئله نیمه تاریک ماه معتقدندکه نیمه ی تاریک ماه با پیشروی روز قمری بر روی سطح آن جا به جا می شود عبارت دقیق تر بدین صورت است که بگوییم ماه دارای یک نیمه ی روز و یک نیمه ی شب است. نیمه ی روز بخشی از ماه است که در لحظه در حال دریافت نور خورشید است و نیمه ی شب در آن زمان رو به خورشید نبوده و نوری دریافت نمی کند. اما اینها چه ربطی به نیمه یی از ماه دارد که ما از روی زمین می توانیم مشاهده کنیم؟ این همان مسئله است که برای عموم سوال برانگیز شده است. نیمه ای از ماه که ما از روی زمین می بینیم بخش یا قسمت روز ماه است و برخی مواقع بخش یا قسمت شب ماه است و این امر وابستگی بسیاری به روز قمری که ما به ماه نگاه می کنیم دارد.
با این توصیف و توضیحات بالا حتما سئوال معماری نیمه تاریک ماه تا حدودی برای شما روشن شد اما اگر ماه نمی چرخید ما قادر بودیم به جای دیدن نیمی از سطح آن تمام سطحش را مشاهده کنیم، همچنین اگر چرخش ماه به دور محورش سریعتر یا کندتر بود نیز بالاخره قادر می شدیم سایر بخش های سطوح آن را مشاهده کنیم. پس حالا می توان سئوال کلیدی تری مطرح کرد چرا ماه با هر بار طی کردن مدارش فقط یکبار به دور خود می چرخد؟
باز هم فرقی نمی کند چه ماه کامل و چه ماه نو شما کماکان به یک سمت معین از ماه نگاه می کنید. بنابراین برای ماه یک سمت دائمی تیره و خاموش وجود ندارد اما سمتی از ماه وجود دارد که ما آن را نمی بینیم و تقریباً مانند یک راز است، از آنجایی که حجم و توده ی ماه سیگنالهای ارسالی و دریافتی رادیویی به زمین را بلوکه می کند شاید سال ها طول بکشد تا مهندسین به روش معقولی برای بررسی بیشتر نیمه ی دور ماه دست پیدا کنند. شاید روزی ناسا و سایر سازمان های فضایی تصمیم بگیرند دکل های رادیویی را جهت انتقال امواج به سمت دیگر ماه بر روی آن بنا نمایند تا امکان بررسی بیشتر این نیمه فراهم شود.
در این خصوص باید به این نکته توجه داشت که عدم امکان مشاهده سمت دور ماه بدین معنا نیست که ما اطلاعاتی در مورد آن نداریم و نمی دانیم به چه شکل است. چندین عکس از این سمت ماه در طول عملیات لونار (lunar) به زمین ارسال شده است. در سال ۱۹۶۸ فضانواردن حاضر در آپولو ۸ اولین انسانهایی بودند که با چشم توانستند این نیمه را مشاهده نمایند ولی کماکان اطلاعات به دست آمده در مورد این نیمه محدود است و خیال پردازی در مورد نیمه ی تاریک ماه امری عادی است.
در این میان اگر چه ناسا اطلاعاتی محرمانه و کامل از نیمه تاریک ماه را در اختیار دارد اما ، سازمان فضایی چین نیز قرار است تا قبل از سال ۲۰۲۰ ، یک کاوشگر فضایی را برای اولین بار در تاریخ اکتشافات فضایی بشر به آنطرف ماه که به نیمه تاریک ماه مشهور است، ارسال کند.
یکی از اساتید دانشگاه ملی علوم چین بنام – زو یونگ‌لیاو – به شبکه‌ی ملی این کشور گفته است که هدف اصلی ماموریت، مطالعه‌ی وضعیت جغرفیایی طرف ناپیدای ماه، یا همان طرف تاریک ماه است. او همچنین به این موضوع اشاره کرد که ممکن است یک تلسکوپ رادیویی را هم برای استفاده‌ی اخترشناسان در ماه قرار دهند. امواج رادیویی که از زمین ساطع می‌شوند، نمی‌توانند به آن‌سوی ناپیدای ماه برسند و بنابراین آن‌جا مکانی خیلی خوب برای نصب یک تلسکوپ رادیویی است.
