آیین سنتی سخنوری از جمله میراث فرهنگی ناملموس ایران است که در برنامه‌های جشنواره بین المللی میراث فرهنگی ناملموس(ICCN 2014) جا داده شد تا یادش در اذهان زنده شود و رنگی دوباره به خود گیرد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه اصفهان، حمام تاریخی علی قلی آقا میزبان آیین سنتی سخنوری و پرده‌خوانی بود.
آرام آرام علاقمندان پیر و جوان وارد این حمام تاریخی شدند و در حوض اصلی چشم به پرده منقوش به شمایل ائمه اطهار دوختند.
در ابتدا مرشد رضا طریقت آیین سخنوری را که یکی از هنرهای جانبی نقالی در ایران است، اجرا کرد.
در بخش دوم این برنامه مرشد صادق طریقت، برادر مرشد رضا، به اجرای پرده‌خوانی پرداخت. آوای پرصلابت ضرب زورخانه‌ای، در حمام علی قلی آقا پیچید. مرشد با نقل داستان مسلمان شدن قنبر، غلام امام علی(ع) از منظومه کهن “علی نامه” نگاه تماشاگران را بر دستانش میخکوب کرد. از نکات جالب توجه اجرا این بود که این مرشد پیشکسوت با توجه به جایگاه ویژه مخاطبان در پرده‌خوانی از به کاربردن برخی از واژه‌های امروزی مانند: ماساژ برای توصیف داستان ابایی نمی‌کرد.
در طول اجرا طبق سنت دیرینه پرده خوانان ذکر شریف صلوات در این حمام تاریخی طنین‌انداز بود.
گردشگران خارجی نیز در طول اجرا به تماشاگران پیوستند. آنها مشتاقانه به میراث فرهنگی ناملموس ایران چشم دوختند و با دوربین‌های خود این خاطره را برای خود ثبت کردند.
در پایان این برنامه به دعوت مرشد طریقت و به رسم احترام، مرشد علی زنگنه که در جمع تماشاگران حاضر بود، با خواندن اشعاری در مدح امام علی(ع) به مناسبت نزدیکی عید سعید غدیر و قرائت دعاهای مرسوم در پایان این چنین آیین‌های سنتی بر معنویت فضا افزود.
مرشد رضا طریقت در گفت‌و گو با خبرنگار فرهنگ و هنر ایسنا- منطقه اصفهان، درباره آیین سخنوری اظهار کرد: سخنوری یکی از آیین‌های سنتی ایران در کنار نقالی و پرده‌خوانی است. در این آیین 17 پیشه سنتی گذشتگان ما از جمله دلاکی، نساجی، صحافی، بقالی، سراجی، قصابی، نقاشی، نانوایی و … به وسیله نقیبی که خود نقال و پرده خوان زبردستی بوده است، با اشعار معرفی می‌شود.
این سخنور در ادامه با اشاره به آداب سخنوری افزود: لازمه سخنوری اشراف بر پیشه‌ها، اشعار و بحر طویل‌های بسیار است که به دلیل شکل اجرای این برنامه باید حتی خود سخنور نیز شاعر باشد و بتواند فی البداهه در جواب سؤالات حاضران در باب این پیشه‌ها شعر بسراید.
این نقال و پرده‌خوان درباره سرگذشت هنر سخنوری در چند دهه اخیر گفت: این آیین در شهرهای دیگر تقریبا 50 سال است که منسوخ شده، ولی در خانواده ما هنوز زنده است. ما طومار و دیوان و بیاض‌های 400 ساله این آیین را در خانواده خود داریم. به دلیل این سنت و پیشه خانوادگی، این آیین هنوز در خانواده ما زنده است و از طریق پدرم مرشد مهدی طریقت این آیین‌های سنتی سینه به سینه منتقل شده است.
وی درباره وضعیت نقالی در ایران گفت: متاسفانه برخی از کسانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند، به این هنر آنچنان وارد نیستند و ذهن مخاطبان ناآشنا با این هنرهای سنتی را مغشوش می‌کنند.
این هنرمند در مورد کارهای جدیدی که به عنوان به روز کردن این هنرها مطرح می‌شود، تصریح کرد: یک سنت داریم و یک صنعت. سخنوری، نقالی و پرده‌خوانی جزء سنت است و هر چه داریم از این سنت است. برخی از کارهایی که تحت عنوان به روز شدن این آیین‌های سنتی شکل گرفته، به این سنت آسیب رسانده است. نقالی هنری است که نمی‌توان آن را به روز کرد. ما از گذشتگان طومار داریم، کسی نمی‌تواند الان از خودش طومار بنویسد.
مرشد طریقت تصریح کرد: هنر باید در خدمت معنویت باشد، کسانی به جنبه‌های معنوی این هنرهای آیینی توجهی ندارند و برای منافع مادی خود در این حوزه فعالیت می‌کنند.
وی با اشاره به تاریخچه نقالی و نقش آن در اشاعه مذهب تشیع در عهد صفویه گفت: با دستور شاه عباس سخنوران در کوچه و بازار به نقل داستان‌های دینی پرداختند و با مدح و منقبت حضرت علی(ع) در راه اشاعه تشیع قدم برداشتند.
انتهای پیام