سلامت نیوز: انتقال آب كارون از سرشاخه ها تاكنون اعتراض بسياري از فعالان زيست محيطي داخل و خارج از خوزستان را به دنبال داشته است. اين طرح كه سال هاست موجب نگراني دوستداران محيط زيست شده با هدف آبرساني به استان هاي مركزي با عنوان بهشت آباد اجرا مي شود. عده يي از مسوولان اصفهاني با ارسال نامه يي به معاون رييس جمهور و رييس شوراي آب تلاش مي كنند تا سيستم اجرايي و تصميم گيري كشور را وادار به پذيرش انتقال آب كارون كنند. اين در حالي است كه بسياري از آگاهان مي دانند كه انتقال آب كارون خسارت هاي فراواني را به دنبال خواهد داشت.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، در همه دنيا اولين توجه ها در اجراي پروژه ها و بحث حجم آب در نظر گرفتن حقابه محيط زيست است كه متاسفانه در كشور ما چنين چيزي در نظر گرفته نمي شود. اولين موضوعي كه با انتقال آب كارون اتفاق مي افتد، اين است كه حقابه محيط زيستي اش تامين نمي شود. هر چند در حال حاضر نيز كارون به انتها نمي رسد به طوري كه آب خليج فارس از طريق رودخانه اروند و بهمنشير را به طول 140 كيلومتر داريم كه در كاهش آورد رودخانه به صورت مصنوعي در بحث انتقال آب به خوبي ديده مي شود. به لحاظ كيفي هم رودخانه به صورت تصاعدي تحت تاثير قرار مي گيرد و كيفيتش بسيار بد مي شود هم براي شرب، صنعت و كشاورزي و هزينه هاي بسياري را براي كشور به همراه دارد
انتقال آب كارون از سرشاخه ها تاكنون اعتراض بسياري از فعالان زيست محيطي داخل و خارج از خوزستان را به دنبال داشته است. اين طرح كه سال هاست موجب نگراني دوستداران محيط زيست شده با هدف آبرساني به استان هاي مركزي با عنوان بهشت آباد اجرا مي شود. عده يي از مسوولان اصفهاني با ارسال نامه يي به معاون رييس جمهور و رييس شوراي آب تلاش مي كنند تا سيستم اجرايي و تصميم گيري كشور را وادار به پذيرش انتقال آب كارون كنند. اين در حالي است كه بسياري از آگاهان مي دانند كه انتقال آب كارون خسارت هاي فراواني را به دنبال خواهد داشت. حميدرضا خدابخشي، رييس انجمن مهندسان صنعت آب خوزستان كه سال هاست در حوزه محيط زيست و منابع آب به فعاليت پرداخته يكي از مخالفان جدي اين طرح است. او معتقد است كه «انتقال آب كارون منجر به نابودي حيات كارون مي شود و اين طرح تبعات اجتماعي و اقتصادي بسياري براي خوزستان و مناطق ديگر دارد.»
سازمان محيط زيست با انتقال آب كارون مخالف است اما چند سال است كه مي بينيم اين پروژه پيگيري مي شود و هزينه هاي بسياري براي آن صورت گرفته است. چگونه يك سازمان دولتي يك پروژه يي را دنبال مي كند كه يك سازمان ديگر دولتي كه مسووليت حفظ منابع طبيعي و محيط زيستي را برعهده دارد با آن مخالف است؟
يك دوگانگي يا چندگانگي تصميم گيري در بخش مديريت كشور وجود دارد كه در بخش منابع آب نيز وضعيت حادتر است. اين مساله شايد به خاطر تصويب قانون در بخش آب باشد كه براساس آن شركت هاي آب منطقه يي تاسيس شدند و مديريت يكپارچه حوزه ها در شرايط بدتري قرار گرفت. از آنجايي كه هر حوزه آب ريزي بايد مديريت يكسان روي كل حوزه داشته باشد چون سرشاخه ها در استان هاي ديگر است و تمام اينها زيرمجموعه يك چيز بايد باشد روي خود حوزه ها مديريت چندگانه صورت مي گيرد. از سوي ديگر سازمان حفاظت محيط زيست سازمان نظارتي است و اجرايي نيست و ابزارهاي اجرايي براي جلوگيري از فعاليت هاي بزرگ را در دسترس ندارد. از آنجايي كه در بدنه دولت قرار دارد وقتي تخلفي در دولت صورت مي گيرد عملااقدام بازدارنده يي صورت نمي گيرد و در حد تذكر باقي مي ماند. مكاتباتي كه ما با اين سازمان داريم، متوجه شديم كه اين سازمان خواستار مطالعات بيشتر شده و عملامعيارها و شرايطي درخواست كردند كه از طريق سيستم مديريت منابع آب امكان تامين شان وجود ندارد و تلويحا از نامه سازمان حفاظت محيط زيست برداشت كنيد كه با انتقال آب مخالف است.
مساله يي كه اينجا پيش مي آيد، اين است كه وزارت نيرو همواره تاكيد داشته كه انتقال آب كارون براساس مطالعات صورت مي گيرد. آيا مطالعه مدوني براي اين انتقال صورت گرفته است؟
در همه دنيا اولين توجه ها در اجراي پروژه ها و بحث حجم آب در نظر گرفتن حقابه محيط زيست است كه متاسفانه در كشور ما چنين چيزي در نظر گرفته نمي شود. اولين موضوعي كه با انتقال آب كارون اتفاق مي افتد، اين است كه حقابه محيط زيستي اش تامين نمي شود. هر چند در حال حاضر نيز كارون به انتها نمي رسد به طوري كه آب خليج فارس از طريق رودخانه اروند و بهمنشير را به طول 140 كيلومتر داريم كه در كاهش آورد رودخانه به صورت مصنوعي در بحث انتقال آب به خوبي ديده مي شود. به لحاظ كيفي هم رودخانه به صورت تصاعدي تحت تاثير قرار مي گيرد و كيفيتش بسيار بد مي شود هم براي شرب، صنعت و كشاورزي و هزينه هاي بسياري را براي كشور به همراه دارد. چون اين وضعيت در حال حاضر نيز اتفاق مي افتد و تغييرات اكوسيستمي نيز صورت مي گيرد كه ممكن است هماهنگي با شرايط اكولوژي خوزستان نداشته باشد. چون از حقابه براي كشاورزي استفاده مي شود باعث شور شدن اراضي كشاورزي مي شود و سيستم مجموعه خاك هاي كشاورزي در دسترس هم تحت تاثير قرار مي گيرند. اين مساله روي پوشش گياهي و گونه هاي جانوري اثرات نامطلوب دارد و همان طور كه مشاهده شده است وقتي كيفيت آب در يك منطقه يي تحت تاثير قرار مي گيرد، باعث مي شود گونه هاي جانوري مهاجر از جمله پرندگان از منطقه كوچ كنند و اين باعث تغييرات محيط زيستي در منطقه مي شود.
يكي از مواردي كه در اجراي پروژه هاي حوزه آب بايد در نظر گرفته شود، بررسي تبعات اجتماعي و سياسي است. در اين پروژه مطالعات اجتماعي صورت گرفته است و مشخص شده كه چه تبعاتي گريبانگير مردم خوزستان، چهارمحال و بختياري و… مي شود؟
هنگامي كه انتقال آب صورت مي گيرد، بافت اجتماعي منطقه يي كه آب از آن منتقل شده (خوزستان و ديگر استان هاي درگير) و منطقه يي كه آب به آن منتقل مي شود (اصفهان)، تغيير مي كند. يكسري سرمايه گذاري ها هم در بخش كشاورزي صورت گرفته و در حوزه مبدا عدم اشتغال، عدم كشت و توانايي پايين آب براي صنايع مشاهده خواهد شد كه باعث بيكاري طبق مطالعات انجام شده مي شود و جزو عوامل جرم خيز است. مطالعات نشان مي دهد با اين اتفاق مهاجرت گسترده روستايي ها به حاشيه شهرها افزايش پيدا مي كند و خارج از توان يك شهر جمعيت افزوده مي شود و خدمات شهري ارائه نمي شود. امكان تامين بهداشت نيست و بيماري افزايش پيدا مي كند. اينها همه هزينه است كه به شهرها و از سوي ديگر به دولت تحميل مي شود. اين اتفاق را در حوزه كرخه نيز ديديم كه با احداث سد كارون 3 بيكاري افزايش پيدا كرد و مردم به شهرهاي اطراف مهاجرت كردند و در مناطق حاشيه ساكن شدند.
نگراني مردم شركت كننده در زنجيره انساني تا چه اندازه به دليل تبعات اجتماعي انتقال آب كارون بوده است؟
بخش عمده يي از شركت كنندگان در اين اجتماع كشاورزان بودند، كساني كه اولين ضررهاي انتقال آب كارون به آنها منتقل شد و حضور آنها در اين زنجيره در واقع بيان مشكلاتي است كه براي آنها تاكنون صورت گرفته و در آينده ممكن است بيشتر هم شود. تعداد ديگري از حاضران در زنجيره انساني شاغلان، فارغ التحصيلان رشته هاي كشاورزي و منابع طبيعي بودند كه آينده شغلي خود را در اين حوزه مي ديدند و چنانچه آب نباشد، اشتغال آنها به خطر مي افتد.