به گزارش خبرنگار مهر، در پی طوفان 120 کیلومتری پایتخت که منجر به کشته شدن پنج تن از شهروندان تهرانی و وارد آمدن خسارات مالی فراوان شد، بررسی جوانب موضوع نظیر قصور احتمالی دستگاه های مرتبط با پیش بینی و اطلاع رسانی این پدیده، عملکرد مدیریت بحران در کنترل خسارات جانی و مالی طوفان و… از سوی وزیر کشور به استاندار تهران محول شد.
در این زمینه سید حسین هاشمی نیز با تشکیل جلسات متعدد با حضور تمامی مدیران و اعضای مدیریت بحران استان تهران دلایل وقوع این حادثه و نحوه عملکرد دستگاه های مرتبط را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد و تاکید کرد نتیجه بررسیها که بزودی اعلام می شود موجب عزل، استعفا، عذرخواهی و یا توبیخ مدیران خاطی خواهد شد.
در این میان دستگاه های مختلف بر اساس زاویه دید خود نقطه نظرات مختلفی ارائه دادند و هر یک علل متفاوتی – از قصور سازمان هواشناسی گرفته تا تاخیر صدا و سیما در اطلاع رسانی و عملکرد نامطلوب مدیریت بحران استان تهران – برای بروز این حادثه برشمردند اما در جدیدترین اظهارات، مدیرکل محیط زیست استان تهران در مصاحبه با برخی سایتهای خبری عنوان کرد: “سرعت باد بیش از حد معمول افزایش یافته بود و این مساله که همراه با گرد و خاک بوده، نشان دهنده این است که ما در پروژه های آب خیزداری موفق نبودیم و همچنین مدت ها است که این پروژه ها رها شده اند.
محمدهادی حیدرزاده گفت: طوفان ها در همه جای دنیا اتفاق می افتد و یکی از خصوصیات آن تخریب و تلفات است، بلایای طبیعی یک اتفاق عجیب نیست اما باید ریشه یابی شود که چرا توانسته هجمه ای از ذرات معلق را جا به جا کند و این مساله حاکی از آن است که نتوانستیم تثبیت خاک را در بیابان ها انجام دهیم”
نباید تمام مشکلات را به یک سمت سوق داد
در این راستا مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: بنابر نظرات کارشناسی عوامل موثر در وقوع اینگونه پدیده ها امری نیست که طی یک یا دو سال اتفاق بیافتد بلکه دلایل متعدد طبیعی و انسانی با گذر زمان در وقوع آنها دخیل هستند، بیشترین دخالت در بروز پدیده گرد و غبار و بیابان زایی، عوامل انسانی نظیر استفاده نادرست از زمین، برداشت بی رویه از آبهای زیرزمینی، بهره برداری نادرست از اراضی کشاورزی، تخریب مراتع، جنگلها و برداشت بی رویه از معادن است که به مرور زمان به بیابانی شدن عرصه ها می انجامد.
غلامعباس عبدی نژاد ادامه داد: بحث اقلیم و طبیعت نیز یکی دیگر از فاکتورهای موثر در این امر است، کمبود بارندگی، وقوع خشکسالی و استمرار آن در سالهای متمادی و پیوسته در کنار عوامل انسانی منجر به تشدید بحران بیابانی خواهد شد.
این مسئول عنوان کرد: اما اینکه تمام این مشکلات را به یک سمت سوق داده و پدیده گرد و غبار را ناشی از اجرای نامناسب عملیات آبخیزداری و منابع طبیعی در عرصه ها بدانیم، این برداشت کارشناسی نیست چراکه در کنار عوامل انسانی و اقلیمی، گرد و غبار یک پدیده دورن و برون مرزی است و بر اساس نظر کارشناسان 80 درصد این پدیده ناشی از عوامل برون مرزی است.
گرد و غبار ناشی از عملیات ناموفق آبخیزداری و منابع طبیعی نبود
وی افزود: در واقع بخش اعظمی از این پدیده خارج مرزها شکل گرفته و به کشور وارد می شود و همانطور که مشاهده شد محدود به استان تهران نبوده و بسیاری از مناطق دیگر کشور را نیز تحت تاثیر قرار داده است لذا نمی توان این مساله را ناشی از عدم اجرا یا رهاسازی پروژه های آبخیزداری و منابع طبیعی در سطح استان تهران برشمرد چراکه فاکتورهای متعددی در این امر دخیل هستند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران با اشاره به این مطلب که پدیده تغییر اقلیم یک چالش جهانی است و تمام کشورهای دنیا را تحت تاثیر قرار داده است، گفت: استفاده نادرست از آبهای زیرزمینی، بهره برداری ناموزون از سرزمین و اراضی، برداشتهای بی رویه از معادن و…. از جمله عواملی است که در بروز پدیده بیابان زایی و گرد و غبار تاثیر دارد.
در حوزه بیابان زایی؛ کانون بحران در استان تهران نداریم
عبدی نژاد سوالی درباره سرعت پیشرَوی استان تهرن به سمت بیابانی شدن را اینچنین پاسخ داد: خوشبختانه اقدامات موثری هم از سوی دولت و هم با مشارکت مردم در مقابله با بیابان زایی انجام شده که در اثر آن شن های روان تثبیت شده و از گسترش بیابانها جلوگیری به عمل آمده است، البته نمی توان گفت پدیده بیابانی در استان نداریم اما در اثر اقدامات صورت گرفته طی دو سه دهه اخیر هم اکنون مساله ای تحت عنوان کانون بحران در استان تهران وجود ندارد.
این مسئول با اشاره به احیای سطح گسترده ای از اراضی بیابانی در جنوب استان تهران و پروژه ترسیب کربن در اراضی بیابانی شهرستان ملارد افزود: بیش از 16 هزار هکتار از عرصه های بیابانی شهرستانهای ورامین و پیشوا با اجرای عملیات بیولوژی تثبیت شده و هم اکنون مردم در اراضی که روزی بیابان نامیده می شد و تحت تاثیر شن های روان بود، با اطمینان خاطر به کشاورزی و باغداری می پردازند، در ملارد نیز 70 هزار هکتار از اراضی با مشارکت مردم تحت پروژه های ترسیب کربن قرار گرفته است.
21 هزار هکتار از عرصه های بیابانی استان تهران تثبیت شده است
وی از ایجاد پنج هزار هکتار باغ پسته در اراضی بیابانی ورامین خبر داد و متذکر شد: تاکنون 21 هزار هکتار از عرصه های بیابانی استان تهران بطور کامل تثبیت شده و با کاشت گونه های مقاوم به شوری، فرسایش خاک و… جنگلهای دست کاشت متعددی در سطح استان ایجاد شده است.
———————
مهدیه رضایی