نحوه دقیق شیوع ویروس کرونا توسط محققان در حالی اعلام شد است که این ویروس کشنده که منشاء آن از کشور چین است تا به امروز کل جهان را به نحوی درگیر خودش کرده است.
در حال کلی آن شیوع ویروس کرونا از طریق قطرات تنفسی و احتمالا مدفوع فرد آلوده منتشر میشود و برای پیشگیری از ابتلا باید همان نکات مربوط به پیشگیری از دیگر بیماری های عفونی دستگاه تنفسی را رعایت کرد.
در این میان وقتی فرد آلوده به ویروس تنفسی سرفه یا عطسه میکند، قطراتی از بزاق، مخاط یا دیگر مایعات بدن او در فضا منتشر میشود و اگر این ذرات روی شما افتاده و آن ها را لمس کنید و سپس بهصورت خود دست بزنید، ممکن است آلوده شوید. این قطرات معمولا حوالی جایی که از آن منشا گرفته اند، میافتند. بهگفتهی امیلی لندون، مدیر پزشکی نظارت ضدمیکروبی و کنترل عفونت در دانشگاه پزشکی شیکاگو، «زمان و فاصله اهمیت دارد». طبق دستورالعملهای بیمارستانی برای آنفلوانزا، مواجههبا بیماری بهصورت «حضور در فاصلهی 1/8 متری و کمتر از یک فرد عفونی بهمدت 10 دقیقه» تعریف میشود.
ویروسهای عامل بیماریهای تنفسی میتوانند ازطریق سطوحی مانند صندلیهای فرودگاهها و هواپیما، قطار، اتوبوس و میزهای سینی نیز منتشر شوند. اینکه قطرات تا چه مدت روی سطوح میمانند، به قطرات و نوع سطوح بستگی دارد. ویروسها ازنظر مدت زمانیکه میتوانند روی سطوح بمانند بسیار متغیر بوده و برخی تا چند ساعت و برخی نیز تا ماه ها روی سطح میمانند. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد ویروس کرونا میتواند تا 9 روز روی سطوح بماند.
ویروس های تنفسی میتوانند ازطریق ذرات معلق موجود در هوا نیز منتشر شوند. اما طبق گفته ی آرنولد مونتو، استاد اپیدمیولوژی و بهداشت عمومی دانشگاه میشیگان، این مکانیسم اصلی انتشار بیماری نیست چرا که ویروس باید بتواند برای مدتی شرایط خشک را تحمل کند؛ درحالی که محیط مناسب ویروس محیط سرد و مرطوب است و اگر برای مدت طولانی در شرایط خشک قرار گیرد، بیاثر میشود. بهطورکلی، بیشتر موارد بهوسیلهی افرادی پراکنده میشود که دارای علائمی نظیر سرفه و عطسه هستند. یک سؤال اساسی در ذهن کارشناسانی که شیوع ویروس کرونا را مورد مطالعه قرار میدهند، این است که آیا ویروس مذکور میتواند به شکل بدون علامت نیز منتشر شود؟
طبق گزارشی که اخیرا در مجلهی NEJM منتشر شده است، ویروس کرونا ممکن است قبلاز ظهور علائم بیماری، منتشر شود. در این گزارش پژوهشگرانی از کشور چین دریافتند که یک بیمار بدون علامت در دستگاه تنفسی فوقانی خود دارای سطوحی از ویروس بود که در یک فرد دارای نشانههای بیماری دیده میشود. کارشناسان بیماریهای عفونی میگویند هنوز این موضوع بهطور علمی اثبات نشده است.
اعضای دیگر خانوادهی ویروسهای کرونا شامل ویروسهای عامل سارس و مرس و نیز ویروسهای کرونای عامل سرماخوردگی معمولی هستند. دکتر آمش آدالجا، سخنگوی انجمن بیماریهای عفونی آمریکا میگوید:
ما میدانیم که مثلا ویروس آنفلوانزا و رینوویروسها که یکی از علل اصلی سرماخوردگی معمولی هستند، میتوانند این کار را انجام دهند. اما چنین موردی تاکنون در ویروسهای کرونا مشاهده نشده است. البته این بهمعنای آن نیست که چنین چیزی غیرممکن است یا اتفاق نیفتاده است. فقط بهطور قطعی اثبات نشده است.
علائم عفونت ویروس کرونا میتواند شامل سرفه، تب و درد گلو باشد اما ممکن است فرد آلوده باشد اما دارای علامت آشکاری نبوده یا علائم بسیار خفیفی داشته باشد.
دکتر آنتونی فائوچی، مدیر مؤسسهی ملی آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا میگوید:
گزارشهای موردی اولیه نشان میدهند که در شرایط خاصی ویروس بهوسیلهی افراد بدون علامت قابل انتقال است. ما نمیدانیم که انتقال بدون علامت تا چه حد روی شیوع فعلی تأثیر میگذارد. اگرچه معمولا عامل اصلی شیوع بیماریهای تنفسی، افراد داری علامت هستند.
به عبارت دیگر همچون دیگر بیماریهای تنفسی، حتی اگر ویروس کرونا بتواند بدون علامت منتشر شود، بخش عمدهی موارد بهوسیلهی افراد دارای علامت بخش میشود.