چهارمین پارلمان محلی مشهد در بوته نقد

تقویم رسمی کشور را که ورق بزنی و به نهم اردیبهشت ماه برسی، نام روز شوراهای اسلامی شهر و روستا در آن خودنمایی می‌کند؛ روزی تاریخی در مدیریت شهری ایران که شاید بتوان آن را به نوعی سالروز آغاز مشارکت غیرمستقیم شهروندان در اداره امور شهر دانست.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان، در بیان اهمیت جایگاه شوراهای شهر و روستا می‌توان به ذکر همین مطلب بسنده کرد که در حال حاضر حدود 75 درصد جمعیت ایران شهرنشین هستند و شهرها به عنوان موتور محرک توسعه اقتصادی محسوب می‌شوند که رشد یا عقب‌ماندگی کشور وابسته به آن‌هاست؛ در این میان مدیریت شهری نقش مهمی دارد و عملکرد درست آن می‌تواند توسعه شهری و حتی ملی را تضمین کند.

نهاد شورا به دلایل مختلف در ۲۰ سال اول پس از پیروزی انقلاب چندان مورد توجه قرار نداشت و اولین انتخابات رسمی شوراها در چارچوب اجرای قانون اساسی روز هفتم اسفند ۱۳۷۷ برگزار شد و در روز نهم اردیبهشت ۱۳۷۸ شوراهای شهر و روستا به طور رسمی دوره چهار ساله مسئولیت خویش را برای تحقق بخشی از حاکمیت مردم که عملی شدن آن در گرو فعالیت این نهاد است، آغاز کردند.

اکنون حدود 15 سال از آغاز فعالیت شوراها می‌گذرد و شهرها و روستاهای کشور سه دوره از شوراها را با تمام بد و خوب و کم و کاست به خود دیده‌اند؛ چهارمین دوره شوراها نیز از شهریور سال 92 فعالیت خود را آغاز کرده است.

بی‌شک اهمیت شهر مشهد بر کسی پوشیده نیست و از این رو شاید بتوان گفت اهمیت جایگاه پارلمان محلی در پایتخت معنوی ایران که شهری فراملی محسوب می‌شود، بیش از سایر شهرهاست؛ شورای شهر مشهد با وجود 25 عضو در دوره چهارم، پس از تهران بیشترین تعداد اعضا را دارد و به زعم برخی صاحب‌نظران افزایش تعداد اعضای شورای شهر در دوره چهارم از 11 به 25 نفر فرصت مناسبی است که این نهاد که پیش از این بیشتر در قالب شورای شهرداری فعالیت می‌کرد، دامنه اقدامات خود را به تمام شهر تسری دهد.

حدود هفت ماه از آغاز فعالیت شورای چهارم می‌گذرد و منتقدان در این مدت انتقاداتی را مطرح کرده‌اند؛ روز شوراها بهانه خوبی است برای نقد و بررسی عملکرد چهارمین پارلمان محلی شهر بهشت از منظر برخی از اعضای شورای سوم و چهارم.

ارتباط شورای چهارم با شهروندان ضعیف بوده است

دکتر محمدرحیم رهنما، دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد و مدیرگروه برنامه‌ریزی و مدیریت شهری این دانشگاه با بیان این‌که هنوز برای ارزیابی عملکرد شورای چهارم زود است، با تاکید بر اهمیت شورا در اداره شهر به خبرنگار ایسنا می‌گوید: اعضای شورا برای تحقق توسعه شهر باید به سمت پیاده کردن اصول حکمروایی شهری حرکت کنند. شفافیت، پاسخگویی، داشتن برنامه، قانون‌مداری و مشارکت‌جویی از اصولی است که باید مورد توجه اعضای شورای شهر قرار گیرد زیرا رعایت این اصول اعتماد شهروندان را به دنبال دارد و باعث ایجاد سرمایه اجتماعی و تقویت مدیریت شهری می‌شود.

وی، عملکرد ضعیف شورای چهارم را در برقراری ارتباط با شهروندان از نقاط ضعف این شورا می‌داند و خاطرنشان می‌کند: عدم انعکاس شفاف فعالیت‌ها و اقدامات شورا در طول چند ماه گذشته از دیگر نقاط ضعف شورای چهارم است؛ شورای شهر باید تاکنون برنامه چهار ساله خود را ارائه و در این زمینه قوی‌تر فعالیت می‌کرد.

عضو اولین دوره شورای شهر مشهد معتقد است: شورای شهر باید در طول چند ماه گذشته نظارت خود را بر عملکرد شهرداری گسترده‌تر می‌کرد.

رهنما به خلاء قانونی موجود در زمینه فعالیت شوراها اشاره می‌کند و می‌گوید: بخشی از ناکارآمدی شوراها به این مسئله برمی‌گردد که عناصر درگیر در مدیریت شهری زیاد است. بخش‌ دولتی، خصوصی و شهروندان در مدیریت شهری درگیر هستند و بنابراین نقش شوراها در نظارت، ایجاد هماهنگی و یکپارچه کردن امور به لحاظ قانونی ضعیف است.

رییس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی، تقویت ارتباط با دانشگاه‌ها و تشکل‌های مردمی، نظارت بر اجرای طرح‌های مشارکتی و تجاری، ارتقای کارآیی شهرداری، توجه به زیرساخت‌های شهری، حل مشکلات ترافیکی و رفع معضل حاشیه‌نشینی را از مواردی عنوان می‌کند که باید اعضای شورای شهر مشهد با توجه به موقعیت حساس این شهر به آن توجه کنند.

شورای چهارم خود را بی‌نیاز از تجربیات شوراهای قبل می‌داند

عباس شیرمحمدی، رییس سومین دوره شورای اسلامی شهر مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا معتقد است: یکی از نقاط ضعف شورای چهارم این است که اعضا خود را بی‌نیاز از سابقه و تجربیات شوراهای قبلی می‌دانند و هیچ جلسه و نشستی برای استفاده از تجربیات اعضای دوره‌های پیشین شورا برگزار نکرده‌اند.

وی با بیان اینکه هنوز برای ارزیابی عملکرد شورای چهارم زود است، خاطرنشان می‌کند: انتظار می‌رفت شورای چهارم در جهت استفاده از مصوبات قبلی و تکمیل برخی از مصوبات نیمه‌تمام گام بردارد.

شیرمحمدی با اشاره به برخی مصوبات شورای چهارم همچون تصویب بودجه شهرداری تصریح می‌کند: در طول هفت ماه گذشته شورای چهارم مصوبه خاصی که برجسته و قابل توجه باشد، نداشته است و این امر با توجه به اینکه بیشتر این اعضا تجربه کار و آشنایی با مقررات و نظام شورایی را نداشتند، طبیعی است.

دوری از تنش، نقطه قوت شورای چهارم

عضو سومین دوره شورای شهر مشهد، دور بودن شورای چهارم را از تنش و درگیری از نکات مثبت این شورا می‌داند و به خبرنگار ایسنا می‌گوید: برای اعضای شورای شهر آرزوی توفیق دارم و از شهروندان نیز می‌خواهم موضوع انتخاب نمایندگان خود را در شورای شهر جدی بگیرند و از اکنون برای انتخابات آینده عملکرد شورای چهارم را رصد کنند تا در زمان انتخابات دچار سردرگمی و گرفتار شعارهای تبلیغاتی نشوند.

بیشتر اعضای شورای چهارم تجربه مدیریتی شهر ندارند

سید جلال فیاضی، عضو شورای چهارم، شورای شهر را نهاد برخاسته از انقلاب می‌داند که نقش مشارکتی مردم را در اداره شهر محقق می‌کند و به خبرنگار ایسنا می‌گوید: یکی از نقاط ضعف شورای شهر مشهد این است که بیشتر اعضا تجربه مدیریتی شهر را ندارند و برای آشنایی با مسائل شهر به زمان نیاز دارند با این حال دیده می‌شود نسبت چند ماه گذشته نگاه‌ها عمیق‌تر شده است.

وی اظهار می‌کند: به دلیل خلاءهای قانونی، اختیارات شورا در حد عمل کردن در حوزه شهرداری است و این ایراد به سایر شهرها نیز برمی‌گردد و تنها مختص مشهد نیست. باید متناسب با افزایش تعداد اعضای شورای شهر در دوره چهارم، کیفیت شوراها نیز در قانون اصلاح شود به نحوی که شوراها بتوانند مدیریت واحد شهری را تحقق بخشند.

نبود پروژه‌های بزرگ، تهدیدی برای آینده

فیاضی معتقد است: نبود پروژه‌های بزرگ و موثر در بودجه سال 93 از نقاط ضعف عملکرد شورای چهارم در چند ماه گذشته است و این مسئله می‌تواند در آینده تهدیدی برای مشهد باشد. باید پروژه‌های کلیدی برای شهر تعریف شود و روند جذب مشارکت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی شتاب بیشتری بگیرد.

وی خاطرنشان می‌کند: نبود درآمد پایدار برای شهرداری مشهد از دیگر مشکلات است و شورای چهارم باید در این زمینه اقدامات بیشتری انجام دهد؛ باید ارتباط بیشتری با بخش خصوصی داشت و مقررات مورد نیاز را تدوین و زمینه انتفاع سرمایه‌گذاران را نیز تامین کرد.

فیاضی، همدلی و همگرایی فکری اعضای شورای چهارم و وجود تخصص‌های مختلف را از نقاط قوت این شورا می‌داند و می‌گوید: در چند ماه گذشته اقدامات خوبی از قبیل تدوین سیاست‌های میان‌مدت شهرداری، اصلاح قرارداد خط 2 قطار شهری و بررسی کارشناسانه بودجه شهرداری انجام شده است.

ورود نکردن به بحث پروژه‌های مشارکتی، نقطه ضعف شورای چهارم

جواد داوودآبادی، عضو سومین دوره شورای اسلامی شهر مشهد، محدودیت‌های مالی برای کسب درآمدهای پایدار را در مشهد از مشکلات این شهر، عنوان و به خبرنگار ایسنا خاطرنشان می‌کند: شورای چهارم می‌توانست در هفت ماه گذشته در این زمینه بهتر عمل کند تا شهر از وضعیت کنونی خارج شود.

وی، وارد نشدن به بحث پروژه‌های مشارکتی را از نقاط ضعف شورای چهارم می‌داند و اظهار می‌کند: انتظار می‌رود شورای شهر هر چه سریع‌تر به این مباحث ورود پیدا کند.

داوودآبادی، اعضای شورای چهارم را افرادی باانگیزه می‌داند و می‌گوید: اگرچه افزایش تعداد اعضای شورای شهر در دوره چهارم قدرت همگرایی برای تصمیم‌گیری را دشوار می‌کند با این حال انتظار می‌رود اقدامات کارشناسی شده‌ای در شهر انجام شود.

وی می‌گوید: در وضعیت کنونی که برخی کشورهای جهان از قبیل روسیه و چین به سرمایه‌گذاری در داخل کشور راغب هستند، شورای شهر باید زیرساخت‌ها را برای دولت به منظور جذب سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کند و باید از این فرصت‌ها استفاده شود.

خلیل موحدی محصل، عضو چهارمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، سرعت اندک رشد مرکز پژوهش‌های شورا را از نقاط ضعف شورای چهارم می‌داند و اظهار می‌کند: شورای چهارم در حوزه نظارت عملکردی رسالت خود را انجام نداده است.

وی با اعتقاد بر اینکه مدت زمان هفت ماهه برای قضاوت در خصوص عملکرد شورا فرصت اندکی است، بدنه شورای چهارم را متشکل از افراد کارشناس می‌داند و می‌گوید: شورای چهارم ارتباط مردمی خوبی دارد که این امر باید در ادامه تقویت شود.

شورای چهارم تاکنون مصوبه شاخصی نداشته است

غلامرضا خواجی، عضو شورای سوم و یکی از منتقدان شورای چهارم معتقد است: اعضای شورای چهارم سابقه شهرسازی و عمرانی ندارند و با انجام کارهای تبلیغاتی وارد شورای شهر شدند؛ حدود 11 نفر از این افراد مدرک غیرمرتبط با مسائل شهری دارند.

وی ادامه می‌دهد: اعضای شورای چهارم تخصصی در زمینه مسائل شهری ندارند و این امر باعث شده است این شورا از زمان آغاز فعالیت خود مصوبه قوی و شاخصی نداشته باشد.

انتخاب شهردار سیاسی از نقاط ضعف شورای چهارم است

خواجی با انتقاد از انتخاب شهرداری سیاسی توسط اعضای شورای چهارم می‌گوید: به نظر من اگر شهردار استعفا دهد و یک شهردار شهرشناس روی کار بیاید بخشی از مشکلات حل می‌شود.

شورای چهارم داعیه کار فرهنگی دارد

این عضو علی‌البدل شورای چهارم می‌گوید: اعضای شورای چهارم داعیه کار فرهنگی دارند اما پس از گذشت هفت ماه اقدام فرهنگی خاصی انجام ندادند و اقدامات فرهنگی آنان در نصب پوستر خلاصه شده است؛ برای انجام کار فرهنگی باید مسائل و معضلات شهر از قبیل گرایش جوانان به سیگار، عدم رعایت حق تقدم در مسائل ترافیکی شهر و … ریشه‌یابی و برای آن‌ها راهکار ارائه شود؛ این اقدامات نشان می‌دهد شورای چهارم برنامه‌ریزی خاصی برای شهر ندارد؛ کار فرهنگی به معنای ارشاد و نصیحت افراد نیست.

این عضو شورای سوم، اصلاح مبانی قرارداد پروژه خط 2 قطار شهری را یکی دیگر از اقدامات غیرکارشناسانه شورای چهارم می‌داند و خاطرنشان می‌کند: با این اقدام بدون بررسی‌های لازم تخفیفاتی به پیمانکار پروژه داده شد که صدمات بسیاری به شهر وارد می‌کند.

او در خصوص عملکرد شورای چهارم در زمینه گل‌آرایی سطح شهر تصریح می‌کند: اعضای شورا در زمینه انتخاب نوع گل‌های کاشته شده در نوروز نظر شخصی خود را دادند در حالی که باید کارگروه‌های تخصصی در این زمینه اقدام می‌کرد.

خواجی با اعتقاد بر اینکه درست کردن شورای چهارم کار مشکلی است، می‌گوید: باید صبر کرد تا سه سال آینده سپری شود؛ تشکل‌های مردمی می‌توانند در طول این مدت بر عملکرد شورای چهارم نظارت کنند تا میزان خطاهای آنان کم شود.

شورا باید در زمینه فرهنگ بهتر عمل می‌کرد

حسنعلی اخلاقی امیری، رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی چهارمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد به خبرنگار ایسنای منطقه خراسان، می‌گوید: مردم شورای چهارم را شورای فرهنگی می‌دانند اما به نظر من باید در این زمینه اقدامات بیشتری انجام می‌شد؛ اگر به بحث فرهنگ در زمینه‌های مختلف از قبیل آداب معاشرت، آپارتمان‌نشینی و تفکیک زباله توجه شود، بسیاری از هزینه‌های جاری کاهش می‌یابد.

وی ادامه می‌دهد: انتظار می‌رود شورای چهارم در بحث فرهنگ بیشتر از گذشتگان و حتی بیش از سایر شهرها وارد شود؛ بودجه فرهنگی مشهد تنها پنج درصد بودجه شهرداری است و باید به این حوزه توجه بیشتری شود؛ مشهد این ظرفیت را دارد که پایگاه انتقال ارزش‌های دینی و فرهنگی به تمام کشور و حتی دنیای اسلام باشد.

وی، رویکرد شورای چهارم را توزیع عادلانه خدمات شهری، عنوان و خاطرنشان می‌کند: تلاش‌هایی در سال‌های گذشته شده بود اما با این حال مشهد با شهر رضوی و علوی فاصله بسیاری دارد؛ در شورای چهارم سیاستی با عنوان توزیع عادلانه خدمات شهری، تدوین و در چند ماه گذشته اقدامات مناسبی در این زمینه انجام شد.

اخلاقی، توجه به بودجه را بر اساس واقعیت‌های موجود از دیگر اقدامات مثبت شورای چهارم می‌داند و می‌گوید: تدوین بودجه امسال شهرداری با وسواس و کار کارشناسی صورت گرفت.

به گزارش ایسنا، کلان‌شهر مشهد به عنوان پایتخت معنوی ایران و شهری که سالانه پذیرای حدود 25 میلیون زائر داخلی و خارجی است، شهری فراملی محسوب می‌شود و این امر فرصت آزمون و خطا را از اعضای شورا و مدیریت شهری می‌گیرد؛ با توجه به اهمیت شهر بهشت، دوری از تصمیم‌گیری‌هایی که رنگ و بوی سیاسی دارند، از مسائلی است که اعضای پارلمان محلی مشهد باید همواره به آن توجه داشته باشند و انتظار می‌رود اعضای شورا در جهت رشد و توسعه متوازن شهر گام بردارند.

انتهای پیام