به گزارش خبرگزاری مهر، مقاله نخست کتاب حاضر با عنوان پیشگیری وضعی یکی از شیوه های پیشگیری از جرم است که در آن سعی می شود با تغییر وضعیت فرد یا شرایط محیطی از ارتکاب جرم توسط شخص مصمم به انجام جرم جلوگیری شود.
راهبردهای کاربردی برای پیشگیری از جرم در مناطق مسکونی عنوان دومین مقاله این کتاب است، پیشگری از جرم از طریق طراحی محیطی در مناطق مسکونی و پارکینگهاست. سومین مقاله مجموعه پیش رو پیشگیری وضعی از جرائم سایبر در پرتو موازین حقوق بشر می باشد. ضمن تبیین اهمیت فضای سایبر در مبادله اطلاعات و کاربردهای فراوان آن در حوزه های اقتصادی، سیاسی و … با یادآوری جرائم متنوع این فضا و پاسخگو نبودن تدابیر کیفری راه حل استفاده از تدابیر پیشگیرانه خصوصاً پیشگیری وضعی را توجیه نماید.
مقاله بعدی نقش وقف در پیشگیری از بزهکاری و بزه دیدگی می باشد به اعتقاد نویسنده کارکرد نهاد وقف فقط به پیش از وقوع جرم محدود نمی شود بلکه پس از وقوع جرم نقش آفرینی مؤثری در کاهش جمعیت کیفری سازش دادن بزهکار و بزهدیده، و ایفای نقش ترمیمی یا حتی اصلاح و درمان مجرمان دارد. آزار کودکان؛ علل و پیامدها عنوان پنجمین مقاله این مجموعه است.
مؤلف به بررسی علل کودک آزاری می پردازد و در ادامه نیز پیامدهای جسمانی، روانی و اجتماعی این قبیل آزارها را بیان می نماید. ششمین مقاله این کتاب بازپروری بزهکاران در مقررات ایران است که مؤلف با اشاره به اینکه بازپروری بزهکاران توسط سیاست گذاران جنایی ایران در قانون اساسی قوانین عادی؛ آیین نامه ها و بخش های متعددی مورد توجه جدی قرار گرفته است. بنیادهای جرم انگاری در حقوق کیفری نوین عنوان مقاله هفتم کتاب می باشد که در ین مقاله انسان شناسی بنیاد جرم انگاری تلقی شده و بر این نکته تاکید می شود که هرگونه تفسیری از انسان بر شکل گیری اندیشه های سیاسی و به ویژه ضوابط جرم انگاری مؤثر است.
بررسی هزینه های جرم با نگرشی اسلامی عنوان مقاله هشتم کتاب که مؤلف با تشریح مفهوم و بیان انواع هزینه های جرم، برخی کاربردهای آن در حوزه سیاست جنایی را توضیح و با رویکردی دینی، به تبیین بخشی از هزینه های جرائم که در متون اسلامی مورد توجه قرار گرفته است می پردازد. تأملی بر نظام هزینه ـ فایده در حقوق کیفری عنوان مقاله نهم که مؤلف به بررسی هزینه های جرم در دو مرحله پیش و پس از وقوع جرم و هزینه های مجازات در دو مرحله قبل و بعد از صدور حکم می پردازد. خشونت و مجازات عنوان مقاله دهم که در این مقاله مؤلف پس از تبیین ارتباط مجازات و خشونت از منظر مکاتب جرم شناسی، دیدگاه اسلام را در این زمینه بیان نموده و توضیح داده.
مقاله یازدهم بزه دیده شناسی پیشگیرانه با نگاهی به سیاست جنایی اسلام می باشد که پس از بیان این مقدمه به تبیین سیاست جنایی اسلام که از قرن‌ها پیش در تعالیم و آموزه‌های خود، به امر بزهدیده و نقش او در ارتکاب جرم، توجه خاص داشته است، پرداخته می‌شود. مولف پس از بیان انواع بزهدیده، به عوامل بزهدیدگی و راههای حمایت از بزهدیدگان، به بیان برخی از آموزه‌های دینی و اخلاقی در جهت کاهش بزهدیدگی، می‌پردازد. مقاله دوازدهم امر به معروف و نهی از منکر و سیاست جنایی می باشد که مولف می‌کوشد تا با توضیح کارکردهای این آموزه، ابهامات پیرامون آن را بازگو نماید.
اهمیت این آموزه دینی در سیاست جنایی ـ چنانکه در مقاله بازتاب یافته است ـ از آن جهت است که اولاً متوجه عموم شهروندان جامعه اسلامی است؛ ثانیاً در تمامی مراحل شکل‌گیری عمل مجرمانه، می‌تواند کاربرد داشته باشد؛ ثالثاً تأثیر آن، تأثیر اصلاح گرایانه است که بر همه روابط اجتماعی حاکمیت دارد و رابعاً علاوه بر نقش محوری داشتن نسبت به سایر آموزه‌های سیاست جنایی، به نحو قابل توجهی نسبت به عموم انحرافات و جرایم شمولیت و فراگیری دارد. سیاست جنایی اسلام در جرایم جنسی مقاله سیزدهم این کتاب است که مولف با تاکید بر اینکه سیاست جنایی اسلام با نگاهی معتدل و واقع‌بینانه به غریزه جنسی و پذیرش آن به عنوان امری ضروری در حیات فردی و اجتماعی، موضعی سازنده و هدایت‌گر نسبت به این غریزه، سرکش و زیاده‌خواه اتخاذ کرده است؛ به تبیین برخی از برنامه‌های اسلام در زمینه کنترل و هدایت این غریزه می‌پردازد.
برنامه‌هایی مانند؛ بالابردن آستانه مقاومت فرد در برابر کشش‌های غریزه جنسی و ایجاد نیروی خودکنترلی در درون فرد، از میان‌بردن زمینه‌ها و عوامل تحریک‌کننده غریزه جنسی، ایجاد موانع بر سر راه دستیابی افرادی که در صدد ارتکاب جرایم جنسی‌اند. مقاله چهاردهم کتاب عوامل و نتایج تورم کیفری و راهکارهای مقابله با آن، در این مقاله با اشاره به اینکه وضع قوانین جدید کیفری با توجه به تحولات اقتصادی، فرهنگی و … امری اجتناب‌ناپذیر است، موضوع افراط قانون‌گذاران در این زمینه مورد بحث قرار گرفته است.
مقاله پانزدهم کتاب نقدی بر سیاست تقنینی قانون مجازات اسلامی در زمینه سرقت تعزیری می باشد که مولف با اشاره به تنوع و فراوانی وقوع جرم سرقت تعزیری در جامعه که اتخاذ سیاست تقنینی و قضایی جامع و واحدی را در حوزه قانون‌گذاری و دادرسی می‌طلبد، به سیر تقنینی جرم‌انگاری سرقت و مشکلات موجود در قوانین، می‌پردازد. مقاله با تبیین مشکلات و دشواریهای قضات در مواجهه با مواد مختلفی که در زمینه این جرم وضع شده است، ادامه می‌یابد و با ارایه پیشنهاداتی در راستای بهبود وضعیت فعلی از طریق اصلاح قوانین موجود، به پایان می‌رسد.
مقاله شانزدهم کتاب از جبران خسارت بزه دیده توسط بزهکار تا جبران خسارت توسط دولت می باشد در این مقاله به ضرورت وجود نهادهایی که متولی امر جبران خسارت بزه دیده شوند، تأکید و ضمن بیان فواید جبران خسارت بزهدیده توسط دولت، مبانی حقوقی این امر، مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. مقاله هفدهم این کتاب جرم انگاری خشونت جنسی در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی می باشد که مؤلف پس از ارائه تعریفی از خشونت جنسی در حقوق لین الملل کیفری و نیز اقدامات به عمل آمده برای مقابله با این جرم در سطح جهانی به بررسی مصادیق این جرم در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی می پردازد.
کتاب جرم شناسی و سیاست جنایی به کوشش حسینعلی بای با شمارگان 300 نسخه، 722 صفحه و قیمت 40000 تومان به همت سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.