چند سه سال پیش که قلیان کشیدن زنان در پارکها و اماکن عمومی مشاهده شد، تصور این بود که این کاری تفننی است، اما حالا پیشی گرفتن نرخ اعتیاد به مواد مخدر در میان زنان بیانگر واقعیتی تلخ دیگری است.
کمتر معتادی را می توان یافت که یکباره به سراغ تریاک، هرویین، شیشه و دیگر مواد مخدر به اصطلاح کشیدنی رفته باشد بلکه بسیاری از کارشناسان، سیگار و قلیان را نقطه آغاز این راه پرخطر می دانند.
در میان مردان ایرانی از گذشته دور کشیدن سیگار و قلیان همواره مشاهده می شد اما حالا این مساله در میان زنان و مردان فراگیر شده و چهره ای عادی بخود گرفته و به یک معضل فراگیر تبدیل شده است.
با وجود آنکه اعتیاد به مواد مخدر همواره در بین مردان بیش از زنان بوده اما در چند سال اخیر این بلای خانمانسوز در بین زنان نیز افزایش چشمگیری داشته است.
اعتیاد به مواد مخدر در دو دسته مخدرهای سنتی بویژه محرک ها که همانا روانگردانها بشکل های مختلف هستند، جوانان را اسیر و گرفتار می کند.
یک کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی معتقد است: خاستگاه اعتیاد زنان بیشتر در بنیان خانواده شکل می گیرد و عموما زنان معتاد دارای همسرانی معتادند.
ˈسامان خدایاریˈ افزود: برخی زنان از روی نادانی یا غرور برای ترک اعتیاد همسر، خود را معتاد می کنند در حالی که تاثیر اعتیاد به فرد معتاد منحصر نمی شود و خانواده و جامعه را نیز دربرمی گیرد.
ˈنسیبه جعفریˈ کارشناس ارشد مطالعات زنان،اعتیاد به مواد مخدر را یکی از معضلات بنیادی و انحرافات خاص عصر مدرن برشمرد که در جامعه ما بدلایل مختلف به یکی از انحرافات اثرگذار و بحرانزا مبدل شده است.
وی اظهار کرد: اعتیاد در میان زنان، خرید و فروش و قاچاق مواد مخدر از مسائل اجتماعی است که غفلت جامعه شناسان و محققان اجتماعی از آن عواقب خطرناکی را متوجه جامعه خواهد کرد.
این کارشناس ارشد مطالعات زنان به تحقیقی که در یکی از کمپ های ترک اعتیاد زنان انجام شده است، اشاره کرد و گفت: نتایج این تحقیق بیانگر آن است که مصرف تریاک در بین زنان شایع تر است.
وی خاطرنشان کرد: همچنین نقش همسر در گرایش زنان به مواد مخدر بیشتر از سایر اعضای خانواده، دوستان و آشنایان بوده است.
وی تصریح کرد: براساس نتایج بدست آمده از این تحقیق بین گرایش به مصرف مواد با عوامل اجتماعی مانند همنشینی، روابط خانوادگی و ناکامی شخص در زندگی، رابطه معناداری وجود دارد.
ˈمحمد اکبریˈ پژوهشگر مسائل اجتماعی نیز گفت: هرچند زمانی اعتیاد موضوعی مردانه تلقی می شد اما امروزه معتادان زن را در کشور بین چهار تا 9 درصد برآورد کرده اند.
وی اظهار کرد: زنان بعنوان رکن و محور، بنیان روحی، روانی، اخلاقی و اجتماعی خانواده ها را تشکیل می دهند و اعتیاد زنان این بنیان را متزلزل می سازد.
وی افزود: از این رو و به آن دلیل که اعتیاد زنان موجب دشواری و آسیب دیدگی بیشتر این قشر و سایر اقشار جامعه خواهد شد لزوم پرداختن جدی به این مقوله ضروری است.
اکبری با بیان اینکه امروزه اعتیاد جنسیت نمی شناسد اما اعتیاد جنسیتی، ترم جدیدی است که باید بگونه ای مجزا به آن پرداخت، گفت: راهبردها و کاربست های پیشگیرانه اثربخش را باید در حوزه اعتیاد زنان مورد بازتعریف قرار دهیم تا جامعه ای سالمتری داشته باشیم.
ˈامیر قمرانیˈ استادیار دانشکده روانشناسی دانشگاه اصفهان نیز بر این باور است که زنان نخستین قربانیان بسیاری از آسیبها و انحرافات اجتماعی اند و در این میان اعتیاد، اگر نه اولین و عمده ترین بلکه یکی از مهمترین آنهاست.
وی اظهار کرد: هرجا پای اعتیاد باز می شود در صف نخست زنان قرار می گیرند زیرا بیشترین آسیبها از اعتیاد پدر، برادر، فرزند، همسر و حتی دوست و همکار به آنها وارد می شود.
وی با بیان تصور عموم مبنی بر مردانه بودن مصرف مواد مخدر گفت: براساس دلایل متعدد، اعتیاد زنان زیان سنگین تری در مقایسه با اعتیاد مردان دارد و زوایای آن بدلایل گوناگون از جمله ابا داشتن زنان برای مراجعه به مراکز ترک اعتیاد و نوع نگاه جامعه به زن معتاد، پنهان باقی مانده است.
قمرانی یادآور شد: بدلیل اعتقادات مذهبی و عوامل فرهنگی در کشور، مصرف مواد در زنان قبیح تر از مردان تلقی می شود و به همین دلیل زنان معمولا از مراجعه به مراکز درمانی معتادان اکراه دارند.
ˈمهرداد هنرمندˈ کارشناس روانشناسی نیز گفت: تا دهه 70 میلادی بدلیل نرخ پایین جرائم زنان نسبت به مردان، موضوع جنسیست و انحرافات اجتماعی کمتر مورد توجه قرار می گرفت.
وی با اشاره به تبعات اعتیاد زنان در جامعه گفت: زنان بدلیل داشتن وظایف مادری و سرپرستی خانوار، اگر به اعتیاد مبتلا شوند زمینه بروز درگیری اجتماعی و خانوادگی برایشان مهیا می شود و در نتیجه انواع حمایت مالی و عاطفی را از دست می دهند و بناچار برای تامین مخارج اعتیادشان به کجروی اجتماعی روی می آورند.
وی ادامه داد: اعتیاد زنان عواقب جدی و زیانباری از جمله مطرود شدن، ایجاد نسل معتاد، کاهش ارتباط با افراد عادی، افزایش مفاسد اخلاقی و زنجیره ای از بیماریهای مهلک مانند ایدز و هپاتیت را در پی دارد.
بر اساس برخی آمار نرخ ابتلای زنان به مواد مخدر در استان اصفهان از متوسط کشوری بالاتر است.
ˈرسول زرگرپورˈ استاندار استان اصفهان اخیرا با هشدار در باره این مساله گفت: به این منظور یک گروه کارشناسی برای بررسی موضوع تشکیل شده است.
وی همچنین به وجود بیش از 124 هزار معتاد در استان اشاره کرد و گفت: حدود 10 درصد آنها را زنان تشکیل می دهند.
استاندار با اشاره به اینکه استان اصفهان از نظر شمار معتادان در رتبه 19 کشور قرار دارد، گفت: با توجه به تدین مردم اصفهان این رتبه در شان مردم ما نیست و باید بصورت بی امان با آن مبارزه کرد.
وی اظهار کرد: زنان از طریق شوهران، فرزندان و اعضای خانواده هایشان مبتلا می شوند زیرا فرد مبتلا در خانواده می خواهد یک شریک داشته باشد.
استاندار اصفهان با بیان اینکه خسارت ابتلای زنان به مواد مخدر بیشتر از مردان است،افزود: خانم ها اساس خانواده هستند و وقتی مبتلا می شوند اساس خانواده به هم می ریزید و باعث معضلات جدید می شود.
* شیب تند ابتلای زنان به اعتیاد
معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان اصفهان، شیب ابتلای زنان به اعتیاد را تند عنوان کرد و گفت: نقش پیشگیرانه در بحث مواد مخدر در زنان باید پررنگ شود.
ˈمرضیه فرشادˈ با اشاره به تفاوت اعتیاد در زنان و مردان گفت: عود اعتیاد در زنان چندین برابر بیشتر از مردان است ولی ورود به رفتارهای پرخطر در زنان کمتر از مردان معتاد است.
وی همچنین با اشاره به کاهش میانگین سن اعتیاد میان زنان در اصفهان گفت: در گذشته میانگین سن اعتیاد در میان زنان اصفهانی بین 20 تا 25 سال بود در حالی که این میانگین در سالهای اخیر به 18 سال کاهش یافته است و هم اکنون حتی شاهد کاهش این سن به کمتر از 18 سال نیز هستیم.
ˈمرضیه فرشادیˈ با بیان اینکه روانگردان و شیشه، پر مصرف ترین مواد مخدر در میان زنان است، افزود: تصورات نادرست مانند تاثیر روانگردانها بر کاهش وزن و شفافیت پوست موجب گرایش زنان به مصرف مخدرهای صنعتی شده است.
وی روابط خانوادگی را جدی ترین عامل اعتیاد زنان عنوان کرد و گفت: اگرچه اکثر مردان خارج از محیط خانواده به دام اعتیاد گرفتار می شود، اما اعتیاد زنان بیشتر در میان خانواده صورت می گیرد و ماده مخدر مصرفی آنها نیز وابسته به ماده مصرفی شوهرانشان است.
معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان اصفهان با بیان اینکه مشکل عمده زنان معتاد، درمان نیست، تصریح کرد: ارائه خدمات پس از درمان برای زنان معتاد بسیار با اهمیت است، زیرا این افراد پس ترک برای اشتغال و تهیه مسکن با مشکلات جدی روبه رو می شوند و به همین دلیل سعی شده است تا در مراکز اقامتی یک مهارت اولیه در کوتاه مدت به این زنان آموزش داده شود.
وی یادآور شد: در دو سال گذشته حداقل در بحث درمان زنان معتاد، بهزیستی بسیار جدی وارد عمل شده است بنحوی که حداقل دو کمپ به کمپ های ترک اعتیاد زنان در اصفهان افزوده است.
وی افتتاح یک خانه بین راهی برای بهبود یافتگان و توانمند سازی آسیب دیدگان اجتماعی در یک ماه آینده را از دیگر اقدامات بهزیستی استان اصفهان عنوان کرد.
* ورزش بهترین راه برای پیشگیری از اعتیاد زنان است
ˈزهره کثیریˈ کارشناس ارشد روانشناسی معتقد است: ورزش و فعالیت بدنی موجب نشاط، شادابی، تسکین درد، اعتماد به نفس، کاهش استرس و افسردگی می شود.
وی اظهار کرد: در ورزش، فرد با دوستان سالم معاشرت می کند و از تنهایی و انزوا خارج می شود لذا ورزش می تواند بهترین جایگزین و مناسبت ترین راه پیشگیری از اعتیاد در زنان باشد.
* تقویت نگرش های مذهبی و آموزه های دینی محافظت کنننده زنان در برابر اعتیاد
ˈرضا ملکیˈ کارشناس ارشد روانشناسی گفت: تقویت نگرش مذهبی بعنوان یکی از عوامل محافظت کننده زنان در برابر اعتیاد به مواد مخدر محسوب می شود.
وی اظهار کرد: بی شک اگر این ارزشها در بین زنان یک جامعه کمرنگ شود و زنان نتوانند فلسفه زندگی خود را روشن ببینند، عواقب آن سبب سست شدن پایه های معنوی خانواده و جامعه می شود.
وی تاکید کرد: داشتن باورهای مذهبی و دینی با پیشگیری از رفتارهای مخربی مانند مصرف مواد مخدر در نزد زنان همراه است و زمینه را برای افزایش خودباوری، خودمهاری و عزت نفس فراهم می کند.
گ/510 / 543/556
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
newsroom@irna.ir