سلامت نیوز:مي گويند بي سابقه بود. مي گويند غيرقابل پيش بيني بود. مي گويند كاري از دست كسي برنمي آمد. مي گويند غافلگير شديم و… حتي عكس ها وفيلم هايش نيز دلهره آور و رعب انگيزاست. آنقدر كه درنخستين نگاه هر بيننده يي را به شك مي اندازد كه آيا اين عكس ها واقعي است يا ساخته شده دست عكاسان و خبرنگاران. درست مانند فيلم هاي مهيج خارجي.
منتهي اين بار در كلانشهري با حدود 12 ميليون نفر جمعيت. توفان شني كه براي ما پايتخت نشينان توفان نديده، آزموني بود براي اينكه اگر «زلزله و سيل و… بيايد» تهران به چه حال و روزي درمي آيد و ازآن مهم ترآزموني جدي و به دور از هرگونه مانور و تبليغات تلويزيوني براي ميزان شهري پايتخت ايران. مديراني كه اگر در اين آزمون رفوزه نشده باشند حداقل تجديد شده اند!
توفاني كه زلزله به پا كرد
هنوز ساعتي از توفان نگذشته بود وشهروندان از شوك خبر فوت پنج نفر و مجروح شدن بيش از 30 نفربيرون نيامده بودند كه شايعه يي موبايل به موبايل و البته در صفحات اجتماعي پخش شد كه: «توفان پيش درآمدي از زلزله است.» اما معاون پژوهشگاه زلزله شناسي چنين خبري را تكذيب كرد.
دكتر مهدي زارع، معاون پژوهشي و فناوري پژوهشگاه بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله درپاسخ به يكي از سايت ها گفت: شايعه ارتباط توفان اخير تهران با زلزله احتمالي پايه علمي ندارد. تاكنون شواهدي علمي براي ربط بين وقوع توفان به عنوان پيش نشانگر زلزله در دنيا معرفي نشده است. ضمنا در نواحي لرزه خيزي مانند كرمان، يزد، زاهدان، سيستان و بلوچستان، كوير لوت و مركزي توفان هاي متعدد در سال رخ مي دهند كه در پي هيچ كدام زمين لرزه مهمي گزارش نشده است. زلزله هاي شديد در نواحي لرزه خيزي مانند نواحي ياد شده به دليل جنبش گسل ها در اعماق زمين – معمولابيش از هشت كيلومتر در ايران- و نه به دليل توفان در سطح زمين، رخ مي دهند.
هواشناسي، نخستين متهم حادثه
درنخستين واكنش ها به اين حادثه، تيرتمام انتقادها به سازمان هواشناسي خورد كه نتوانسته بود اين رخداد را پيش بيني كند.
احد وظيفه، مديركل هشدار سريع و پيش بيني سازمان هواشناسي گفت: ما هيچ وقت پيش بيني توفان را نكرديم و بر وزش باد شديد و رگبار و رعد و برق تاكيد داشتيم.
او در دفاع از عملكرد سازمان هواشناسي درباره دليل غيرقابل پيش بيني بودن توفان اخير مي گويد: توفاني كه در تهران آمد به راحتي قابل پيش بيني نيست. ما تنها مي توانيم وزش باد شديد را پيش بيني كنيم. امكان ندارد سرعت و ساعت وقوع توفان را پيش بيني كنيم.
به گفته وظيفه در صورتي اين توفان هاي محلي قابل پيش بيني هستند كه دقايقي پيش از رسيدن به نقطه يي خاص، توسط چند ايستگاه كه در مسير هستند، گزارش شوند: «ما يك ساعت قبل از رسيدن توفان به تهران شروع به اطلاع رساني به ستاد مديريت بحران و سازمان هاي مسوول ديگر كرديم. البته نه با واژه توفان. همكاران ما هم تا بتوانند به صدا و سيما خبر بدهند، 15 دقيقه از وقت گرفته شده بود. يعني 50 كيلومتر به پيش آمده است. در مرحله ورود اين باد شديد خبر را در راديو تهران اعلام كرديم. »
به گفته مديركل پيش بيني سازمان هواشناسي پيش بيني توفان براي روز سه شنبه هم تحت فشار رسانه ها و برخي مسوولان بوده است: وقتي توفاني پيش بيني نشده اتفاق مي افتد و رسانه ها و مسوولان آن چنان موضع گيري مي كنند، ممكن است كه يك كارشناس ما تحت فشارها بگويد توفان تكرار مي شود. هرچند كه ما تا روز چهارشنبه پيش بيني باد شديد داشتيم. بسياري از پيش بيني ها هم درست بوده است.
با وجود اينكه مديركل پيش بيني سازمان هواشناسي از خود و سازمان متبوعش در اين واقعه با گفتن امكان پذير نبودن پيش بيني رفع مسووليت مي كند، 10 دقيقه قبل از وقوع توفان، برروي تمامي گوشي هاي تلفن هاي همراهي كه نرم افزار هواشناسي داشته اند و از طريق سايت هاي هواشناسي جهاني پوشش داده مي شوند اخطاريه هايي مبني بر وقوع توفاني شديد درتهران منتشر شده است !
5 ميليارد خسارت
آمار خسارت ها متفاوت است اما عمده ترين آنها آمارهايي است كه مديران سازمان مديريت بحران شهر تهران و سازمان برق تهران مي دهند كه هر كدام تاكيد برخسارت هايي پنج ميليارد توماني به سيستم برق و شهر تهران داشته اند.
احمد صادقي، رييس سازمان مديريت بحران شهر تهران با اشاره به جزييات پيامدهاي توفان كم سابقه تهران گفت: اين توفان در مجموع پنج كشته بر جاگذاشت كه ناشي از سقوط درخت، قاب بتن ساختمان، آلاچيق فايبرگلاس در ميدان امام حسين(ع)، ماندن در زير آوار ديوار دورچين ساختمان و سقوط از طبقه پنجم ساختمان بوده است. وي افزود: 81 نفر از شهروندان نيز مجروح شدند كه علت آن 4مورد تصادف ماشين، 24 موردضربه و جراحت (تروما)، 19 مورد آسيب مغزي و 34 مورد ناشي از ساير موارد گزارش شده است. وي در خصوص خسارات وارده نيز با اشاره به شكسته شدن 2 هزار و 554 اصله درخت در سطح شهر گفت: 109 مورد سقوط تابلو، 35 مورد سقوط داربست، هشت مورد شكستگي تير برق و 39 مورد پارگي و قطع كابل برق فشار متوسط و ضعيف ثبت شده كه 19 مورد پست برق از مدار خارج و يك هزار و 128 مورد خاموشي رخ داده و همچنين به128 خودرو آسيب وارد شده است.
اولتيماتوم شوراي شهر به مديريت شهري
درحالي كه شهرداري تهران به عنوان متولي اصلي مديريت شهري، درتمام طول پنج روزه گذشته، سكوت اختيار كرده است، اعضاي شوراي اسلامي شهر تهران درواكنش به مديريت شهري تهران لب به انتقاد گشوده اند. احمد مسجد جامعي رييس شوراي اسلامي شهرتهران، درواكنش به اين رخداد و خسارت هاي ناشي از آن مي گويد: «بسياري از مردم اطلاعي از حقوقشان در مواقع بحران ندارند و بايد به مردم اطلاع رساني شود كه درمواقع بحران مي توانند خسارت خود را از نهادهاي مسوول دريافت كنند.»
احمد دنيا مالي ديگر عضومنتقد شوراي شهر نيز در اين باره خواستار ارائه گزارش شهرداري تهران از خسارتهاي به جا مانده از توفان تهران شده و گفت: بسياري از حوادث رخ داده دراين توفان به دليل سقوط داربست هاي ساختماني بوده است. بايد نظام مهندسي و شهرداري تهران نظارت بيشتري بر اجراي قوانين ومقررات در نصب داربست ها داشته باشند.
رييس كميسيون حمل ونقل شوراي شهرتهران همچنين بابيان اينكه بايداقدامي براي بيمه مردم و پرداخت ديه به آنها در زمان حوادث پيش بيني شود گفت: بهتر است بانك شهر براي پرداخت ديه اقدامات لازم را انجام دهد پيش از اين در صورت بروزاين حوادث مردم را به دادگاه معرفي مي كردند تا حقوق خودرا دريافت كنند اما به اعتقاد من بايد با توافقنامه يي با بانك شهر، پرداخت اين خسارات به مردم بابت جان و اموال شان تسهيل شود.
سكوت پرمعناي مديريت شهري
اما اين پايان ماجرا نبوده و نيست. آخرين اخبار حكايت از احضار رييس سازمان هواشناسي به مجلس از سوي كميسيون اجتماعي مجلس دارد. چرا كه برخلاف نظر مديران اين سازمان، برخي از كارشناسان انجمن مخاطره شناسي ايران براين باورند كه پيش بيني اين توفان كاملاامكان پذير بوده است.
دكتر ابراهيم مقيمي، استاد دانشگاه تهران با تاكيد بر اينكه منشا، مسير و سرعت توفان اخير تهران دقيقا قابل پيش بيني بوده است، مي گويد: ادعاي هواشناسي مبني بر غيرقابل پيش بيني بودن توفان كه از فرودگاه مهرآباد تهران نيز عبور كرده به هيچ وجه قابل دفاع نيست چون رصد و ديده باني چنين پديده هايي كه در فرود و برخاست هواپيماها نقشي حياتي دارند حداقل انتظاري است كه از هواشناسي وجود دارد.
منبع: روزنامه اعتماد