سنتی بودن خانواده‌ها پیامدهای منفی استفاده از فضای مجازی را افزایش داده است و وقتی اینترنت بدون برنامه در اختیار افراد قرار می‌گیرد، حریم خانواده‌ها با تهدید روبرو شده و مشکلات مختلفی را ایجاد می‌کند، در صورتی که ورود اینترنت در جامعه غربی به دلیل تدوین برنامه مناسب تبدیل به وسیله‌ی آموزشی از راه دور برای نوجوانان و جوانان شده است.
در ایران در اکثر موارد کاربران هیچ برنامه یا هدف خاصی را دنبال نمی‌کند و حتی استفاده ناصحیح از بازی‌های اینترنتی یا فضای چت‌روم مشکلات روانی مختلفی مانند افسردگی، پرخاشگری و کاهش ارتباطات خانوادگی را به وجود آورده است.
باید پدیده‌ای به نام «اعتیاد اینترنتی» را پذیرفت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه ایلام، «علی مهرعلیزاده» مدیر کل امور اجتماعی استانداری ایلام در ادامه‌ی میزگرد در میزگرد «فضای مجازی؛ فرصت‌ها و تهدیدها» و در بخش ارائه راهکارها اظهار کرد: وجود پیچیدگی‌های اجتماعی در بحث آسیب‌های اجتماعی شکل ریمیکس به خود گرفته است، بنابراین در هر نقطه از حوزه فرهنگی و اجتماعی که امکان آسیب وجود دارد، باید مشمول نگاه ویژه‌تری شود و در «اعتیاد اینترنتی» هم باید این نگاه ویژه باشد.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری ایلام در بحث سرعت تغییرات حوزه مجازی که موجب پیشی گرفتن عصر واقعیت بر تخیل شده است، ادامه داد: نباید برخورد مکانیکی با موضوع داشته باشیم بلکه پا به پای تغییرات باید در سیاست‌گذاری‌ها انعطاف ایجاد کرد، در غیر این صورت دچار یک چالش همیشگی خواهیم شد و نکته مهم‌تر اینکه در این عرصه نباید برخورد دستوری، قضایی یا انتظامی داشت، چون تاثیرگذار نخواهد بود.
مهرعلیزاده ادامه داد: اعتقاد دولت یازدهم در حوزه‌ی استراتژی‌های فرهنگی و اجتماعی بخصوص در حوزه فضای مجازی بر شکل‌گیری گفت‌وگوی اجتماعی است تا در مورد مضرات و فواید آن در قالب ابزارهای همچون تشکل‌های مردم نهاد و مشارکتی که منجر به توسعه اجتماعی می‌شود، آگاهی‌های لازم کسب شود.
مهرعلیزاده، آسیب‌شناسی سبک زندگی را یکی دیگر از راهکارهایی دانست که به صورت ویژه در سال‌های متوالی مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است و گفت: این بحث نیز مکانیزمی مردمی دارد و نباید به صورت دستوری و تجویزی با آن برخورد کرد، بلکه با مشارکت مردم و تسهیلگری دولت باید اقدام به تدوین راهکارهای اصلاحی در مورد استفاده از فضای مجازی به عنوان بخشی از اسلوب و سبک زندگی کرد.
کارشناس مسائل اجتماعی در کنار استراتژی‌های یاد شده بر اطلاع‌رسانی، آموزش، الگوسازی و معرفی الگوهای مهم و اقدامات جایگزین تاکید کرد و افزود: مباحث اجتماعی به عنوان یک کل در هم تنیده شده‌اند و امکان جداسازی حوزه‌ها در عمل به دلیل ارتباط بین همدیگر وجود ندارد، برای همین نمی‌توان فضای مجازی را منفک از بقیه حوزه‌ها دانست و برای آن بصورت جداگانه راهکار ارائه کرد.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه کشور ایران در عصر جمعیتی قرار گرفته که در علم جمعیت‌شناسی موسوم به «عصر طلایی جمعیت» یا «پنجره جمعیت» به واسطه بیش از 70 درصدی جمعیت کشور در سن 15 تا 60 نیازمند توجه است، چرا که چنین فرصت بی‌نظیری هر 6 قرن یک بار در کشور رخ می‌دهد و تقریبا کمتر از سه دهه به طول می‌انجامد و باید از فرصت به وجود آمده استفاده کرد تا دچار تهدیدهای بزرگی همچون عدم ازدواج جوانان، بلوغ زودرس و ازدواج دیررس نباشیم.
مهرعلیزاده گفت: باید اوقات فراغت فرزندان با ورزش و امور فرهنگی هنری پر شود که اگر برای همه حوزه‌های عرصه عمومی برنامه داشته باشیم، می‌توان امید و انتظار داشت، اوضاع در همان مسیری که ترسیم شده پیش رود.
پیشگیری اولیه موجب حساسیت خانواده‌ها می‌شود
در ادامه «امیر مهردادی»، مدرس دانشگاه بر پیشگیری اولیه تاکید کرد و گفت: این موضوع باید با اطلاع‌رسانی و آموزش محقق شود و حتی در اهمیت موضوع آموزش‌ها را از همان دوران پیش دبستانی در بحث مهارت‌های زندگی در ابعاد مختلف شروع کنیم و از طرف دیگر آموزش خانواده‌ها را از طریق نهادهای آموزشی به صورت مداوم و نه مقطعی پیگیری کنیم تا نتیجه این آموزش‌ها در خانواده‌ها ایجاد حساسیت کرده و نظارت بیشتری بر اعمال خود و بخصوص فرزندان داشته باشند.
وی با بیان اینکه برنامه‌های فراغتی باید مداوم باشند و نباید صِرف ارائه گزارش به مقامات نباشد، تاکید کرد: باید محتوی مطالب در بحث اوقات فراغت اصلاح شود، چرا که تحقیقات نشان داده است بچه‌هایی که اوقات فراغت خوبی را سپری می‌کنند، به لحاظ سلامتی روان بسیار بهتر از فرزندانی هستند که در فضای مجازی قرار دارند.
باید ازفرصت هزینه پایین استفاده از فضای مجازی بهره ببریم
دکتر «علی جعفری» مدرس دانشگاه با بیان اینکه نباید از هزینه‌های پایین استفاده از فضای مجازی و در دسترس بودن آن خوشحال شد، چرا که به دنبال دریافت اطلاعات شخصی کاربران توسط گردانندگان شبکه‌های اجتماعی از آنها در توافق با شرکت‌های تجاری استفاده می‌کنند و هزینه‌هایی را روی دست کاربر خواهند گذاشت، خاطر‌نشان کرد: گردانندگان شبکه‌های اینترنتی در قبال چند درصد هزینه فروش شرکت‌های تجاری اطلاعات کاربران را در اختیار شرکت قرار می‌دهند، حال آنکه در مقابل این هدف آشکار فضای مجازی، اهدافی پنهانی مثل ایجاد فضای کاذب برای کاربر، ترویج مصرف‌گرایی در بین جوانان و رواج ترویج فرهنگ غربی وجود دارد.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: با توجه به اینکه سبک زندگی ما برگرفته از فرهنگ اسلامی ایرانی است، اما تحت تاثیر فرهنگ غربی قرار گرفته است، باید در سیاست‌گذاری‌ها به فرهنگ غنی خود توجه کنیم و فرهنگ بومی را در اولویت برنامه‌ریزی‌ها قرار دهیم، از طرفی اینترنت ملی کارایی زیادی نمی‌تواند داشته باشد، اما می‌توان با تاکید بر فرهنگ اسلامی ایرانی و بومی‌سازی شبکه‌ها بسیاری از مشکلات فضای مجازی بخصوص مصرف‌گرایی را کاهش داد.
وی افزود: در کنار این موارد باید نظارت بر عملکرد و برنامه‌ریزی‌ها وجود داشته باشد، اگر نظارت صحیح و فرهنگ‌سازی در این زمینه صورت گیرد، همچنین نحوه استفاده از فضای مجازی به دارندگان آن گفته شود، گردانندگان فضای مجازی نمی‌توانند به اهداف خود برسند.
حالت تدافعی گرفتن در مقابله با فضای مجازی تاثیر عکس دارد
«حشمت‌الله رستمی» با تاکید براینکه نظام آموزشی ایران پویا نیست و مطابق با شرایط فرهنگی و اجتماعی روز جلو نمی‌روند، اظهار کرد: باید مسئولیت‌پذیری والدین در این خصوص بیشتر شود، البته نظام آموزشی دانشگاه‌ها و حوزه علمیه توان اقناع نسل جوان را به لحاظ اعتقادی، فکری و دینی ندارد و این واقعیت در شکنندگی نظام عالی جوانان در مورد بعضی شبهات خود را نشان داده، چرا که نتوانسته‌ایم مخاطبان را قانع کنیم، بنابراین در انتقال مباحث اعتقادی و دینی و روش‌های بکارگیری باید دقت نظر داشت و از ابزارهای هنری در این راه مدد گرفت.
مسوول دارالقرآن سازمان تبلیغات استان ایلام با اشاره به اینکه نباید در برخورد با فضای مجازی حالت تدافعی داشت و یا اینکه اقدام به فیلترینگ یا محدودکردن فضای مجازی کرد و باید تولید محتوی داشته باشیم، گفت: وقتی کشورهای غربی از دموکراسی و آزادی عمل سخن می‌گویند، اما شخصی مثل خانم کلینتون دختر 5 ساله خود را از استفاده فضای مجازی به دلیل ویژگی بلوغ زودرس منع کرده است، چرا در کشور ما با چنین ریشه‌های غنی دینی و اعتقادی تاکید بر ایجاد ایمیل ملی برای دانش‌آموزان می‌شود، فضایی که با معنای اینترنت جهانی منافات دارد و نه تنها راه‌حل موضوع نیست، بلکه ایجاد کننده واکنش هم هست.
وی با بیان اینکه یکی از راهکارهای حل موضوع ایجاد واحد درسی در دوران راهنمایی است تا از طریق این واحد فرزندان با جرائم اینترنتی و راه‌های مقابله با آن آشنا شوند، افزود: باید در این آموزش‌ها مهارت زندگی کسب شود و از برخوردهای سریع، حذفی و سلبی جلوگیری به عمل آید.
رستمی ادامه داد: باید خود را از نظر فکری و محتوائی مجهز کنیم تا فرد به پشتوانه‌ی آموزشی که ما داده‌ایم راه درست را انتخاب کند و به خودی منطقی با فضای مجازی داشته باشد و این برخورد منطقی فرد را در برابر آسیب‌های ناشی از فضای مجازی بیمه خواهد کرد.
تنظیم از: رقیه کاظمی، خبرنگار ایسنا، منطقه ایلام
انتهای پیام