میهن پست – زبالههای فضایی اشیاء گوناگونی هستند که توسط انسانها به وجود آورده شده و در مدار زمین در حال گردش هستند، اما در حال حاضر فاقد هرگونه بهرهمندی هستند.ماهواره ها نیز جز مهمترین زبالههای فضایی هستند ، ماهوارههایی که کار آنها متوقف شده ولی هنوز در فضا سیر میکنند.
برخی ماهوارهها منفجر شده یا با همدیگر تصادم کردهاند و در هر بار که این اتفاق افتاده به قطعات کوچکی تقسیم شدهاند. در واقع ، ایالات متحده آمریکا در نظر داشته است که برخی از این ماهوارههای از کار افتاده را برای آزمایش تجهیزات پروژه جنگ ستارگان منهدم کند.
باید گفت که آلودگی فضا و زبالههای فضایی روز به روز بیشتر میشود. آمریکا ، روسیه و کشورهای دیگر پرتاب اشیا به فضا را ادامه میدهند. قطعات معلق در فضا بطور مداوم افزایش مییابد و این امر وقوع انفجارها و تصادمات بیشتری را ممکن میسازد. اگر قطعه معلق به جای بسیار مهمی از ماهواره برخورد کند، شاید ماهواره کاملا از کار بیافتد. لذا باید به منظور بالا بردن دوام ماهوارهها را مستحکمتر ساخت. این یعنی استفاده از مواد بیشتر در ساخت ماهوارهها و بکاربردن هزینه مضاعف در پرتاب آنها.
در این میان سرنشینان ایستگاه فضایی بینالمللی، زمان سختی را پشت سر گذاردندند. قطعهای از یک ماهواره قدیمی روسی مستقیما به سمت آنها میآمد. اما تیم زمان کافی برای جابجایی و کنار رفتن نداشتند. در حالی که یک ۱.۵ ساعت زمان داشتند، خدمه تصمیم گرفتند بخشهای در معرض خطر را بپوشانند و خودشان را در سفینه سایوز حبس کند.
بدین صورت در صورت نیاز میتوانستند به سرعت ایستگاه را ترک کرده و آن را در محیطی نزدیک زمین رها کنند. این چهارمین بار در تاریخ ایستگاه است که خدمه برای ایمنی بیشتر به سایوز منتقل میشوند.
دانشمندان ایستگاه فضایی بین المللی معمولا بسیار زودهنگام از حرکت زبالههای فضایی به سمت خود مطلع میشوند. این اطلاع رسانی توسط سازمانهای گوناگونی صورت میگیرد که از زمین، مسیر حرکت زبالههای فضایی را دنبال می کنند. اخطار زودهنگام به خدمه امکان میدهد فضای مانور بیشتری داشته و در صورتی که قطعه بسیار بزرگی به سمتشان میآید، ایستگاه را اندکی جابجا کنند. البته بدنه ایستگاه چنان مستحکم است که معمولا در برابر قطعات کوچکتر دوام میآورد و نیازی به هیچ عکسالعملی نیست.
خوشبختانه آهن قراضه ماهواره روسی دیروز پس از برخورد با ایستگاه، هیچ آسیبی به تجهیزات میلیارد دلاری آن نزد و اتفاق دیروز خطری به دنبال نداشت. لذا فضانوردان پس از آن دوباره به محیط معمول زندگیشان در ایستگاه فضایی بینالمللی برگشتند.
باید گفت که زبالههای سرگردان فضایی همچنان یکی از جدیترین خطراتی هستند که ایستگاه فضایی و دیگر ماهواره و فضاپیماها را تهدید میکند. و مشکل اینجا است که روز به روز بر حجم این زباله ها افزوده میشود. مخصوصا هنگامی که ایستگاه در مدارهای نزدیک به زمین قرار میگیرد این خطرات چندین برابر میشوند.
البته دانشمندان راههای فراوانی را برای حل این مشکل ارائه کردهاند که از آن میتوان به نابودی زبالهها با لیزر یا موشکهای هارپون اشاره کرد. برخی هم راه حل را در تولید فضاپیماهای نظافتگری با الهام از پک-من میدانند!
حدود ۷۰۰۰ جرم آسمانی در حال گردش در فضا هستند که بدلیل بزرگی بوسیله رادار ردیابی شدهاند. از این تعداد تنها حدود ۴۰۰ مورد را ماهوارههای فعال تشکیل میدهند. تکههای زیادی از زبالهها هم وجود دارند که آنقدر کوچک هستند که قابل ردیابی نیستند.
اما همین تکهها برای ایجاد خطر به اندازه کافی بزرگ هستند و قادرند به فضاپیما آسیب برسانند. همچنین میلیونها قطعه ریزتر نیز وجود دارند که شناسایی نشدهاند. وجود این اشیا ناچیز هم نگران کننده است. چرا که با سرعت چند کیلومتر در ثانیه حرکت میکنند.
تصاویر فوق مربوط به سقوط زباله های فضایی به زمین است
منبع : nasa